Toàn bộ thông tin cần biết về Euro 2020 - giải đấu đặc biệt nhất lịch sử bóng đá

Lịch sử Euro

Giải vô địch bóng đá châu Âu (tên thường gọi: Euro) là giải bóng đá diễn ra 4 năm một lần giữa các đội tuyển châu Âu do Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA) tổ chức. Người đầu tiên nêu ý tưởng thành lập giải đấu này là Tổng thư ký Liên đoàn Bóng đá Pháp, ông Henri Delaunay. Giải đầu tiên diễn ra tại Pháp năm 1960 và nhà vô địch đầu tiên là Liên Xô. Tính đến nay, Đức và Tây Ban Nha đoạt chức vô địch Euro nhiều nhất với cùng 3 lần đăng quang.

Bồ Đào Nha được gọi là đội Đương Kim Vô Địch trong 5 năm thay vì 4 năm như các đội khác vì Euro 2020 lùi lại 1 năm.

Trước khi giải đấu mở rộng lên 24 đội, nhiều khán giả đánh giá Euro còn hay hơn World Cup, nhất là ở vòng bảng, do sự đồng đều về trình độ của các đội tuyển đến từ châu lục có đẳng cấp bóng đá cao nhất thế giới.

Ý tưởng tổ chức Euro được Tổng thư ký Liên đoàn Bóng đá Pháp Henri Delaunay đề xuất từ năm 1927 nhưng mãi đến năm 1957 (2 năm sau khi Henri Delaunay qua đời) giải đấu mới được lên kế hoạch tổ chức. Chiếc cúp vô địch đặt theo tên Henri Delaunay để tưởng nhớ công lao khai sinh giải đấu của ông.

Tại kỳ Euro đầu tiên tổ chức vào năm 1960, chỉ có 4 đội tham dự, gồm Pháp (nước chủ nhà), Nam Tư, Liên Xô và Tiệp Khắc. Đội tuyển Liên Xô lên ngôi vô địch với chiến thắng sít sao 2-1 trước Nam Tư trong trận chung kết.

Sau 5 kỳ Euro, đến năm 1980, số lượng đội tham dự nâng lên gấp đôi với 8 đội tuyển cạnh tranh cho chức vô địch.

Euro 1984 tại Pháp chứng kiến sự thay đổi cách mạng về thể thức giải đấu. Hai đội đứng đầu mỗi bảng sẽ tiến vào trận bán kết, thay vì chỉ có đội nhất bảng vào thẳng trận chung kết như trước kia.

Kỳ Euro 1996 được tổ chức ở Anh, quy mô tham dự đã lên đến 16 đội. Đây cũng là giải đấu chứng kiến nước mắt của nhiều NHM chủ nhà, khi tuyển Anh để thua đau đớn trên chấm luân lưu 11 mét. Có một điều khá thú vị khi chính trung vệ Gareth Southgate, HLV của ĐT Anh hiện nay, là người đá hỏng quả luân lưu của mình trong khi mọi cầu thủ Đức đều thực hiện thành công.

Euro 2000 là giải đấu đầu tiên được tổ chức ở 2 quốc gia khác nhau với Bỉ và Hà Lan làm đồng chủ nhà. Tại giải đấu này, Pháp trở thành đội tuyển thứ hai có vinh dự vô địch World Cup và Euro liên tiếp, sau Tây Đức vô địch Euro 1972 và đăng quang World Cup 1974. Tuy nhiên, tuyển Pháp lại là đội đầu tiên vô địch Euro khi đang làm đương kim vô địch World Cup. Trước đó 2 năm, tại World Cup 1998 trên sân nhà, Pháp đăng quang bằng chiến thắng 3-0 trước Brazil ở chung kết.

Tuyển Hy Lạp của kỳ Euro 2004 là một trong những bất ngờ lớn nhất lịch sử bóng đá thế giới, khi viết nên câu chuyện thần thoại của thế kỷ 21 bằng chức vô địch lẫy lừng thông qua chiến thuật phòng ngự tổng lực.

