50 năm hòa bình và chuyện ngược đời ở Việt Nam

Một ngày cuối tháng 3, ngồi trên xe đi làm qua cầu Ông Lãnh, tôi bỗng thấy mấy chiếc xe máy phía trước ghé sát thành cầu rồi dừng phịch lại, người trên xe vội vàng rút điện thoại ra chĩa lên trời, chăm chăm chờ đợi để chụp một cái gì đấy kẻo vuột mất.

Tiếng ầm ào vang dần một cách bí hiểm. Từ đằng xa, 4 chiếc máy bay bay sát nhau dũng mãnh kéo tới, “cua” một đường tuyệt đẹp giữa bầu trời rộng bao la và xanh ngắt. Nhìn những chiếc máy bay mạnh mẽ như những viên đạn, rõ ràng không phải loại máy bay bình thường. Thế rồi chưa kịp hết ngạc nhiên, ngay sau đó là một đoạn 3-4 chiếc máy bay trực thăng khác cũng đang chầm chậm và hiên ngang tiến tới, cả bầu trời lại rền vang tiếng cánh quạt đều đều. Dân tình ở dưới - người thì tò mò ngắm nghía, người xôn xao chỉ trỏ, người tập trung tuyệt đối để canh bằng được một con ảnh đẹp mới yên tâm nổ máy đi làm. 

Ở Việt Nam ngược đời như thế đấy! Thấy máy bay chiến đấu chao liệng, người Việt rủ nhau chụp hình. Ở đâu tiếng máy bay là điềm báo của một cuộc càn quét chết chóc, ở Việt Nam lại là tiếng báo hiệu của đại lễ đang đến gần. Ở đâu nghe tiếng máy bay người dân phải vội vàng tìm nơi trú ẩn - thì ở Việt Nam, nghe tiếng máy bay gầm gào vào một buổi sáng mùa xuân, người ở ngoài đường lôi điện thoại ra chụp, người ở trong nhà bật dậy nghe ngóng rồi yên chí đắp chăn… ngủ tiếp. 

Có biết bao nhiêu thứ ngược đời ở Việt Nam như thế! Ai từng đến Hà Nội, hẳn quen với cảnh buổi chiều thu nắng vàng gió mát chill chill, một bà cô hàng rong lững thững đi dọc những con phố cổ, rồi dừng lại ở một đầu ngõ nhỏ mời chào. Chỉ 5 phút sau, những tiếng mời chào đon đả nhanh chóng chuyển thành tiếng cãi nhau chí chóe. Người mua mắng người bán, người bán mồm năm miệng mười không thua nhịp nào với người mua, người đi đường đứng lại… hóng.

Một bản hòa ca ồn ào, đanh đá, đốp chát, tương phản tuyệt đối với cái dáng vẻ thanh bình trước đó của nơi góc phố. Cuộc giao tranh chỉ dừng lại khi cả hai bà có người chịu nhường, hoặc ngúng nguẩy quay ngoắt đi mỗi người một phía. Ai về nhà nấy, đám ngồi hóng thì cười hề hề - chuyện thường ngày ở huyện!

Ở đâu nghe tiếng cãi nhau là thấy xung đột sứt đầu mẻ trán gia tăng bạo lực, ở Việt Nam, nghe tiếng cãi cọ là thấy chân dung một bà hàng xóm ghê gớm và một cô bán hàng khái tính, ai cũng gắt nhưng ai cũng… đáng yêu. Tiếng cãi cọ của họ thân thương và quen thuộc đến mức, nếu thiếu nó thì định nghĩa về những thanh âm bình yên của phố phường hẳn sẽ bớt đi nhiều phần chân thực. 

Ở Việt Nam, người ta cũng phát điên vì tắc đường. Trời nắng nóng muốn xỉu mà nhìn hàng dài xe nối đuôi nhích từng chút là một trải nghiệm dễ khiến con người mất kiên nhẫn. Còi xe ồn ào, ai cũng vội vã, quay qua quay lại thấy người bên cạnh đặt cả một chú chó mặc váy hồng ngồi phía trước - tự dưng lại thấy lòng mình dịu đi. Rồi người sau bấm còi hoài nghe sốt cả ruột, bác tài xế công nghệ khó chịu lắm rồi, vừa càu nhàu: “Chen cho cố vô rồi đâu có vượt được” mà vẫn vừa tìm cách lách xe cho xe dưới tiến lên phía trước. Xong xuôi, bác quay qua nói bâng quơ: “Chắc mắc đi vệ sinh nên mới gấp vầy”, rồi cười khà khà. Ở Việt Nam, ngay kể cả lúc dễ quạu nhất, dường như cũng chẳng ai thật sự nỡ giận dữ với nhau.

