Với chưa đầy 60 người sống tại ngôi làng Ichinono của Nhật Bản và phần lớn đã quá tuổi nghỉ hưu, người dân nơi đây là đặt những con búp bê nhồi bông thủ công để tái hiện lại những cảnh tượng nhộn nhịp trước kia.
Theo số liệu từ Bộ Nội vụ Nhật Bản, chỉ có một em bé được sinh ra tại Ichinono trong suốt hai thập kỷ qua. Bé Kuranosuke, hai tuổi là thành viên ít tuổi nhất của ngôi làng. Năm 2021, bé đã cùng cha mẹ của mình là Rie Kato (33 tuổi) và Toshiki Kato (31 tuổi) chuyển từ Osaka đến sống tại ngôi làng nhỏ này.
Gia đình Kato là sự phản ánh rõ nét đối về thế hệ trẻ ở Ichinono, những người được cha mẹ khuyến khích chuyển đến thành phố lớn để theo đuổi những cơ hội tốt hơn về giáo dục, việc làm và hôn nhân. Nhiều người đến thành phố nhưng không bao giờ quay trở lại.
“Chúng tôi sợ rằng bọn trẻ sẽ không thể kết hôn nếu cứ mãi mắc kẹt ở nơi xa xôi thế này. Những đứa trẻ ấy đã ra đi và không bao giờ quay lại, tìm kiếm việc làm ở một nơi khác. Và giờ, chúng tôi đang phải trả giá” Hisayo Yamazaki góa phụ 88 tuổi nói với AFP.
Những con búp bê nhồi bông, tất cả đều được làm bằng tay, đặt trên xích đu, xe đạp… giống như chúng đang chơi đùa hoặc làm việc trên đồng. Một bản sao kỳ lạ về những gì các gia đình nơi đây từng làm.
“Nếu ngôi làng cứ tiếp tục thế này, điều duy nhất đang chờ đợi chúng tôi chính là sự diệt vong” Ichiro Sawayama, 74 tuổi, người đứng đầu cơ quan quản lý Ichinono, cho biết.
Đối diện với thực trạng này, gia đình Kato dường như không quá lo lắng về việc con trai mình không có bạn chơi.
“Trưởng làng gọi thằng bé là “niềm tự hào của chúng ta”. Chỉ cần được sinh ra ở đây, con trai chúng tôi đã được hưởng rất nhiều tình yêu thương, sự ủng hộ và hy vọng của rất nhiều người. Dù bé chưa đạt được bất cứ thành tựu gì trong cuộc sống” cha của bé - anh Toshiki cho biết.
Ichinono là một trong hơn 20.000 cộng đồng tại Nhật Bản, nơi phần lớn cư dân có độ tuổi từ 65 trở lên. Hiện trạng này nhấn mạnh thách thức to lớn mà đất nước mặt trời mọc phải đối mặt khi tỷ lệ sinh giảm nhanh.
Dữ liệu sơ bộ của chính phủ công bố đầu năm 2024 cho thấy, số trẻ sơ sinh được sinh ra ở Nhật Bản đã giảm trong năm thứ tám liên tiếp và xuống mức thấp kỷ lục vào năm 2023. Số ca sinh giảm 5,1% so với một năm trước đó, ở mức 758.631 ca. Số cặp đôi kết hôn giảm 5,9%, xuống còn 489.281.
Năm 2023, Nhật Bản ghi nhận số ca tử vong cao gấp đôi số trẻ được sinh ra. Đây là lần đầu tiên trong 90 năm, con số trẻ sơ sinh giảm xuống dưới 500.000, báo hiệu sự suy giảm dân số trầm trọng.
"Tỷ lệ sinh giảm trong tình trạng đáng báo động", chánh văn phòng nội các Yoshimasa Hayashi cho biết "Sáu năm tới sẽ là cơ hội cuối cùng để đảo ngược nguy cơ này”
Tỷ lệ sinh giảm khiến quốc đảo này đang phải vật lộn với tình trạng lực lượng lao động ngày càng giảm. Điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến việc trợ cấp hưu trí và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.
Theo số liệu của chính phủ, tính đến ngày 15 tháng 9 năm 2023, có khoảng 36,23 triệu cá nhân ở Nhật Bản từ 65 tuổi trở lên. Con số này đạt mức kỷ lục, chiếm 29,1% tổng dân số.
Ước tính của Viện Nghiên cứu Dân số và An sinh Xã hội Quốc gia Nhật Bản, dân số nước này có khả năng sẽ giảm khoảng 30% xuống còn 87 triệu người vào năm 2070, trong đó cứ 10 người thì có 4 người từ 65 tuổi trở lên.
Chính phủ đã đưa ra nhiều sáng kiến khác nhau để giải quyết tình trạng tỷ lệ sinh đang giảm, bao gồm các ưu đãi tài chính cho các cặp đôi sinh con, mở rộng cơ sở chăm sóc trẻ em và thậm chí là một ứng dụng hẹn hò do nhà nước hậu thuẫn tại Tokyo sử dụng AI để kết nối những người độc thân.
Tỷ lệ sinh giảm là vấn đề ngày càng nghiêm trọng ở các nước Đông Á như Hàn Quốc, Trung Quốc… Những quốc gia này đang phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là thúc đẩy người trẻ sinh nhiều con hơn, ngay cả khi họ phải vật lộn với chi phí sinh hoạt tăng cao và bất bình đẳng trong xã hội.
Năm ngoái, Hàn Quốc đã lập kỷ lục mới về tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Trong khi đầu năm nay, dân số Trung Quốc đã giảm lần đầu tiên kể từ những năm 1960.
Theo Phạm Trang (Thanh Niên Việt)