Canxi có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc quyết định chiều cao, sự phát triển khỏe mạnh và độ cứng cáp của trẻ. Trong cơ thể người, 99% canxi nằm ở xương và răng và chỉ 1% còn lại là trong các tế bào máu. Khi cơ thể được bổ sung đầy đủ canxi giúp trẻ duy trì hệ thống xương và răng chắc khỏe.
Khi bị thiếu canxi trẻ sẽ bị còi xương, răng mọc chậm, hay giật mình, xương nhô, ức lõm, ngủ trằn trọc không ngon giấc. Bên cạnh đó thiếu canxi còn ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và khiến các tế bào mất đi khả năng nhận biết để tiêu diệt tế bào ung thư trong cơ thể.
Đối với trẻ dưới 8 tuổi, thiếu canxi khiến cơ thể mệt mỏi, lười ăn, hay bị tê mỏi chân tay và dễ bị ngã. Với trẻ từ 9 đến 16 tuổi, thiếu canxi khiến trẻ hay cáu gắt, người mệt mỏi, cơ thể ra nhiều mồ hôi và lười hoạt động,… Nếu tình trạng thiếu canxi kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn đến trí não của trẻ.
Trên Nhịp Sống Việt, ThS.DS Trương Minh Đạt (Chuyên gia hàng đầu về Tiêu hóa, Hô hấp và Sữa cho trẻ em với 10 năm kinh nghiệm, hiện công tác tại Viện Nghiên cứu Y Dược) chia sẻ, ăn uống đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Trẻ cao lớn hay còi cọc, thông minh hay kém thông minh, ngoài yếu tố di truyền, ăn uống có vị trí hàng đầu quyết định.
Để trẻ thông minh hơn, cao lớn hơn, cha mẹ cần hạn chế tối đa 5 nhóm thực phẩm sau trong thực đơn ăn uống hàng ngày:
1. Bim bim
Bim bim là món ăn vặt dường như trẻ nào cũng thích bởi màu sắc, hương vị thơm ngon. Tuy nhiên, món ăn này thuộc dạng đồ ăn liền được chiên qua nhiều dầu mỡ, sử dụng rất nhiều chất phụ gia, đường, muối.
Chưa hết, trong bim bim còn có một lượng lớn chất acrylamide, làm gia tăng nguy cơ ung thư. Chứa chất ổn định, chất nhũ hóa, chất bảo quản, chất điều vị, chất tạo ngọt... bim bim hầu như không có giá trị dinh dưỡng. Đồng thời còn khiến trẻ chậm phát triển trí não, gia tăng nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm. Con của bạn sẽ còi cọc, kém thông minh nếu thường xuyên ăn loại thực phẩm này.
2. Đồ ăn nhanh
Những loại đồ ăn nhanh, nhất là loại được chiên giòn, rán giòn như gà rán, khoai tây chiên, xúc xích chiên... luôn kích thích trẻ ăn uống. Nhiều cha mẹ thấy con thích là chiều theo ý con, cho con ăn nhiều mà không biết đây là thực phẩm trẻ càng ăn càng kém thông minh.
Hầu hết những món đồ ăn nhanh đều chứa hương vị nhân tạo, chất phụ gia, chất bảo quản... có thể gây ảnh hưởng hành vi, chức năng nhận thức của trẻ, phá hủy tế bào thần kinh nằm trong não. Do đó tốt nhất cha mẹ nên tránh cho con ăn nhiều nhất có thể nếu muốn bé luôn mạnh khỏe, thông minh.
3. Nước ép trái cây đóng hộp
Theo DS Trương Minh Đạt, các bậc phụ huynh thường rất bị thuyết phục bởi các cụm từ như nước ép trái cây. Tuy nhiên, đó rất có thể là hương vị tổng hợp và đặc biệt có rất nhiều đường.
Trong khi đó, một loại đồ uống có nhiều thành phần phụ gia lại không hề tốt cho sức khỏe nói chung và sức khỏe của trẻ nói riêng. Ngoài nguy cơ mắc bệnh, trẻ cũng sẽ bị còi cọc trong tương lai, ngày càng trở nên kém thông minh bởi uống nhiều loại đồ uống này.
4. Các loại bánh ngọt
Các loại bánh ngọt như bánh quy, bánh kem, bánh bơ chứa rất nhiều đường, chất bảo quản, hương liệu... Tất cả đều là những tác nhân khiến trẻ bị còi cọc, kém thông minh, thậm chí nguy cơ mắc nhiều bệnh tật.
Do đó, tốt nhất nên hạn chế tối đa cho con ăn các loại bánh ngọt nói chung nếu muốn trẻ phát triển toàn diện.
5. Ngũ cốc tinh chế
Những loại thực phẩm thuộc nhóm ngũ cốc tinh chế như bột ngũ cốc, bánh gạo... rất tiện lợi để cho con ăn sáng. Vì thế, nhiều cha mẹ vẫn lựa chọn cho con trong ăn uống hàng ngày. Tuy nhiên, ăn quá nhiều ngũ cốc tinh chế sẽ khiến trẻ bị béo phì, nguy cơ mắc tiểu đường, tim mạch, trong tương lai sẽ trở thành những đứa trẻ còi cọc.
Chưa kể, ngũ cốc tinh chế còn chứa rất nhiều đường, chất phụ gia, chất bảo quản... nên ảnh hưởng lớn đến sự phát triển trí não của trẻ. Nếu muốn trẻ không bị còi cọc, kém thông minh, cha mẹ không nên cho con ăn thường xuyên nhóm thực phẩm này.
