Chế độ Ẩn danh trên Chrome hoạt động thế nào và Google đã đánh lừa người dùng ra sao?

Có lẽ chế độ duyệt web nổi tiếng nhất chính là Chế độ Ẩn danh mà Google đang dùng trên trình duyệt web Chrome. Người dùng Chrome trên thiết bị di động, trình duyệt máy tính và nhiều nền tảng khác có thể sử dụng chế độ ẩn danh để giữ cho việc duyệt web của họ được riêng tư. Câu hỏi đặt ra là: chế độ ẩn danh riêng tư đến mức nào?

Nếu là người am hiểu công nghệ, bạn có thể biết rằng chế độ ẩn danh không phải là một giải pháp tuyệt đối. Trên thực tế, việc sử dụng một VPN có thể hữu ích hơn sử dụng chế độ ẩn danh nếu bạn thực sự không muốn bị theo dõi.

Tuy nhiên, người dùng thông thường có thể nhầm tưởng rằng việc sử dụng chế độ ẩn danh trong Chrome đã chặn Google theo dõi lịch sử duyệt web của họ. Đã có rất nhiều người dùng cảm thấy bị đánh lừa bởi chế độ ẩn danh của Google, dẫn đến một vụ kiện tập thể vào năm 2020 và Google gần đây đã giải quyết với số tiền 5 tỷ USD.

Vậy chế độ ẩn danh có thiếu sót nào không? Đây là những điều bạn cần biết về cách thức hoạt động của chế độ ẩn danh và cách Google có thể đã làm méo mó sự thật trong phần giải thích về tính năng này.

Google và vụ kiện 5 tỷ USD

Vụ kiện được đệ trình ở California, tuyên bố rằng Google tiếp tục theo dõi hoạt động của người dùng trong Chrome ngay cả khi chế độ ẩn danh đang hoạt động. Quan trọng hơn, các nguyên đơn cáo buộc rằng văn bản giải thích của Google về chế độ ẩn danh trong Chrome "cố tình đánh lừa người tiêu dùng".

Ngay khi bạn mở cửa sổ Chrome ở chế độ ẩn danh, bạn sẽ nhận được một trang giới thiệu giải thích chính xác chức năng của chế độ ẩn danh. Nó cho biết lịch sử duyệt web, cookie và dữ liệu trang web cũng như thông tin được nhập vào tìm kiếm sẽ không được lưu vào Chrome. Tuy nhiên, nó nói thêm rằng các trang web, nhà tuyển dụng, trường học và nhà cung cấp mạng của bạn vẫn có thể xem dữ liệu của bạn.

Google phản đối mạnh mẽ vụ kiện. Công ty đã cố gắng bác bỏ vụ kiện nhưng đã thua trong phán quyết vào ngày 8 tháng 8 năm 2023. Luật sư của nguyên đơn nói rằng việc Google theo dõi người dùng ở chế độ ẩn danh đã vi phạm luật nghe lén liên bang cũng như luật quyền riêng tư của California. Thay vì đưa ra xét xử, Google đã chọn giải quyết vụ việc, trả 5 tỷ USD theo thỏa thuận. Việc giải quyết của Google không có nghĩa là công ty đã thừa nhận hành vi sai trái, nhưng 5 tỷ USD sẽ là số tiền rất lớn để giải quyết một vụ việc nếu công ty khẳng định nó không có căn cứ.

Jose Castaneda, người phát ngôn của Google, nói với Reuters vào thời điểm đó: “Chế độ ẩn danh trong Chrome cho bạn lựa chọn duyệt Internet mà không cần lưu hoạt động của bạn vào trình duyệt hoặc thiết bị của bạn. Như chúng tôi đã nêu rõ mỗi khi bạn mở tab ẩn danh mới, các trang web có thể thu thập thông tin về hoạt động duyệt web trong phiên truy cập của bạn."

Vấn đề của chế độ ẩn danh

Vấn đề với tính minh bạch của chế độ ẩn danh là tuyên bố từ chối trách nhiệm của công ty sử dụng những đặc tính kỹ thuật. Liệu những từ ngữ kỹ thuật này có phải là một cách có chủ ý để đánh lừa người dùng hay không vẫn còn đang được tranh luận. Dù thế nào đi nữa, rõ ràng là Google đã cẩn thận diễn đạt tuyên bố từ chối trách nhiệm về chế độ ẩn danh của mình. Đây là những gì Google nói trong phần giải thích hiện tại về chế độ ẩn danh trong Google Chrome:

“Bạn đã chuyển sang chế độ Ẩn danh. Giờ đây, bạn có thể duyệt web ở chế độ riêng tư. Những người khác dùng thiết bị này sẽ không nhìn thấy hoạt động của bạn. Tuy nhiên, các tệp đã tải xuống và dấu trang sẽ được lưu lại. Chrome sẽ không lưu những thông tin sau: lịch sử duyệt web, cookie và dữ liệu trang web của bạn, thông tin được nhập vào biểu mẫu. Hoạt động của bạn có thể vẫn hiển thị với: các trang web bạn truy cập, chủ lao động hoặc trường học của bạn, nhà cung cấp dịch vụ Internet của bạn.”

