Vì sao ngân sách bỏ tiền nghiên cứu kit test, Việt Á lại 'thổi giá', thu tiền?

Ngày 26/12, Bộ Khoa học và công nghệ công bố thông tin liên quan đến kit xét nghiệm COVID-19 là sản phẩm của một nhiệm vụ nghiên cứu khoa học - công nghệ cấp quốc gia, do Học viện Quân y phối hợp với Công ty cổ phần công nghệ Việt Á.

Theo đó, đây là sản phẩm của một nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia, có tên đầy đủ: "Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng virus corona mới 2019 (2019-nCoV)", mã số ĐTĐL.CN.29/20.

Tổng kinh phí chi từ ngân sách cho nhiệm vụ này là 18,98 tỷ đồng.

Thời gian thực hiện theo hợp đồng đã ký kết từ tháng 2/2020 đến tháng 7/2021. Thời gian thực tế thực hiện từ tháng 2/2020 đến tháng 10/2021 sau khi được gia hạn đến tháng 10/2021.

Tổ chức chủ trì nhiệm vụ này là Học viện Quân y do PGS.TS Hồ Anh Sơn làm Chủ nhiệm nhiệm vụ.

Ngoài PGS.TS Hồ Anh Sơn, tham gia nhiệm vụ có 16 thành viên khác thuộc nhóm nghiên cứu, trong đó, 13 người thuộc Học viện Quân y và 4 thành viên thuộc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á.

Ông Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Việt Á, người vừa bị khởi tố, bắt tạm giam là thành viên nghiên cứu chính tham gia thực hiện nhiệm vụ này.

Ông Việt đứng thứ 14 trong 17 thành viên và đứng đầu trong 4 thành viên của Công ty Việt Á. Theo thông tin, ông Việt có trình độ cử nhân còn 3 người của Việt Á có trình độ thạc sĩ.

Cũng theo thông tin của Bộ KH-CN, Bộ này sẽ tổ chức đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ nói trên trong tháng 12/2021 tại Trụ sở Bộ.

Tuy nhiên, đến nay Bộ này vẫn chưa có động thái cho thấy sẽ tổ chức việc đánh giá, nghiệm thu.

Còn theo báo cáo kết quả tự đánh giá của nhóm nghiên cứu về bộ sinh phẩm đối với hiệu quả xã hội được Bộ KH-CN đăng tải, sản phẩm khoa học của nhiệm vụ nghiên cứu đã đạt về cả số lượng, khối lượng và chất lượng.

Cụ thể, "sản phẩm của đề tài là bộ sinh phẩm đã được tối ưu hóa các thành phần, đóng gói thành kit test dưới dạng "super mix" sẵn sàng sử dụng, thuận tiện cho các cơ sở chẩn đoán - là các trung tâm y tế dự phòng, các bệnh viện tuyến trung ương và tuyến tỉnh có trang bị chẩn đoán phân tử có thể tiến hành đơn giản theo hướng dẫn sử dụng của bộ kit".

"Bộ sinh phẩm tạo ra đạt trình độ cao về sinh học phân tử, có khả năng phát hiện sớm và đáp ứng nhanh trong trường hợp khi có dịch xảy ra và đạt đỉnh dịch với số lượng người nhiễm lớn trên phạm vi cả nước", báo cáo tự đánh giá viết.

Tuy nhiên, trong báo cáo này cũng ghi rõ sản phẩm khoa học đã được ứng dụng là kit xét nghiệm RT-PCR phát hiện chủng 2019-nCoV đã được ứng dụng từ tháng 3/2020 đến nay do cơ quan ứng dụng là Học viện Quân y và các đơn vị xét nghiệm SARS-CoV-2 trên toàn quốc, mà không có tên Công ty Việt Á.

Tương tự, ở phần danh mục sản phẩm khoa học dự kiến ứng dụng - chuyển giao (nếu có) là bộ sinh phẩm RT-PCR sàng lọc chủng 2019-nCoV với thời gian dự kiến ứng dụng từ tháng 9/2021 đến tháng 9/2022 cũng chỉ ghi tên đơn vị dự kiến ứng dụng là Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y.

Trước đó, trả lời trên VnExpress, PGS.TS Hồ Anh Sơn, chủ nhiệm đề tài nghiên cứu, lại khẳng định sai phạm của Công ty Việt Á không liên quan đến nghiên cứu kit xét nghiệm. Theo PGS Sơn, giai đoạn 1 các nhà khoa học đảm nhiệm chế tạo sản xuất quy mô phòng thí nghiệm, giai đoạn 2 doanh nghiệp (tức Công ty Việt Á) chủ trì.

Người của Công ty Việt Á tham gia nhóm nghiên cứu từ những ngày đầu triển khai nhiệm vụ nghiên cứu là bởi tính cấp bách, hai giai đoạn được tích hợp vào làm một.

Chính vì vậy, một câu hỏi lớn đang được dư luận đặt ra là từ sản phẩm của nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia, được nhận gần 19 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước cấp cho đơn vị chủ trì là Học viện Quân y, sau khi bộ xét nghiệm được Công ty Việt Á bán hàng triệu sản phẩm với giá 470.000 đồng thì lợi nhuận sẽ được hạch toán như thế nào, vào đâu?

Biên Thùy (Nguoiduatin.vn)

https://soha.vn/nong-bo-kh-cn-cong-bo-kit-test-covid-19-viet-a-nghien-cuu-het-hon-18-ty-tu-ngan-sach-20211226145940019.htm