Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: Ngân hàng Nhà nước không dùng ngân sách để cho vay đặc biệt 0% lãi suất, đảm bảo an toàn hệ thống

Thông tin này được Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải trình tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi dự thảo luật đề xuất phân quyền quyết định cho vay đặc biệt từ Thủ tướng sang NHNN.

Nguồn tiền "không dùng ngân sách" và mục đích cho vay đặc biệt

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, nguồn tiền mà Ngân hàng Nhà nước sử dụng để cho vay đặc biệt không phải từ ngân sách quốc gia. Thay vào đó, khoản vay này được lấy từ nguồn thực hiện chức năng của ngân hàng trung ương về phát hành tiền. "Do vậy, việc Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt có lãi suất 0% không dẫn tới rủi ro ngân sách nhà nước phải bù lãi suất", bà Hồng giải thích.

1. Chi trả tiền gửi: Khi một tổ chức tín dụng (TCTD) bị người dân rút tiền hàng loạt, khoản vay này sẽ được dùng để chi trả kịp thời cho người gửi tiền, ngăn chặn sự hoảng loạn dây chuyền.

2. Phục hồi và chuyển giao TCTD: Khoản vay đặc biệt cũng nhằm mục đích thực hiện các phương án phục hồi hoặc chuyển giao bắt buộc đối với các TCTD đang bị kiểm soát đặc biệt. Biện pháp này chỉ được áp dụng sau khi các biện pháp nghiệp vụ khác như tái cấp vốn hay thị trường mở đã được triển khai.

"Việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là cần thiết, ngăn hiện tượng rút tiền hàng loạt tại các tổ chức tín dụng, đảm bảo an toàn hệ thống", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng tái khẳng định tầm quan trọng của quy định này.

Tuy nhiên, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, vẫn bày tỏ băn khoăn về mức lãi suất 0% của khoản vay đặc biệt. Ông Mãi cho rằng đây là một nội dung quan trọng, có thể ảnh hưởng sâu rộng tới sự ổn định của hệ thống TCTD, an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia và nguồn lực nền kinh tế.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính lưu ý rằng NHNN đã xin ý kiến cấp có thẩm quyền về nội dung này, nhưng mức lãi suất 0% như tại dự thảo luật liệu có phải là quyết định cuối cùng hay không thì chưa rõ. Do đó, Ủy ban đề nghị NHNN – cơ quan chủ trì soạn thảo – cần rà soát và hoàn thiện quy định về mức lãi suất đối với khoản vay đặc biệt trên cơ sở ý kiến của cấp có thẩm quyền.

Phân cấp thẩm quyền và hướng dẫn xử lý tài sản đảm bảo

Cùng quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã tán thành việc phân cấp quyền cho vay đặc biệt từ Thủ tướng sang Ngân hàng Nhà nước. Ông cho rằng điều này sẽ giúp giải quyết nhanh chóng các vướng mắc trong việc tái cơ cấu các TCTD thuộc diện kiểm soát đặc biệt.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ và NHNN cần rà soát, có văn bản hướng dẫn cụ thể cho chính quyền địa phương trong việc xử lý tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu, đặc biệt sau khi có sự sắp xếp lại chính quyền từ 3 cấp còn 2 cấp.

Phản hồi về vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN sẽ rà soát và sửa đổi Thông tư 37/2024 liên quan tới tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt. Mục tiêu là kiểm soát chặt chẽ dòng tiền để tránh rủi ro, ngăn ngừa lạm dụng chính sách và hạn chế tối đa tổn thất có thể xảy ra. Cơ quan này cũng sẽ rà soát, ban hành văn bản hướng dẫn chính quyền địa phương sau khi sắp xếp, nhằm đảm bảo việc xử lý tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu không bị gián đoạn.

Dự kiến, Quốc hội sẽ tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng vào ngày 17/6 tới.

PV (SHTT)