Cục Quản lý Dược phủ nhận tình trạng độc quyền gây khan hiếm văcxin

Trao đổi tại họp báo sáng 26/12 của Bộ Y tế về tình trạng khan hiếm văcxin Pentaxim dẫn đến sự cố hàng trăm người chen lấn xếp hàng qua đêm để đăng ký cho con chích ngừa, tiến sĩ Trương Quốc Cường nhìn nhận không chỉ ở Việt Nam mà thế giới đều thiếu văcxin 5 trong 1 Pentaxim - còn gọi là văcxin thành phần ho gà vô bào. Theo ông, hiện thế giới có 3 nhà sản xuất văcxin vô bào là Nhật, GlaxoSmithKline và Sanofi, với 20 số đăng ký. Cục Quản lý Dược Việt Nam đã 3 lần làm việc với đối tác Nhật để mua văcxin, song nhà sản xuất này chỉ đủ cung cấp cho thị trường nội địa mà không xuất khẩu. 

 

Nhiều phụ huynh tập trung ở điểm tiêm chủng 182 Lương Thế Vinh, Hà Nội, bức xúc khi trung tâm tạm ngưng đăng ký chích ngừa văcxin Pentaxim, sáng 25/12.

Năm ngoái, các nhà sản xuất kiểm tra định kỳ phát hiện một số lô văxin không đủ hiệu giá kháng thể phải dừng lại. Trong khi đó để sản xuất một lô văcxin mất rất lâu, cộng với tình hình nhiều dịch bùng phát trên thế giới nên nhu cầu tăng quá cao, các nhà sản xuất không thể đáp ứng xuể.

"Nguồn cung không đủ, các nước đều thiếu nhưng họ linh hoạt không dùng văcxin vô bào thì chích loại toàn tế bào. Trong khi đó người Việt Nam lo ngại tai biến văcxin, lại có tâm lý cho rằng văcxin miễn phí trong chương trình tiêm chủng mở rộng không tốt còn văcxin dịch vụ là tốt nên chỉ muốn chích loại vô bào, càng làm tình trạng khan hiếm hơn", ông Cường nhận xét.   

Ước tính của Cục Quản lý Dược, thị trường Việt Nam mỗi năm nhập khoảng 200.000-300.000 liều văcxin dịch vụ 5 trong 1 và 6 trong 1, trong khi nhu cầu khoảng 600.000 đến một triệu liều; chừng 4,5 triệu liều Quinvaxem trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Cục Quản lý Dược đàm phán hơn một năm nay với nhà sản xuất Sanofi để đạt được thỏa thuận cuối cùng là cung cấp 160.000 liều Pentaxim trong tháng 12 năm nay thay vì chỉ 40.000-50.000 liều như các năm. Số văcxin này phía nhà sản xuất cho biết phải điều phối từ các nước khác như Thái, Malaysia... để cung cấp cho Việt Nam.

Văcxin Pentaxim về Việt Nam hiện nay được phân phối chỉ bởi 2 công ty là Hồng Thúy (Hà Nội) và May (Sài Gòn). Ông Cường cho rằng Cục Dược khuyến khích hai đơn vị phân phối này nhập khẩu, thậm chí sẵn sàng cho tăng giá nếu hợp lý, song thực tế là không có nhiều nguồn cung trên thế giới. Trong khi đó ở miền Bắc văcxin được cung ứng theo cơ chế không đấu thầu và tiêm chủng ở trung tâm; còn miền Nam cung ứng theo hình thức bệnh viện đấu thầu. Đợt phân bổ văcxin Pentaxim lần này mặc dù Cục Dược thông báo miền Bắc có 160.000 liều song thực tế chỉ mới đưa về 15.000 liều, sau đó mới tăng lên 29.000 liều còn lại phân bổ cho miền Nam. 

Trước nhiều câu hỏi về nguyên nhân khan hiếm văcxin liệu có phải do độc quyền phân phối, bị làm giá, so sánh với các nước trong khu vực..., người đứng đầu Cục Quản lý Dược khẳng định "những thông tin này không có thực".

"Khẳng định là hiện nay không có bất cứ nguồn cung nào khác, kể cả chấp nhận gia công", ông Cường nói. Theo ông, tất cả mong chờ đặt vào văcxin Hexaxim 6 trong 1 hiện thử nghiệm lâm sàng tại Thái Bình. Văcxin đã tiêm thử nghiệm cho 354 trẻ, xong 3 mũi cơ bản, đến tháng 2/2016 nhóm cuối cùng tiêm xong. Về nguyên tắc, sau 28 ngày sẽ kiểm tra hiệu giá kháng thể văcxin, nếu hội đồng y đức chấp nhận thì có thể nghiệm thu giữa kỳ vào tháng 6/2016, sau đó cấp phép lưu hành. Một khả năng khác là sau khi tiêm mũi nhắc lại mới tiếp tục kiểm tra hiệu giá kháng thể, đến tháng 6/2017 mới lưu hành văcxin Hexaxim.

Đêm 24/12 đến sáng 25/12, hàng trăm người xếp hàng chen lấn nhau trước điểm tiêm chủng ở 182 Lương Thế Vinh, Hà Nội, để đăng ký tiêm văcxin 5 trong 1 Pentaxim cho con. Đây là một trong 3 điểm chích ngừa Pentaxim sớm nhất trong đợt này tại Hà Nội. Số người quá đông trong khi nơi đây chỉ được phân phối 420 liều, lãnh đạo trung tâm phải thông báo tạm dừng đăng ký. Tối cùng ngày Bộ Y tế cũng chỉ đạo tạm dừng tiêm Pentaxim. 

Theo ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Y tế dự phòng, Bộ Y tế sẽ tính đến nhiều phương án tổ chức cho người dân đăng ký tiêm ngừa cho con, có thể qua web hoặc đăng ký trực tiếp để tránh tình trạng chen lấn xô đẩy. Trên cơ sở đăng ký đó, các điểm tiêm chủng sẽ hẹn lịch tiêm, để người dân không bị cảnh chờ đợi, xếp hàng.

"Bộ Y tế đang cố gắng để có đủ văcxin tiêm cho các cháu. Có thể ưu tiên tiêm cho trẻ đã chích mũi 1, 2, 3 và tiêm đúng lịch 2, 3, 4 tháng. Tiếp theo, nếu các cháu tiêm mũi 1 mà không đủ chích mũi 2 thì sẽ dùng Quinvaxem thay thế", ông Phu cho biết.

Theo Nam Phương (VnExpress.net)