Biến thể mới AY.3 hiện đang 'có mặt' ở 61 quốc gia trên thế giới nguy hiểm như thế nào?

"Biến thể đáng lo ngại" của virus SARS-CoV-2 có tên là Delta một lần nữa lại khiến các nước trên thế giới gặp khó khăn trong việc đẩy lùi dịch COVID-19. Đặc biệt, mới đây, một đột biến (biến thể phụ) của biến thể Delta là AY.3 xuất hiện lại càng khiến làm dấy lên nỗi lo ngại của các nhà khoa học.

Delta là "biến thể đáng lo ngại" và có nhiều biến thể phụ (Delta plus)

Tháng 6/2021, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh đã liệt kê biến thể Delta là một trong những "biến thể đáng lo ngại". Theo CDC, nhóm biến thể này có thể dễ lây lan hơn, nguy hiểm hơn, ít nhạy cảm hơn với các phương pháp điều trị sẵn có hoặc khó phát hiện hơn.

Biến thể Delta có tên gọi chính thức là B.1.617 lần đầu tiên được phát hiện tại Ấn Độ vào tháng 10 năm 2020. Biến thể Delta được cho là nguyên nhân chủ yếu gây ra đợt đại dịch thứ hai tàn bạo ở Ấn Độ, khiến số ca bệnh và số người chết tăng theo cấp số nhân.

Biến thể delta được xác định ở Ấn Độ vào tháng 10/2020. Nó nhanh chóng giành được "sự thống trị" sau khi được báo cáo lần đầu tiên ở Mỹ vào tháng 4/2021. Trên thực tế, biến thể Delta hiện đã lan rộng đến mức nó được chia thành nhiều biến thể phụ, được gọi là "Delta plus" (AY.1, AY.2 và AY.3).

Các biến thể Delta plus có đột biến trong protein đột biến được tìm thấy trong cả biến thể Beta và Gamma có thể giúp chúng tránh các kháng thể trung hòa. Các biến thể Delta plus (AY.1, AY.2 và AY.3) hoạt động tương tự như biến thể Delta.

Điều đáng nói, biến thể Delta có nhiều đột biến trong protein đột biến của nó. Điều này khiến cho biến thể Delta bám vào các tế bào một cách hiệu quả và dễ lây lan hơn nhiều so với các biến thể khác.

Theo CDC, biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao gấp đôi so với chủng ban đầu và ước tính có khả năng lây nhiễm cao hơn so với biến thể Alpha 60%. Những người bị nhiễm biến thể Delta đã được báo cáo có tải lượng virus cao hơn 1.000 lần so với các biến thể khác. Điều này đã góp phần khiến CDC thay đổi hướng dẫn về khẩu trang cho những người được tiêm chủng.

Biến thể phụ AY.3 của biến thể Delta là gì?

AY.3 (B.1.617.3) là một dòng biến thể phụ của biến thể Delta, được báo cáo xuất hiện từ Hoa Kỳ. Biến thể phụ này không có đặc tính quan trọng nào được biết đến. Cho đến gần đây, nó được coi là biến thể chiếm khoảng 15% các trường hợp ở Mỹ. Trên toàn thế giới, nó đã được phát hiện ở ít nhất 61 quốc gia. có những lo ngại biến thể phụ này còn nguy hiểm hơn cả Delta.

Biến thể AY.3 nguy hiểm như thế nào?

Cùng với AY.1 và AY.2, AY.3 hiện là một "biến thể đáng quan tâm". Theo một báo cáo của Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ, biến thể này có khả năng "thoát khỏi" hệ miễn dịch tốt hơn các biến thể phụ khác.

Theo định nghĩa của WHO, AY.3 được xếp vào nhóm "biến thể đáng lo ngại". AY.3 là biến thể phụ đặc biệt nhất, bởi dù chứa ít đột biến hơn AY.1 và AY.2 và không chứa đột biến K.417N, nhưng nó lại có độ lây lan cao hơn cả hai biến thể phụ kể trên.

Biến chủng AY.3 dường như ít bị trung hòa bởi vaccine

Một báo cáo gần đây của Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ cho thấy những người tiêm Covaxin, một loại vắc-xin COVID-19 của Ấn Độ, đã phát triển lượng kháng thể chống lại biến thể Delta thấp hơn 23% (so với nhiễm trùng chủng B.1 nói chung), thấp hơn 33% ở biến thể phụ AY.1 và thấp hơn gần 47% ở biến thể phụ AY.3.

Những kết quả này chỉ ra rằng dòng AY.3 dường như ít bị trung hòa hơn bởi vaccine hơn so với các biến thể chủng B.1 (bao gồm biến thể Alpha, Beta, Gamma và Delta).

AY.3 được xếp vào nhóm "biến thể đáng lo ngại". AY.3 là biến thể phụ đặc biệt nhất, bởi dù chứa ít đột biến hơn AY.1 và AY.2 nhưng lại có độ lây lan cao hơn cả hai biến thể phụ kể trên.

Trước tình hình biến thể AY.3 có khả năng lây lan ở các quốc gia, các nhà khoa học đã thực sự để mắt đến nó.

Giáo sư Christina Pagel, Giám đốc Đơn vị Nghiên cứu Hoạt động Lâm sàng của Đại học London cho biết bà đã tham khảo dữ liệu từ Viện nghiên cứu di truyền học Sanger và thấy AY.3 "có thể né tránh hệ miễn dịch và dễ lây truyền hơn Delta". 

Giáo sư Pagel cho biết nhiều điều không chắc chắn vẫn còn xung quanh biến thể này, nhưng đã đến lúc "bắt đầu lập kế hoạch": "Nó có thể dễ lây truyền hơn Delta, nó có thể né tránh miễn dịch tốt hơn. Sự tăng trưởng các ca mắc biến thể này gần đây có thể chỉ là may rủi nhưng chúng tôi đã thấy điều này trước đây, và vì vậy chúng tôi nên bắt đầu lập kế hoạch về những việc cần làm và tìm hiểu thêm về AY.3".

Còn Tom Hertz, trưởng khoa Vi sinh, Miễn dịch học và Di truyền Đại học Ben Gurion cho biết: AY.3 có thể chứa các đột biến cho phép nó né tránh kháng thể và làm giảm hiệu quả của vaccinen theo thời gian. Nếu biến thể này đến Israel, nó có thể là một bước ngoặt đẩy chúng ta vào tình huống phải phong tỏa, do đó chúng tôi đang cố gắng tránh nó bằng mọi cách.

Các biến thể của virus SARS-CoV-2:

Tổ chức Y tế Thế giới đã xác định được 11 biến thể SARS-CoV-2 cho đến nay (được đặt tên theo các chữ cái trong bảng chữ cái Hy Lạp).

Có 4 biến thể đáng lo ngại:

Alpha

Beta

Gamma

Delta

Và 7 biến thể được quan tâm:

Epsilon

Zeta

Eta

Theta

Iota

Kappa

Lambda

Theo TT (Pháp Luật & Bạn Đọc)