Đỉnh cao của Pháp năm 2000 chưa là gì so với thế hệ vàng của Tây Ban Nha từ năm 2008. Lối ban bật hoa mỹ cùng dàn cầu thủ siêu việt thời đỉnh cao của Barcelona giúp Xứ sở Bò tót vô địch liên tiếp 3 giải đấu lớn nhất: Euro 2008, World Cup 2010 và bảo vệ thành công ngôi vô địch tại Euro 2012, lập kỳ tích vĩ đại nhất lịch sử mà có thể hàng trăm năm nữa cũng khó tái hiện. Cho đến nay, Tây Ban Nha vẫn là đội tuyển duy nhất vô địch hai kỳ Euro liên tiếp.

Kỳ Euro 2016 với số lượng đội tham dự lên đến 24 và thể thức tiếp tục thay đổi khi 4 đội xếp thứ ba có thành tích tốt nhất ở các bảng đấu sẽ giành vé vào vòng 16 đội. Chính nhờ tấm vé vớt này mà Bồ Đào Nha, đội tuyển chỉ xếp thứ ba ở vòng bảng, lên ngôi vô địch với chiến thắng 1-0 trước chủ nhà Pháp. Xuyên suốt giải đấu, Bồ Đào Nha chỉ thắng một trận trong 90 phút chính thức, trước Xứ Wales.

Tên gọi của giải đấu

Vào năm 2012, cựu Chủ tịch UEFA nhiệm kỳ từ 2007 đến 2015, ông Michel Platini đề xuất ý tưởng tổ chức Euro ở nhiều quốc gia như là một sự kiện "trong mơ" để kỷ niệm sinh nhật lần thứ 60 của Giải vô địch châu Âu.

Vào ngày 6/12/2012, UEFA công bố Euro 2020 sẽ được tổ chức tại nhiều thành phố trên khắp châu Âu để đánh dấu kỷ niệm 60 năm thành lập giải đấu. Tuy nhiên, chủ nhà sẽ không được đảm bảo một suất vé vào thẳng vòng bảng như khi Euro tổ chức tại 1 hoặc 2 quốc gia.

Ngày 23/4/2021, danh sách 11 SVĐ ở 11 quốc gia thuộc LĐBĐ châu Âu chính thức chốt hạ. Euro trải dài từ Đông sang Tây, từ Bắc xuống Nam châu Âu.

Dù phải dời sang năm 2021 do đại dịch Covid-19, giải đấu lớn nhất cấp đội tuyển Châu Âu vẫn giữ nguyên tên gọi Euro 2020 và diễn ra từ 12/6 đến 12/7/2021. Điều này thể hiện sự nhất quán trong các giải đấu hàng đầu châu Âu, nơi khai sinh của bóng đá hiện đại.

Giải đấu đặc biệt của những lần đầu tiên

Euro 2020 sẽ là lần đầu tiên giải đấu được tổ chức trải dài khắp châu Âu, tại 11 thành phố ở 11 quốc gia. Trong số này, có tới 8 thành phố và 7 quốc gia chưa từng tổ chức giải đấu này trước đây. Euro 2020 cũng là giải đấu đầu tiên trong lịch sử áp dụng VAR vào các trận đấu.

