Cần quy định thời hạn sử dụng chung cư ở Hà Nội

Thảo luận tại tổ về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) ngày 5-6, Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng nêu quan điểm về phát triển nhà ở, cải tạo nhà chung cư gắn với thời hạn sử dụng.

Đề cập đến loại hình dự án nhà ở thương mại, ông đề nghị bổ sung thêm chế tài bắt buộc, doanh nghiệp phải đầu tư hạ tầng xã hội, đảm bảo đồng bộ và tiến độ.

“Nhiều khu làm nhà ở bán xong nhưng quay đi quay lại rất thiếu hạ tầng xã hội, trường học, bệnh viện. Có những dự án làm 20 năm nay mà chưa xây được trường học trong khi dân vào ở kín mít. Đây là thực tế mà Hà Nội đang phải tập trung giải quyết, thiếu nhiều lắm, cả bệnh viện, bãi đỗ xe”, ông Dũng nêu.

Để khắc phục tình trạng này, bí thư Hà Nội cho hay thành phố đang thực hiện theo hướng với những dự án không đầu tư đồng bộ sẽ thu hồi, đề nghị tiếp tục đầu tư. 

Việc đầu tư có thể bằng ngân sách, hoặc kêu gọi nhà đầu tư thứ phát. Mục tiêu là nhằm phải hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân.

Về nhà ở tái định cư, theo Bí thư Thành ủy Hà Nội, tình trạng này “thừa vẫn thừa mà thiếu vẫn thiếu”. Ông cho biết, vừa qua một loạt dự án người dân không nhận nhà mà nhận tiền. Nhưng thiếu vì Luật Đất đai yêu cầu làm dự án phải có nhà tái định cư.

“Nên chăng có hướng mở hơn trong luật, nên giao cho cấp tỉnh được điều chuyển từ nhà tái định cư sang nhà ở xã hội và ngược lại? Một loạt nhà tái định cư đang thừa, chả lẽ giới thiệu cho người dân đang từ phía Tây, phía Nam Hà Nội đi sang Long Biên nhận nhà tái định cư? Vô lý lắm, nên thừa vẫn thừa, thiếu vẫn thiếu, rất ách tắc, đặc biệt trong triển khai các dự án giao thông, dự án trọng điểm của thành phố”, ông Dũng nhấn mạnh.

Khi bàn về những vướng mắc trong cơ chế cải tạo, xây dựng chung cư cũ trong phiên thảo luận tổ về Luật Nhà ở, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho hay dẫn thực tế về tình trạng nhà ở chung cư đó là người dân cơi nới, lắp ghép để mở rộng diện tích, sử dụng kết cấu chịu lực rất nguy hiểm nếu xảy ra sự cố.

Điều 62 dự thảo nêu UBND cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí kinh phí từ ngân sách địa phương lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch; thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư sử dụng nguồn vốn ngân sách của địa phương trên địa bàn.

Theo ông Dũng, quy định như vậy chưa hợp lý và đang trái với quy định trong Luật Ngân sách. “Mình nói cải tạo chung cư cũ bằng vốn đầu tư công, có phù hợp luật khác hay không? Vì chung cư là sở hữu người dân, đi cải tạo bằng đầu tư công thì vô lý vì không phải đối tượng thuộc ngân sách”, cũng theo ông Dũng, vấn đề kinh phí kiểm định, nếu quy định người dân phải bỏ ra thì không cần thiết.

“Nhà nước bỏ ra làm, hoặc kêu gọi xã hội hóa. Đang muốn thỏa thuận để người dân vui vẻ đi mà lại bắt người dân bỏ tiền kiểm định thì vô lý. Qua cháy nổ, dịch bệnh thấy các khu này có khổ không? Muốn an toàn cho dân, nhà nước phải có trách nhiệm với dân, nguồn vốn chỗ này phải rộng rãi, nhà nước bỏ tiền ra”, Trưởng đoàn ĐBQH Hà Nội nói.

Về quy hoạch lại chung cư cũ, qua thực tiễn, Bí thư Đinh Tiến Dũng nhận thấy, Hà Nội không thể làm được kiểu tòa nào tái định cư tòa đấy, mà phải làm từng khu.

Đơn cử như khu Kim Liên, Trung Tự, Khương Thượng ở Hà Nội, chỉ nên làm một vài tòa cao tầng. Các khu chung cư này nên cải tạo theo hướng xây cao tầng, bên dưới là không gian thương mại, dịch vụ để người dân sinh hoạt, vừa có doanh thu cho nhà đầu tư.

"Để hẳn một khu làm thương mại thì nhà đầu tư mới có lợi ích, người dân cũng có không gian sống đảm bảo. Như hiện nay, chung cư cũ vừa chen chúc, cơi nới rất nhiều vấn đề. Phải đưa ra đây chủ trương phải cải tạo. Lâu nay mình làm rất dở", ông Dũng nói.

Góp ý về hướng xử lý chung cư cũ, ông Dũng cho rằng cần cải tạo theo từng khu 4 đến 5 tòa nhà. Ví dụ chung cư cũ cao 5 tầng, có thể phá dỡ và chỉ xây 2 tòa nhưng cao 20-35 tầng để đưa người dân về ở. Việc này giúp người dân có thêm không gian bên dưới để sinh hoạt, thương mại và chủ đầu tư xây cao tầng cũng có thêm lợi nhuận.

Bí thư Thành ủy Hà Nội cho rằng quy định thời hạn chung cư, người dân khi mua cũng cần hiểu và chấp nhận căn hộ họ mua chỉ có thời hạn nhất định. Quá thời gian đó, chung cư sẽ xuống cấp, hỏng hóc, thậm chí có thể sụp đổ. Đến lúc này, Nhà nước lại phải chịu trách nhiệm là không hợp lý. Vì vậy, việc hài hòa lợi ích cần được tính toán.

Bí thư Hà Nội cho rằng khi có thời hạn nhà chung cư, trách nhiệm của Nhà nước sẽ được quy định rõ ràng hơn, cuộc sống, an toàn của người dân cũng được bảo vệ. Việc cưỡng chế để xây dựng là bình thường và phù hợp với lợi ích của họ.

HL (SHTT)