Hóa ra, được sống ở một đất nước hòa bình và yên bình là như vậy. Là những dấu hiệu của xung đột, căng thẳng, bất an -  bỗng nhiên lại trở thành một phần của cuộc sống thường nhật một cách thật dễ chịu và đáng yêu. 

Trong suốt chiều dài lịch sử, những cuộc chiến lớn nhỏ luôn xuất hiện nhăm nhe dày xéo và chia cách đất nước của chúng ta. Việt Nam nhỏ bé nhưng đã trải qua mấy nghìn năm đau thương với đao kiếm, lửa đạn. Hòa bình của hiện tại là thành quả của những cuộc đấu tranh không chùn bước của cha ông. Họ đã hy sinh máu thịt và nằm xuống nơi chiến trường để đổi lấy một thực tại bình yên cho thế hệ chúng ta, họ lấy giấc mơ về một ngày đất nước được sống trong hòa bình, con cháu được đến trường, đồng bào được ấm no… làm lý tưởng để chiến đấu. 

2025 đánh dấu cột mốc 50 năm ngày thống nhất đất nước, cũng là quãng thời gian hòa bình và phát triển ổn định lâu nhất của Việt Nam trong lịch sử mấy ngàn năm. Bất ổn vẫn đang diễn ra khắp mọi nơi trên thế giới, chiến tranh vẫn là bóng ma bao trùm lên không ít quốc gia, trẻ em nhiều nơi vẫn không được đến trường, tiếng máy bay gầm gừ báo hiệu sự chết chóc, dịch bệnh và tang thương vẫn hoành hành ở những miền đất xa xôi…. Nhưng ở Việt Nam, một đất nước với nền hòa bình non trẻ, chúng ta vẫn đang được sống trong những ngày thật bình an. 

Chỉ 50 năm sau ngày chấm dứt chiến tranh, đất nước đã thật sự thay da đổi thịt. Học sinh Việt Nam mới được miễn học phí toàn bộ cho đến hết Trung học Phổ thông, nhà máy điện hạt nhân đầu tiên dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2031, người dân Hà Nội/ Sài Gòn cũng đã nô nức đón chào đường sắt đô thị và tàu điện ngầm đi vào hoạt động ở các tuyến trọng điểm, đến năm 2024 đã có 84% dân số tiếp cận Internet, người Việt đã có startup vươn mình ra biển lớn, có bài hát được bạn bè quốc tế háo hức nhảy theo, có những thương hiệu của người Việt đã được những sao lớn nhất thế giới khoác lên mình … Chúng ta đang sống trong giấc mơ của bao thế hệ cha ông, giấc mơ một ngày đất nước không chỉ vắng tiếng súng đạn, mà còn phát triển sánh vai với những cường quốc năm châu. 

Nhưng người Việt Nam hiểu hơn ai hết sự quý giá của hòa bình không chỉ nằm ở những con số tăng trưởng, những thành tích hay công trình lớn lao. Hòa bình giản đơn hơn rất nhiều. Hòa bình là tiếng rao đầu ngõ vào buổi trưa hè, là tiếng cười nói của đám trẻ con xôn xao góc phố sau mỗi giờ tan học, hòa bình là tiếng cãi nhau inh ỏi của bà hàng xóm, là tiếng còi bấm liên hồi khó chịu phát rồ nhưng sống động lạ lùng ở mỗi ngã tư, là cả sự náo nức và tự hào khi thấy những chiếc tiêm kích đang chao liệng trên cao. Hòa bình là khóc, cười, cãi cọ, yêu thương và quan tâm như người Việt vẫn luôn làm. Là khó chịu, giận dữ nhưng lại trìu mến, nâng niu như người Việt vẫn đối xử với nhau. 

Lần tới, hãy cứ bật cười khi nghe mấy bà hàng xóm cãi nhau, cứ bực bội nếu phải chen chúc trong một buổi tan tầm đông nghịt, và nếu có nhìn thấy những chiếc máy bay vụt qua bầu trời, nhớ dừng lại và nhìn ngắm chúng thật lâu, lắng nghe âm thanh ồn ào phát ra từ chúng một cách thật tự hào và dành tình yêu thiết tha cho những gì đang diễn ra xung quanh. Việt Nam mình ngược đời thật! Sự ngược đời mà biết bao thế hệ đã hy sinh để dành tặng cho chúng ta ngày hôm nay! 

Theo Diệp Nguyễn ()