Danh sách 11 SVĐ ở 11 quốc gia

Sân Wembley (thủ đô London, Anh): sức chứa 90.000 chỗ

Sân Olimpico (thủ đô Rome, Italy): sức chứa 70.634 chỗ

Sân Allianz Arena (Munich, Đức): sức chứa 70.000 chỗ

Sân Olympic (thủ đô Baku, Azerbaijan): sức chứa 68.700 chỗ

Sân Krestovsky (Saint-Petersburg, Nga): sức chứa 68.134 chỗ

Sân Puskas Arena (thủ đô Budapest, Hungary): sức chứa 67.215 chỗ

Sân La Cartuja (Seville, Tây Ban Nha): sức chứa 60.000 chỗ

Sân Nationala (thủ đô Bucharest, Romania): sức chứa 55.600 chỗ

Sân Johan Cruyff Arena (thủ đô Amsterdam, Hà Lan): sức chứa 54.990 chỗ

Sân Hampden Park (Glasgow, Scotland): sức chứa 51.866 chỗ

Sân Parken (thủ đô Copenhagen, Đan Mạch): sức chứa 38.065 chỗ

Thể thức thi đấu

Với số lượng 24 đội, thể thức thi đấu của Euro 2020 không có gì khác so với kỳ EURO 2016. 24 đội chia làm 6 bảng đấu, các đội lần lượt đấu với nhau 1 trận.

Hai trận đấu của lượt cuối mỗi bảng bắt buộc phải thi đấu cùng giờ. Kết thúc vòng bảng, đội nhất, nhì các bảng và 4 đội xếp thứ ba có thành tích tốt nhất sẽ giành quyền vào vòng 16 đội.

Bảng đấu và các đội tham dự

Bảng tử thần tại Euro 2020 là bảng F với sự góp mặt của 3 ƯCV hàng đầu cho chức vô địch gồm Pháp, Bồ Đào Nha và Đức. Bảng D hứa hẹn cũng rất khó lường với cuộc đại chiến giữa tuyển Scotland và ĐT Anh, xếp cùng với họ là Á quân World Cup 2018 Croatia và Cộng hòa Czech.

Lịch thi đấu

Euro 2020 chính thức khai mạc tại sân Olimpico, thủ đô Rome, Italy vào ngày 11/6. Chủ nhà Italy là đội ra quân trong trận này đối đầu Thổ Nhĩ Kỳ.

Vòng knockout bắt đầu vào ngày 26/6 đến 29/6. Các trận tứ kết diễn ra trong hai ngày 2/7 và 3/7. Từ bán kết, tất cả trận đấu được tổ chức tại sân Wembley, London với hai trận ngày 6/7 và 7/7.

Trận chung kết Euro 2020 diễn ra lúc 2 giờ sáng ngày 11/7 (giờ Hà Nội).

Tiền thưởng

Là giải đấu kỷ niệm 60 năm ra đời, khoản tiền thưởng tại Euro 2020 tăng đáng kể so với những kỳ trước đây. Chỉ với riêng việc giành vé dự Euro, 24 đội tuyển đã nhận khoản thưởng cố định hơn 11 triệu USD, tăng nhiều so với khoản thưởng 9,7 triệu USD ở Euro 2016.

Tại vòng bảng, mỗi chiến thắng trị giá 1,8 triệu USD và một trận hòa nhận được hơn 900.000 USD. Các đội tuyển vượt qua vòng bảng sẽ nhận 2,4 triệu USD, có mặt ở tứ kết nhận thưởng thêm 4 triệu USD, vào bán kết bỏ túi thêm 6 triệu USD.

Sau chung kết, đội vô địch nhận 12 triệu USD, còn á quân được thưởng 8,5 triệu USD. Theo tính toán, đội vô địch nếu toàn thắng cả giải có thể nhận thưởng lên tới 40,8 triệu USD.

Bài hát chính thức

Ngày 14/5, nhạc sĩ Martin Garrix, người chịu trách nhiệm cho các bài hát tại Euro 2020, hợp tác với Bono (thành viên nhóm U2) và The Edge để ra mắt ca khúc chủ đề cho VCK với tên gọi We Are the People. Được biết, We Are the People là dự án được các bên kết hợp triển khai suốt 3 năm qua, với phần lời do Bono chắp bút, The Edge đánh guitar.

Quả bóng chính thức tại Euro 2020

Adidas vẫn là nhà sản xuất bóng chính thức tại Euro 2020. Quả bóng này có tên gọi Uniforia, ghép từ 2 chữ “unity” (thống nhất) và “euphoria” (hưng phấn). Màu sắc chủ yếu của Uniforia là màu trắng và có các nét vẽ màu đen kết hợp các sọc màu xanh neon, hồng và vàng.

