Chuyện phi lý đã và đang diễn ra ngay giữa trụ sở một cơ quan quyền lực của Công an tỉnh Lạng Sơn là Phòng quản lý xuất nhập cảnh.
Gian truân thông hành
Phản ánh tới chúng tôi, nhiều tài xế xe tải cho biết, do các thay đổi trong chính sách nên từ giữa năm 2016, việc thông quan trở nên rất khó khăn.
Theo đó, trước thời điểm có quy định mới, với những lái xe chở hàng qua biên giới sang đất Trung Quốc, chỉ cần xác nhận của lực lượng bộ đội Biên phòng thì giờ đây, họ phải làm giấy thông hành. Ngặt nỗi, dù đi qua cửa khẩu nào trên địa bàn tỉnh, họ cũng phải quay về thành phố Lạng Sơn - nơi đặt trụ sở Phòng Quản lý xuất nhập - Công an tỉnh, để làm thủ tục.
“Trước đây ở cửa khẩu nào cũng có lực lượng Biên phòng, họ xác nhận luôn cho chúng tôi tại đó, rất tiện. Nay chuyển sang công an thì chúng tôi phải về thành phố. Có những cửa khẩu rất xa và hẻo lánh, cả ngày chẳng có nổi chuyến xe nên đi lại rất vất vả. Chưa kể để hàng ở cửa khẩu là phải nhờ người trông nom. Rất mong các cấp chức năng xem xét, tạo điều kiện thành lập các tổ công tác cấp giấy thông hành luôn tại khu vực cửa khẩu” – một lái xe đề đạt.
Thế nhưng, đó chỉ là vế đầu trong hành trình gian truân để cầm được trên tay tấm giấy thông hành.
Những người đeo thẻ xanh thế này ngang nhiên nhận làm "dịch vụ" ngay giữa trụ sở công an. Ảnh cắt từ clip. |
Trong nhiều ngày cuối tháng 4.2017, nhóm PV Báo Lao Động đã có mặt tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh – Công an tỉnh Lạng Sơn. Cảm nhận chung tại nơi này là cảnh ồn ào, náo nhiệt, người ra kẻ vào tấp nập… cá biệt có những thời điểm cả trăm lái xe vật vạ chờ đợi đến lượt.
Thế nhưng, giữa khoảng không chật hẹp ấy, vẫn thấy nổi bật là nhiều dãy bàn dài được kê ngay ngắn mà ngồi ở đó là nhiều người đeo thẻ - giới thiệu là “người của công ty”. Những người này phối hợp khá ăn ý với những người khác (không đeo thẻ) để tiến hành “vợt” những tài xế hoặc khách du lịch có nhu cầu làm nhanh giấy thông hành.
Đầu tiên, trong vai khách muốn qua cửa khẩu Tân Thanh để sang qua Trung Quốc, chúng tôi nhanh chóng lọt vào “tầm ngắm” một người đàn ông trung niên. Ông này tư vấn: “Theo quy định, cửa khẩu Tân Thanh dành cho hàng hóa xuất nhập khẩu, người Việt muốn qua cửa khẩu đó thì phải được các công ty có chức năng xuất nhập khẩu bảo lãnh. Họ sẽ đóng dấu xác nhận các em là người của công ty, thế mới đủ điều kiện xin cấp giấy thông hành”.
Thấy chúng tôi tỏ vẻ chưa tin, người đàn ông hất hàm “vào mà hỏi”, đồng thời vội vã chạy ra chào mời 2 thanh niên khác vừa bước xuống từ một chiếc xe cóc, có dáng dấp tài xế.
"Bán dấu" thu tiền "khủng"
Quả đúng như lời cảnh báo, mặc dù đã trình bày đủ lý do nhưng những gì chúng tôi nhận được chỉ là cái lắc đầu của các cán bộ ngồi phía sau kính chắn. Khi vừa lục tục trở ra, chúng tôi lập tức được một người phụ nữ sáp lại. Người này nhấn mạnh, nếu là hộ khẩu ngoại tỉnh, sẽ phải chờ tới 3 ngày mới lấy được giấy thông hành. Nhưng nếu qua “dịch vụ”, thời gian chỉ từ 2 giờ đến 1 buổi.
Dứt lời, người phụ nữ kéo tay tôi tới chiếc bàn đã có sẵn một phụ nữ khác đeo thẻ ngồi cạnh đống giấy tờ. Sau khi cung cấp thông tin, chúng tôi được đưa sang phía đối diện để chụp 4 ảnh 4x6.
Theo quan sát, do có khá nhiều công ty đứng ra nhận làm dịch vụ kiểu này nên giá cả ở đây cũng khá tương đồng và cạnh tranh. Lơ ngơ như tôi thì bị “bóp” 300.000 đồng, còn nhìn cứng cỏi hơn thì chỉ 250.000 đồng. Đặc biệt, đối với trường hợp giấy tờ bị mờ dấu nổi do ép dẻo, ép plastic các nhân viên của công ty du lịch sẽ yêu cầu người đăng ký phải trả thêm một khoản phí khác. Tất nhiên, cũng không hề có hóa đơn chứng từ nào.
Các nhân viên công ty chờ lấy giấy thông hành. Ảnh cắt từ clip. |
Cũng theo quan sát, việc trả kết quả thường theo đợt với số lượng lớn. Lúc này, cán bộ của Phòng quản lý xuất nhập cảnh sẽ chuyển tập sổ thông hành cho nhân viên của các công ty. Các nhân viên này sau đó mới chuyển lại cho khách hàng.
Tại quán nước phía đối diện, chúng tôi gặp nhiều nhóm tài xế ngồi chờ lấy giấy. Đa số họ là người ở nơi xa đến nên chấp nhận làm “dịch vụ” vì không thể để bỏ mặc hàng hóa tại cửa khẩu quá lâu, nhất là hàng lạnh cần phải được bật điều hòa 24/24.
Tuy nhiên, không phải ai cũng cảm thấy thoải mái vì đây là một số tiền khá lớn so với thu nhập của họ trong khi đó, luật quy định phí cấp giấy thông hành chỉ là 50.000 đồng. “Bản chất việc này là bán dấu. Họ chỉ đóng cộp một cái, xác nhận ông A, bà B là người của công ty mà “ăn dày” quá...”, Anh K - một lái xe chở hàng từ miền Nam bức xúc.
Được biết mỗi ngày, Phòng quản lý xuất nhập cảnh – Công an tỉnh Lạng Sơn nhận trên 200 bộ hồ sơ đề nghị cấp giấy thông hành. Do nhu cầu rất lớn nên Phòng làm việc cả 7 ngày trong tuần. Vậy số tiền chênh "khủng" hàng chục triệu đồng mỗi ngày kia sẽ đi về đâu? vào túi ai? và có hay không sự liên kết?... Báo Lao Động sẽ thông tin trong bài viết tiếp theo.
Theo Long Nguyễn (Lao Động)