Những ngày Tết Nguyên đán, căn nhà cấp bốn của bà Khói ở huyện An Lão (Hải Phòng) tràn ngập niềm vui. Bà lấy những tấm hình, chứng minh nhân dân của Lan - con gái thứ hai mất tích 16 năm trước, ngắm nghía, nước mắt lăn dài. "Không thể ngờ con trở về với tôi. Đúng là kỳ tích", bà Khói nghẹn giọng.
Năm 2001, chồng mất sớm, để lại cho bà Khói ba con cùng mẹ già. Ngoài mảnh ruộng, bà phải đi làm thuê cho người làng, kiếm tiền nuôi con. Lan là con gái thứ hai, khi ấy 15 tuổi, trên còn anh trai, dưới có em gái 14 tháng tuổi. Thương mẹ, con trai lớn làm thuê ở lò gạch, còn Lan trông em, cơm nước đỡ đần. Cả hai không được học hành đầy đủ.
Tối 9/9/2002, đi gặt lúa thuê về muộn, bà Khói nói với Lan cho em ăn cơm trước. Lan vâng lời và nói lại với mẹ ra đầu làng cùng đám bạn bắt đom đóm.
"Thường 9h tối là cháu về nhưng hôm đó đợi mãi không thấy con, tôi linh cảm có chuyện chẳng lành", bà Khói nhớ lại. Người mẹ đi khắp nơi tìm con nhưng đều nhận được cái lắc đầu. Sợ con ngã xuống ao trong làng, bà huy động anh em, họ hàng cầm sào tre đi mò.
Có chút tiền, bà bỏ ra thuê người đàn ông có xe máy qua các gia đình họ hàng trong thành phố Hải Phòng tìm con, nhưng cũng không thấy. "Mẹ chồng nằm một chỗ, con gái nhỏ tôi phải gửi hàng xóm, 9 ngày rong ruổi tìm Lan, không thiết ăn uống, bỏ bê cả việc đồng áng, người gày rộc", bà kể.
Viết đơn báo công an cũng không có hồi đáp, những năm tháng sau đó bà đi khắp miền Bắc tìm Lan. "Tôi bán từng cân thóc, nồi, mâm đồng của gia đình, đạp xe hàng trăm cây số...", bà ứa nước mắt kể.
Nghĩ con bị lừa bán, bà đạp chiếc xe cà tàng đến các cửa khẩu ở Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai tìm con. Mấy năm trước, một người họ hàng nói nằm mơ thấy Lan về, mặc bộ quần áo trắng. Bà tuyệt vọng nghĩ con không còn nên rằm tháng 7 hàng năm đều đốt quần áo, vàng mã cho Lan.
16 năm trôi qua trong tuyệt vọng, bà bảo không còn nước mắt để khóc. Đến khi con trai lớn lập gia đình, con gái út đỗ một trường đại học nhưng không có tiền theo nên phải bỏ, người mẹ vẫn đau đáu về Lan. Hôm 16/11/2018, bà nhận tin có cô gái giống con mình được công an cửa khẩu Lạng Sơn giải cứu. Vay được tiền, bà thuê taxi đi từ tối đến 3h sáng tới Lạng Sơn.
Cô gái tiều tụy vừa nhìn thấy bà đã òa khóc gọi: "Mẹ ơi". Lan thay đổi nhiều, nhưng bà vẫn nhận ra các nét của con. Ngày đầu đoàn tụ, bà đưa con đi ăn sáng. Lan ăn một lúc hai bát phở, nói "16 năm nay con không được ăn sáng".
Lan khai với cảnh sát, bị cặp vợ chồng lừa rủ xuống Quảng Ninh bán quần áo, nhưng thực ra là bán vào nhà chứa ở Trung Quốc. 16 năm qua, cô bị ép phục vụ khách. Khi không nghe lời, cô bị bỏ đói, đánh đập và nhốt trong phòng tối. Ba lần cô tìm cách bỏ trốn, nhưng không thoát. Mỗi lần như vậy, chúng lại hành hạ cô cả thể xác lẫn tinh thần. Chúng còn cho cô uống loại thuốc khiến trí nhớ bị giảm sút, tuân theo các mệnh lệnh phục vụ khách.
Đầu tháng 11/2018, công an Trung Quốc kiểm tra nhà chứa, đưa Lan cùng một số phụ nữ Việt Nam đi khám chữa bệnh. Cô đã bỏ trốn, tới được biên giới Lạng Sơn và được giải cứu.
Những ngày Tết Kỷ Hợi, cả gia đình xúm lại chuyện trò để Lan dần nhớ lại sự việc. Cô được đưa đi chữa trị vì các vết thương ở đầu gối do bị chủ chứa dùng búa đánh. Nguyện vọng lớn nhất của gia đình bà Khói là những kẻ lừa bán con gái phải chịu sự trừng phạt của pháp luật.
Lãnh đạo Công an huyện An Lão cho biết, cơ quan chức năng đã tạm giữ một nghi can liên quan trực tiếp đến vụ án mua bán trẻ em.
*Tên cô gái đã thay đổi..