Sau khi đọc điều đó, bạn có thể nghĩ rằng dữ liệu của mình được an toàn trước Google. Tuy nhiên, không phải là như vậy. Mặc dù chế độ ẩn danh sẽ ẩn thông tin và dữ liệu duyệt web của bạn khỏi Chrome nhưng chế độ này sẽ không ẩn thông tin và dữ liệu duyệt web của bạn khỏi Google. Sự khác biệt nhỏ giữa các cụm từ thực sự có ý nghĩa rất lớn về quyền riêng tư. Vì chế độ ẩn danh chỉ ẩn dữ liệu duyệt web của bạn khỏi trình duyệt nên về cơ bản, nó tương đương với việc xóa lịch sử, bộ nhớ đệm và cookie trong Chrome.

Nếu Google vẫn có quyền truy cập vào thông tin của bạn khi sử dụng chế độ ẩn danh thì thông tin đó có thể được sử dụng để xây dựng hồ sơ người dùng của bạn cho danh mục quảng cáo của Google. Nếu bạn sử dụng Google Search, công ty cũng có thể thu thập dữ liệu đó. Dữ liệu sẽ không được liên kết với tài khoản Google của bạn nhưng sẽ được liên kết với hồ sơ quảng cáo cá nhân của bạn. Ngay cả khi bạn không sử dụng Google Search, lịch sử duyệt web của bạn ở chế độ ẩn danh vẫn có thể bị Google thu thập nếu bạn truy cập các trang web có Google Ads trên đó.

Đây là lúc đặc tính tính kỹ thuật phát huy tác dụng. Google không thực sự nói dối ở đây vì Google thực sự là một trang web và họ cho biết các trang web vẫn có thể xem hoạt động duyệt web của bạn ở chế độ ẩn danh. Nhưng công ty cũng không nói cụ thể rằng Google sẽ tiếp tục theo dõi bạn ở chế độ ẩn danh và việc đề cập rằng Chrome sẽ không theo dõi bạn có thể gây nhầm lẫn cho người dùng cuối. Một lần nữa, liệu sự nhầm lẫn đó có phải là cố ý hay không vẫn còn là vấn đề tranh luận. Tuy nhiên, ý kiến cho rằng Google có thể đánh lừa người dùng đủ chính đáng để một thẩm phán ở California cho phép vụ kiện tiếp tục và Google phải trả 5 tỷ USD để giải quyết.

Nhưng có vẻ như Google dự định sẽ đưa ra tuyên bố từ chối trách nhiệm về chế độ ẩn danh rõ ràng hơn rất nhiều sau thỏa thuận giải quyết. Được phát hiện lần đầu bởi MSPowerUser và được xác nhận bởi XDA, bản dựng Chrome Canary mới nhất của Google dành cho Android và Windows có tuyên bố từ chối trách nhiệm mới. Nó chưa được cung cấp rộng rãi nhưng đây là nội dung tuyên bố từ chối trách nhiệm trong bản dựng Chrome thử nghiệm:

“Những người khác sử dụng thiết bị này sẽ không nhìn thấy hoạt động của bạn, vì vậy bạn có thể duyệt web một cách riêng tư hơn. Điều này sẽ không thay đổi cách dữ liệu được thu thập bởi các trang web bạn truy cập và dịch vụ sử dụng, bao gồm cả Google. Nội dung tải xuống, dấu trang và các mục trong danh sách đọc sẽ được lưu lại. Chrome sẽ không lưu những thông tin sau: lịch sử duyệt web, cookie và dữ liệu trang web của bạn, thông tin được nhập vào biểu mẫu. Hoạt động của bạn có thể vẫn hiển thị với: các trang web bạn truy cập, chủ lao động hoặc trường học của bạn, nhà cung cấp dịch vụ Internet của bạn.”

Chế độ ẩn danh có bảo vệ quyền riêng tư của bạn không?

Hy vọng rằng đến thời điểm này, bạn đã nhận ra rằng chế độ ẩn danh trong Google Chrome chỉ đơn giản là dừng việc lưu hoạt động duyệt web của bạn vào trình duyệt trên thiết bị và tài khoản Google của mình. Google vẫn có thể xem thông tin đó. Công ty có thể sử dụng hoặc chia sẻ dữ liệu này với các bên thứ ba, do đó, nội dung bạn đã tìm kiếm trong chế độ này cũng có thể xuất hiện trong quảng cáo cá nhân hóa vài ngày sau đó. Như Google đã nêu rõ, các trang web, tổ chức và nhà cung cấp Internet khác cũng có thể thu thập dữ liệu ở chế độ ẩn danh.

Theo Tuấn Nguyễn (Nhịp Sống Thị Trường)