Vạch trần cạm bẫy 'Du học trọn gói', 'Đậu visa 100%': Nhiều gia đình tán gia bại sản, tiền mất nợ mang

Những nạn nhân "tiền mất, nợ mang"

Điển hình là câu chuyện của bà L.H.T.V (ngụ quận 7, TP.HCM). Chia sẻ với báo Người Lao Động, bà V cho biết, sau khi tìm đến một trung tâm tư vấn du học S. ở quận 3 qua quảng cáo và ký hợp đồng "trọn gói" trị giá 187 triệu đồng cho con trai du học ngành kiến trúc, bà V. bất ngờ bị trung tâm yêu cầu đóng thêm chi phí phát sinh. Khi gia đình không chấp nhận và muốn chuyển sang gói ít tiền hơn, phía trung tâm đã "thẳng thừng tuyên bố không còn cam kết gì với khách hàng nữa".

Trường hợp bi đát không kém là ông T.T.H (ngụ tỉnh Lâm Đồng), người đã mất hơn 450 triệu đồng để làm hồ sơ cho con trai nhập học tại Canada vào tháng 10/2024. Tiền đã đóng, nhưng thứ ông nhận được chỉ là email từ trường cao đẳng ở Canada thông báo thu hồi thư nhập học của con. Ông H. đau buồn chia sẻ ông "phát hiện công ty tư vấn du học không hề đóng học phí cho trường ở Canada", dù gia đình đã hoàn tất chuyển khoản đầy đủ các khoản phí dịch vụ, học phí 1 năm, BHYT và các chi phí liên quan theo yêu cầu của công ty tư vấn.

Cũng theo báo Người Lao Động, chị T.N.C.T (TP Thủ Đức) là một nạn nhân khác với câu chuyện đầy nước mắt. Năm 2023, gia đình chị đã chi hơn 580 triệu đồng để chị làm hồ sơ đi lao động tay nghề tại Úc thông qua Công ty TNHH Đào tạo và Cung ứng nhân lực Sài Gòn (quận 1). Đến tháng 7/2024, tức là hạn chót thực hiện hợp đồng, chị vẫn "không nhận được bất cứ thông tin gì". Nghi ngờ có điều chẳng lành, chị liên hệ công ty nhưng chỉ nhận được "sự im lặng". Mãi đến tháng 10/2024, đại diện công ty mới ra biên bản kết thúc hợp đồng và hứa hoàn tiền.

Tuy nhiên, sau hơn nửa năm chờ đợi, đến nay chị T. mới chỉ nhận lại được vỏn vẹn 100 triệu đồng. Nỗi đau càng chồng chất khi chị T. tiết lộ đang bị ung thư nhưng vẫn phải làm việc để kiếm tiền chữa bệnh và "trả những khoản nợ đã mượn để làm hồ sơ đi lao động", khiến gia đình chị "đang bước vào giai đoạn rất túng quẫn".

Thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi

Không chỉ dừng lại ở việc thất hứa và chiếm dụng tiền, các đối tượng lừa đảo còn ngày càng tinh vi hơn trong việc "tìm mồi". Chúng chủ động làm giả các thông báo, thư mời tham gia chương trình học bổng có gắn logo, con dấu, chữ ký mạo danh hiệu trưởng các trường đại học hay các cơ quan chức năng trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bên cạnh đó, việc sử dụng mạng xã hội hoặc email giả mạo để mời gọi sinh viên tham gia các chương trình trao đổi sinh viên và du học ngắn hạn cũng là chiêu trò phổ biến.

ThS quản lý giáo dục Nguyễn Thị Ngọc Vân chỉ ra rằng, nhiều phụ huynh dễ dàng tin vào những lời hứa thiếu cơ sở, đặc biệt là các cam kết "100% đậu visa", mà không tìm hiểu kỹ các điều kiện ràng buộc hoặc tiềm ẩn.

Bà Vân khuyến cáo các phụ huynh khi đến trung tâm tư vấn cần yêu cầu cung cấp đầy đủ bộ hồ sơ pháp lý của công ty (giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận tư vấn du học do Bộ GD&ĐT cấp hoặc các giấy tờ liên quan khác) và thông tin rõ ràng về vai trò, kinh nghiệm của người tư vấn trực tiếp.

Chuyên gia này cũng nêu bật những dấu hiệu nhận biết một trung tâm uy tín: có quy trình đào tạo và lộ trình đóng tiền minh bạch theo từng giai đoạn xử lý hồ sơ; tất cả điều khoản và chi phí đều được thể hiện rõ ràng trong hợp đồng; việc đóng tiền phải vào tài khoản công ty và có phiếu thu, hóa đơn với dấu đỏ của công ty. "Những chi tiết nhỏ này thường bị phụ huynh bỏ qua, dẫn đến những rủi ro không đáng có", bà Vân nhấn mạnh.

Theo bà Vân, việc đậu visa phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: năng lực học tập, tài chính của người xin visa, sự chuẩn bị kỹ lưỡng của bộ hồ sơ và kiến thức về điểm đến. Do đó, không có bất cứ trung tâm nào có thể "khẳng định chắc chắn" kết quả đậu visa cho khách hàng.

Hành động pháp lý cần thiết

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Phan Văn Tú thuộc Đoàn Luật sư TP.HCM nhấn mạnh rằng, khi phát hiện có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần phải nhanh chóng thu thập chứng cứ và tố cáo ngay lập tức đến cơ quan công an để được can thiệp kịp thời.

Luật sư Tú cho biết thêm, trường hợp hành vi vi phạm chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, các tổ chức liên quan có thể bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Đáng chú ý, nhân viên làm việc tại trung tâm nếu biết rõ hành vi vi phạm của công ty mà không tố giác hoặc tiếp tay cũng có thể bị xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

Những câu chuyện đau lòng từ các nạn nhân là lời cảnh tỉnh đắt giá, nhắc nhở mọi người cần hết sức tỉnh táo và tìm hiểu thật kỹ lưỡng trước khi đặt niềm tin vào các trung tâm tư vấn du học, xuất khẩu lao động, tránh rơi vào cảnh "tiền mất, tật mang".

PV (SHTT)