Lát đá vỉa hè, mua xe triệu đô chống ngập ở TPHCM: Sai lầm!

TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Khoa học quản lý và công nghệ TPHCM băn khoăn: Mua 63 xe bơm, xe lớn nhất công suất 40m3/phút, xe nhỏ nhất 20m3/phút thì giải quyết sao nổi lượng nước khổng lồ? Nước ngập trên đường sẽ bơm đi đâu? Cái khó hiện nay của TPHCM là nước không có đường thoát, ngập là do hệ thống cống bị tắc nghẽn, khả năng thoát nước kém.

TPHCM bị ngập nặng cuối năm 2015.

“Theo khảo sát của chúng tôi, máy bơm công suất 40 m3/phút nặng 4-5 tấn, giá khoảng 30.000 -40.000 USD/cái. Máy phát điện khoảng vài chục nghìn USD. Xe khoảng 50.000 - 60.000 USD/chiếc… thì một chiếc xe bơm đắt lắm cũng chỉ 200.000 USD/chiếc, làm gì đến 1 triệu USD” - ông Phúc cho biết.

GS Nguyễn Tất Đắc (Viện Đổi mới công nghệ thủy lợi Mê Kông) cho rằng xác suất xảy ra các trận mưa lớn, cực đoan không nhiều. Nếu TPHCM bỏ ra 1.400 tỷ đồng mua xe bơm là lãng phí kinh khủng vì ít dùng đến, trong khi phải bảo dưỡng thường xuyên.

Là đơn vị đề xuất mua xe bơm triệu đô để chống ngập, ông Nguyễn Ngọc Công, Giám đốc Trung tâm chống ngập thừa nhận TPHCM chưa cần thiết phải mua xe bơm. Sử dụng xe bơm chống ngập là không phù hợp.

“Giải pháp đó chưa cấp thiết phải làm. Mỗi xe cả triệu đô. Bây giờ chỉ cần có những trạm bơm di động thôi. Đó là xe kéo các máy bơm công suất lớn đến các điểm ngập để bơm hút như vừa rồi TPHCM đã làm ở phường An Lạc (quận Bình Tân). Nếu máy bơm công suất không đủ sẽ mua thêm, giá không đắt như xe bơm” - ông Công nói.

Theo GS Nguyễn Tất Đắc, không nên lát toàn bộ vỉa hè trên địa bàn quận 1 bằng đá hoa cương vì độ thấm nước không có. Hiện nay, TPHCM đã bê tông hóa khắp nơi, chỉ còn có vỉa hè là nơi thấm nước để bổ sung nước ngầm, chống lún sụt đất. Vỉa hè là nơi trữ nước tạm thời, nếu không lát đá có thể trữ được một lượng nước mưa khá lớn, giảm áp lực cho hệ thống cống thoát nước.

“Lát đá hoa cương, bê tông hóa vỉa hè sẽ phản tác dụng. Nước không có chỗ thấm, chỗ chứa tràn ra đường phố. Hiện nay, khả năng thoát nước trên đường kém lắm rồi. Các hố ga, cống thoát nước bị tắc nghẽn, nước chỉ chảy trên đường phố gây ngập” - GS Nguyễn Tất Đắc nói.

Sai lầm mang tính hệ thống

Đó là việc san lấp mặt bằng ven các con sông để phát triển đô thị, khu công nghiệp… xóa sổ nhiều triền sông, khu vực trũng, dẫn đến việc điều tiết triều các con sông thay đổi. Toàn bộ nước dồn vào dòng chính xâm nhập sâu và cao hơn vào nội đồng. 

Theo TS Bùi Việt Hưng (trường ĐH Khoa học tự nhiên TPHCM), qua tính toán, cứ 1.000 ha ven sông Soài Rạp bị san lấp thì triều cường tại Trạm Phú An (sông Sài Gòn) sẽ tăng 1 cm.

Nguy hiểm hơn, theo ông Lê Thành Công, Giám đốc Công ty tư vấn thiết kế xây dựng D&C (một trong 5 đơn vị nghiên cứu quy hoạch thoát nước TPHCM), các giải pháp chống ngập hiện nay tiêu tốn hàng nghìn tỷ đồng nhưng không hiệu quả do những sai sót mang tính hệ thống.

Cụ thể: Các dự án chống ngập đã và đang triển khai ở TPHCM đã tính sai lượng mưa và mực nước triều. Sai sót này không phải do các đơn vị làm dự án chống ngập mà là do căn cứ vào Quyết định 752 của Chính phủ không còn phù hợp. Trớ trêu hơn, các đơn vị làm dự án và cơ quan phê duyệt dù biết rõ điều này nhưng phải răm rắp tuân thủ.