Theo lý giải, các nét vẽ màu đen “loang lổ” tượng trưng cho đường biên giới giữa các quốc gia bị xóa nhòa. Những màu sắc khác nhau thể hiện sự đa dạng và nỗ lực của VCK Euro 2020 nhằm mang các nền văn hóa xích lại gần hơn.

Lượng CĐV đến sân

Tất cả 11 địa điểm đăng cai Euro 2020 đều mở cửa đón khán giả vào sân nhưng với số lượng khác nhau. Trên trang chủ UEFA, Saint-Petersburg (Nga) và Baku (Azerbaijan) xác nhận sẽ cho khoảng 50% khán giả vào sân.

Budapest (Hungary) hướng tới việc lấp đầy 100% sân, tuy nhiên các khán giả vào sân sẽ phải vượt qua những tiêu chuẩn nghiêm ngặt.

Amsterdam (Hà Lan), Munich (Đức), Bucharest (Romania), Copenhagen (Đan Mạch), Glasgow (Scotland), Rome (Ý) và Seville (Tây Ban Nha) hướng đến con số khoảng 25%-33% sức chứa tối đa. London, thành phố đăng cai nhiều trận đấu nhất, xác nhận sẽ đón tối thiểu 25% vào sân ở 3 trận đầu tiên của vòng bảng và vòng knock-out, sau đó tăng thêm tuỳ tình hình.

Vé vào sân

Với tình hình dịch bệnh đang được kiểm soát tốt tại các nước châu Âu, khán giả sẽ được phép vào sân với số lượng hạn chế.

Tuy nhiên, điều này gây tranh cãi lớn khi hệ thống của UEFA sẽ lựa chọn ngẫu nhiên CĐV may mắn. Những người kém may mắn đành phải chịu hủy vé và nhận lại tiền.

Tại vòng bảng, giá vé có mức thấp nhất 37 USD, cao nhất là 225 USD. Trong khi đó, vé xem trận chung kết tại Wembley có mức thấp nhất 360 USD và mức cao nhất lên đến 1.153 USD.

Khán giả Việt Nam xem Euro 2020 qua đâu?

Người hâm mộ bóng đá Việt Nam được thưởng thức trọn vẹn VCK Euro 2020 khi Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) đã sớm hoàn tất việc mua bản quyền giải đấu.

Số lượng cầu thủ tham dự kỷ lục

UEFA chính thức thông qua luật mới cho phép mỗi đội tuyển tham dự Euro 2020 được chọn danh sách 26 cầu thủ, tăng thêm 3 so với thường lệ. Luật mới này nhằm giúp các đội tuyển luôn đảm bảo quân số khi một vài cầu thủ dính chấn thương hoặc phải cách ly do dương tính với Covid-19.

Ngoài ra, cũng như các giải đấu cấp CLB châu Âu sau Covid-19, ban tổ chức Euro xác nhận sẽ cho phép các đội tuyển thay 5 cầu thủ mỗi trận vì mật độ thi đấu quá dày đặc.

Dịch bệnh được kiểm soát tốt

Tình hình Covid-19 trên thế giới vẫn đang có diễn biến phức tạp nhưng ở châu Âu lúc này, cuộc sống bình thường đang dần trở lại với NHM. Tại Pháp, tỉ lệ dương tính với Covid-19 đã giảm liên tục trong suốt một tháng qua.

Trong khi đó, Italy, một trong những tâm dịch ở làn sóng bệnh đầu tiên, đã chấp nhận đón du khách nước ngoài. Đặc biệt hơn, Anh Quốc, từ ngày 21/6, sẽ dỡ bỏ toàn bộ các lệnh hạn chế và cho phép cuộc sống người dân tại đây trở lại bình thường.

Ảnh: Sưu tầm

Theo Tuấn Hoàng - GN (Trí Thức Trẻ)