Pháo phòng không 57mm được sản xuất từ những năm 1960. Đây là loại pháo cao xạ tự động, dùng để phòng không ở tầm bắn thấp và trung bình. Ngoài ra, pháo 57mm còn được dùng vào nhiệm vụ chống lại xe thiết giáp hạng nhẹ, máy bay tầm thấp, trung bình và tên lửa hành trình.
Pháo 57mm S-60 AZP có tên gọi là pháo tự động chống máy bay S-60. Pháo có trọng lượng 4.660kg, dài 8,5m, rộng 2,054m, cao 2,37m. Pháo sử dụng loại đạn cỡ 57×348mm. Pháo được đặt trên bệ và xoay được 360 độ dễ dàng.
Theo lý thuyết, tốc độ bắn của pháo là 105-120 viên/phút, nhưng trên thực tế chỉ bắn được 70 viên/phút. Trong tác chiến phòng không, pháo 57mm có tầm bắn 4.000m nếu dùng kính ngắm quang học và 6.000m nếu có radar dẫn đường.
Pháo 57mm S-60 được triển khai cùng với hệ thống điều khiển, máy chỉ huy PUAZO-6/60 và radar SON-9/9A, sử dụng máy chỉ huy PUAZO-5 và radar SON-4.
Trong suốt thời kỳ chiến tranh chống Mỹ bằng không quân, các khẩu đội 57mm S-60 của Việt Nam đã hiệp đồng chặt chẽ với 37mm 61-K và các loại hỏa lực phòng không khác, lập thành lưới lửa phòng không tầm thấp từ 50-3.000m, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc.
Tuy nhiên, do pháo 57mm được sản xuất từ những năm 1960 của thế kỷ trước nên phần nào đã lạc hậu, vì vậy nâng cấp hệ thống vũ khí này là nhu cầu cấp thiết được đặt ra. Hướng hiện đại được đặt ra là tập trung nâng cấp vào những hạn chế như thời gian hoạt động chuẩn bị và thu hồi pháo lâu, thao tác bằng tay, khả năng chiến đấu đêm, cơ động kém…
Vì vậy, pháo 57mm đã được cải tiến một số hệ thống khí tài: Hệ thống cò điện- thông tin chiến đấu và máy nạp đạn tự động; cải tiến máy chỉ huy K59-03 tác chiến ngày và đêm, khối nguồn và khối tiền điều chế 2 băng sóng của ra đa K8-60.
Nhờ những nỗ lực này, mà thời gian tự động triển khai không quá 3 phút, tự động thu hồi không quá 2 phút, thời gian tự lấy thăng bằng sau mỗi loạt bắn không quá 30 giây. Với gói nâng cấp này, hệ thống pháo 57mm của Việt Nam hoàn toàn đủ sức đánh chặn được cả tên lửa hành trình.
Theo Đan Nguyên (Đất Việt)