Bổ sung canxi cho bé đúng cách
Nhiều bà mẹ thấy con mình còi cọc, kém ăn, khóc đêm, khó ngủ, đổ mồ hôi trộm,... nên cho rằng con thiếu canxi sẽ ảnh hưởng tới phát triển chiều cao và tự ra hiệu thuốc mua canxi cho con uống. Hoặc, có mẹ "cẩn thận" hơn đã mượn đơn thuốc bác sĩ kê cho con nhà hàng xóm mua cho con mình uống.
Trên Sức Khỏe & Đời Sống, TS. BS Trương Hồng Sơn – Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam cho biết, việc các mẹ tự ý bổ sung canxi cho con như vậy không đúng và cần dừng lại ngay.
Bổ sung canxi phải có liều lượng thích hợp. Không phải cứ uống càng nhiều canxi càng tốt. Liều lượng thông thường không vượt quá 500 mg/lần. Một ngày không vượt quá 1000 mg. Nếu bổ sung quá lượng này, cơ thể của trẻ sẽ tự đào thải.
Nếu trẻ không thiếu canxi mà sử dụng canxi liều cao thì không những không có lợi mà còn khiến cho trẻ biếng ăn, ảnh hưởng đến cơ chế hấp thụ sắt khiến trẻ thiếu máu...
Chú trọng liều lượng
Như ở trên, nhu cầu canxi ở mỗi độ tuổi là khác nhau, trẻ càng lớn nhu cầu bổ sung canxi càng cao. Vì vậy cha mẹ nên chú ý độ tuổi của con mình để bổ sung liều lượng canxi cho phù hợp.
Việc bổ sung canxi vừa đủ sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên nếu cha mẹ bổ sung thừa canxi cho trẻ sẽ dẫn đến những hậu quả không tốt như gây táo bón, buồn nôn, đau xương. Thừa canxi trong thời gian dài còn có thể gây ra những hậu quả nặng hơn như canxi tích tụ gây vôi hóa hoặc sỏi thận, khiến cơ thể giảm hấp thu các chất khoáng khác như sắt, magie, kẽm,… Vì vậy để đảm bảo liều lượng đầy đủ cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Đúng thời điểm
Không chỉ đúng liều lượng mà cha mẹ còn chú ý đúng thời điểm để có thể đạt hiệu quả tốt nhất. Thời điểm bổ sung canxi cho trẻ tốt nhất là vào buổi sáng, sau bữa ăn khoảng từ 30 đến 60 phút. Đây là lúc trẻ được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tổng hợp vitamin D và hấp thụ canxi tốt.
Không cho trẻ uống canxi vào buổi tối hoặc buổi chiều sẽ khiến canxi bị lắng đọng trong cơ thể, nguy cơ gây táo bón, sỏi thận và khó ngủ.
Kết hợp với vitamin D
Vitamin D và canxi là bộ đôi “ăn ý” không thể tách rời bởi vì vitamin D là chất dẫn truyền giúp cho cơ thể bé hấp thu canxi tốt hơn. Do vậy để trẻ hấp thu tốt nhất lượng canxi vào cơ thể cha mẹ nên bổ sung cả vitamin D cho trẻ. Có thể bổ sung vitamin D bằng cách cho trẻ phơi nắng vào buổi sáng sớm hoặc qua các loại thực phẩm giàu loại vitamin này như sữa, sữa chua, lòng đỏ trứng, cá hồi, dầu gan cá,…
Bổ sung qua đường ăn uống
Mặc dù ăn uống hàng ngày chỉ đáp ứng được 50% lượng canxi cần thiết cho trẻ. Tuy nhiên đây lại được xem là cách bổ sung canxi hiệu quả cho cơ thể. Cha mẹ có thể thông qua các loại thực phẩm thiên nhiên và các món ăn bổ dưỡng để cung cấp canxi cho trẻ nhà mình. Đặc biệt đối với trẻ sơ sinh thì sữa mẹ chính là nguồn cung cấp canxi tốt nhất. Trong một số trường hợp sữa của người mẹ quá ít, không đủ cho con hoặc trẻ hấp thu canxi kém cần phải bổ sung canxi ngoài thì cần lưu ý phải được kê đơn bởi bác sĩ, không tự ý mua canxi về sử dụng để tránh thừa canxi.
Bổ sung canxi cho bé qua đường ăn uống cha mẹ có thể mua các loại thực phẩm như hải sản gồm cá, cua, tôm sò,… hay các loại rau cải xoăn, cần tây, bắp cải, diếp cá để tăng cường sức khỏe cho xương. Trong rau xanh có vitamin K là yếu tố hình thành osteocalcin, osteocalcin giúp tích tụ canxi vào xương.
Bổ sung canxi cho bé bằng các loại thực phẩm giàu canxi
Nhưng cha mẹ cũng lưu ý việc nạp canxi từ những bữa ăn cho bé rất khó để cân đo đong đếm chính xác cũng như phải cân bằng với các nhóm chất khác trong khẩu phần ăn. Thông thường lượng canxi bé hấp thu chỉ có khoảng 20% vào cơ thể, còn lại sẽ bài tiết ra ngoài. Nên cha mẹ có thể cho con ăn thêm sữa chua, uống thêm sữa và các chế phẩm của sữa giúp bé phát triển chiều cao.
PN (Nguoiduatin.vn)