Kỳ EURO 1968 chứng kiến nhiều sự đổi thay về mặt thể thức, có thêm đội, nhà vô địch, có hai trận chung kết,... cho đến cách phân xử thắng thua kỳ lạ nhất trong lịch sử giải đấu. Đội chủ nhà Ý lên ngôi vô địch đầy may mắn (lần duy nhất trong lịch sử), nhưng đằng sau đó là một bí ẩn "đồng xu" chưa có lời giải đáp.
Thông tin về EURO 1968
Chủ nhà: Italia
Thời gian diễn ra vòng chung kết: 5/6 - 10/6/1968
Số đội: 4 (từ 29 đội tham dự vòng loại)
Vô địch: Italia
Á quân: Nam Tư
Hạng ba: Anh
Hạng Tư: Liên Xô
Tổng số bàn thắng: 7 (trung bình 1,4/trận)
Tổng số khán giả: 260.916 (52.183/trận)
Vua phá lưới: Dragan Dzajic - 2 bàn (Nam Tư)
Trận chung kết: Italia 2-0 Nam Tư (đá lại sau khi hai đội hòa trận chung kết trước 1-1).
Ghi bàn:
8/6/1968:
Italia: Domenghini (80')
Nam Tư: Domenghini (32')
10/6/1968:
Italia: Riva (12'), Anastasi (31')
Bạn có biết?
Kể từ giải đấu năm 1968, VCK EURO đã chính thức được đổi tên từ "European Nations’ Cup" (Cúp các quốc gia châu Âu) thành "European Championship" (Giải Vô địch châu Âu). Kèm theo việc đổi tên, thể thức vòng loại cũng được thay đổi đáng kể.
So với vòng loại EURO 1964 được tổ chức theo kiểu loại trực tiếp từ vòng sơ loại, vòng loại EURO 1968 có 32 đội được chia làm 8 bảng (tính 2 điểm/trận thắng). Trong đó, mỗi bảng sẽ chỉ lấy 1 đội đầu bảng đi tiếp vào vòng tứ kết, tại đây còn 8 đội được chia làm 4 cặp đấu, thi đấu 2 lượt trận đi-về, 4 đội thắng cuộc lọt vào VCK. Do lúc này giải đấu vẫn còn rất hạn chế về số đội tham dự, đội chủ nhà chỉ được UEFA chỉ định sau khi vòng loại kết thúc. Trên cơ sở đó, Italia đã giành quyền đăng cai VCK.
Italia là đội duy nhất trong lịch sử EURO thắng ở một trận chung kết tái đấu. Và họ cũng là đội duy nhất lọt vào chung kết EURO nhờ một cách phân xử kỳ lạ: tung đồng xu may rủi, khi trận bán kết giữa họ với Liên Xô bất phân thắng bại trong 120 phút.
Huyền thoại Johan Cruyff khoác áo ĐT Hà Lan lần đầu tiên xuất hiện ở vòng loại EURO 1968: trận gặp Hungary trên sân nhà (hòa 2-2 vào tháng 9/1966). Đấy cũng là trận vòng bảng đầu tiên thuộc vòng loại trong lịch sử EURO.
Một huyền thoại khác, Gerd Mueller của Tây Đức, cũng bắt đầu sự nghiệp của mình ở đấu trường EURO bằng trận gặp Albania tại vòng loại. Ông ghi 4 bàn, giúp Đức thắng 6-0.
Alan Mullery trở thành cầu thủ đầu tiên trong lịch sử đội tuyển Anh bị đuổi khỏi sân (ở trận bán kết thua Nam Tư).
Đây là kỳ EURO đầu tiên Tây Đức tham dự. Nhưng họ không lọt được vào VCK.
Trận Scotland – Anh ở vòng loại có đến 130.711 khán giả. Đây là kỷ lục về số lượng khán giả trong một trận đấu tại giải bóng đá vô địch châu Âu - EURO.
Với trung bình 59.847 người/trận, Italia 1968 vẫn là VCK EURO có số khán giả trung bình cao nhất trong lịch sử. Năm 1988, giải đấu được tổ chức tại Tây Đức có số khán giả trung bình gần đạt tới con số trên (59.243). EURO 1996 tại Anh đứng thứ Ba chỉ với trung bình 41.166 khán giả/trận.
Tuy có tỷ lệ khán giả trung bình cao nhất, nhưng VCK EURO 1968 lại giữ kỷ lục giải đấu có tỉ lệ bàn thắng thấp nhất trong lịch sử (chỉ 1,4 bàn/trận). Điều đáng nói là vòng tứ kết có số lần lưới rung trung bình lên tới 3 bàn/trận.
Turin và Milano, hai thủ đô của bóng đá Ý, nơi đóng quân của 3 CLB lớn nhất Italia (Milan, Inter, Juventus) đều không được chọn đăng cai các trận đấu tại VCK EURO 1968.
Cầu thủ xuất sắc nhất giải: Dino Zoff
Ở tuổi 26, lần đầu tiên Dino Zoff tham dự một giải đấu lớn cùng ĐT Italy. Ông được trao cơ hội thi đấu từ trận tứ kết gặp Bulgaria và có màn trình diễn ấn tượng để giúp đội nhà giữ sạch lưới trước Liên Xô ở trận bán kết tại San Paolo. Tới trận chung kết, Italy hòa Nam Tư 1-1 ở trận đầu tiên và rồi trong trận đá lại, Zoff cùng đồng đội thắng 2-0. EURO 1968 đánh dấu sự xuất sắc của Dino Zoff, không những vậy, đến tận 14 năm sau, khi đã ở tuổi 40, thủ thành tài năng này vẫn cùng Italy nâng cúp vô địch thế giới.
Đội hình xuất sắc nhất
Những cầu thủ sinh cùng năm kỳ EURO 1968
Saven Bilic, Bulent Korkmaz, Oleg Denisov, Didier Deschamps, Robert Jarni, Slavisa Jokanovic, Temuri Ketsbaia, Dorinel Munteanu, Kjetil Rekdal, Stale Solbakken.
Theo Công Thuy (Ole.vn)