Sáng 6/11, trao đổi bên hành lang Quốc hội về việc bỏ hộ khẩu, chứng minh nhân dân, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho hay Bộ sẽ có họp báo để thông tin đầy đủ và trả lời tất cả những câu hỏi đặt ra. "Chiều nay hoặc chiều mai gì đó, Bộ sẽ mời các cơ quan báo chí đến, có gì cần tìm hiểu, thắc mắc thì sẽ trả lời hết", thượng tướng Tô Lâm nói.
Trước câu hỏi về việc bỏ sổ hộ khẩu có đồng nghĩa với bỏ hình thức quản lý dân cư bằng đăng ký thường trú, tạm trú, tạm vắng? Người đứng đầu ngành Công an cho hay: "Đã là Nhà nước thì không thể ai muốn vào thì vào, biện pháp của người ta sẽ có biện pháp, sẽ có cách quản lý, nhưng về giấy tờ sẽ đơn giản hoá thủ tục, không phải bỏ giấy tờ là bỏ quản lý, nguyên tắc là thế".
Vậy nghĩa là dù không giữ sổ hộ khẩu nhưng người dân vẫn phải giữ các thủ tục quản lý như vậy?
Chúng ta sẽ có biện pháp, cách quản lý nhưng giấy tờ thì sẽ đơn giản hoá tối đa về thủ tục chứ không phải bỏ giấy tờ nghĩa là bỏ quản lý. Nguyên tắc cơ bản nhất là thế. Còn hình thức thì rất nhiều.
Năm 2020 vận hành dữ liệu cư dân
Thượng tá Trần Hồng Phú, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát đăng ký quản lý cư trú và dữ liệu quốc gia về dân cư (C72, Bộ Công an) cho biết bộ này đang tiến hành triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Theo dự kiến, đầu năm 2020, dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về cư dân sẽ đi vào vận hành, đảm bảo phục vụ cho công tác quản lý nhà nước.
"Đây là căn cứ quan trọng để thực hiện lộ trình đơn giản hóa thủ tục hành chính, khắc phục tình trạng một công dân phải dùng nhiều loại giấy tờ như hiện nay", thượng tá Phú nói.
Theo thượng tá Phú, trong năm 2017, Bộ Công an sẽ tổ chức thu thập toàn bộ thông tin cư dân, sau đó sẽ xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật từ trung ương đến xã, phường, thị trấn để khai thác. Từ ngày 1/1/2020, dự án cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư đưa vào sử dụng.
Trong đó, việc thu thập thông tin về công dân không thể chờ đến khi có dữ liệu đầy đủ của thẻ căn cước công dân hay hộ tịch điện tử, mà sẽ thực hiện trước thông qua các nguồn như: Tàng thư căn cước của Bộ Công an, cơ sở dữ liệu hộ tịch của Bộ Tư pháp, bảo hiểm xã hội...
Cũng theo vị phó cục trưởng, trường hợp các nguồn vẫn chưa đủ, Bộ Công an sẽ tổ chức phát phiếu cho người dân cùng khai để thu thập thông tin của công dân. Qua đó, người dân sẽ được phát một mã số định danh. Sau khi có đủ thông tin, Bộ Công an sẽ đồng loạt nhập liệu.
Theo đó, đự án cơ sở dữ liệu quốc gia cư dân sẽ được Bộ Công an chia sẻ với các bộ, ngành để phục vụ công tác quản lý nhà nước. Theo đó, công dân khi đến các cơ quan nhà nước để giải quyết thủ tục hành chính chỉ cần đưa ra 3 thông tin cơ bản, gồm: họ, tên; mã số định danh và chỗ ở.
"Mã số định danh được coi là chìa khóa, để các cơ quan nhà nước tra cứu trong cơ sở dữ liệu quốc gia nhằm lấy ra các thông tin về công dân phục vụ mục đích giải quyết thủ tục hành chính. Lúc đó, công dân không cần xuất trình các loại giấy tờ như sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, chứng minh nhân dân... không phải đi chứng thực hay xác nhận của xã, phường như trước đây", thượng tá Phú nhấn mạnh.
Về đề xuất bỏ sổ hộ khẩu, thượng tá Phú cho rằng hộ khẩu vẫn cần cho công việc quản lý. Sau này nếu cần thiết thông tin về hộ gia đình, cơ quan quản lý, nhà nước có thể tra cứu vào cơ sở dữ liệu để xác nhận mà không cần công dân phải mang hộ khẩu ra nữa. Lúc đó, cơ quan chức năng có thể kiến nghị Quốc hội, Chính phủ ban hành các chính sách pháp luật để điều chỉnh.
Ông Lê Như Tiến, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội hoan nghênh việc Chính phủ ban hành Nghị quyết về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư.
Theo ông Tiến, hiện, các thủ tục hành chính ràng buộc đến hộ khẩu, chứng minh nhân dân gây phiền hà và là gánh nặng cho người dân. Nhiều người dân đi xử lý các thủ tục hành chính bị mất rất nhiều thời gian và công sức vì một số chi tiết rất nhỏ.
"Đa số các nước đã không còn sử dụng sổ hộ khẩu nữa, chứng minh nhân dân trong việc giải quyết thủ tục hành chính nữa. Việc đó là rất rườm rà, phiền hà là gánh nặng cho người dân và rất tốn kém. Những cái gì tiến bộ chúng ta phải học hỏi, cải cách hành chính là thế", ông Tiến nói.
Theo Thắng Quang (Tri Thức Trực Tuyến)