Vì sao Tổng thống Ukraine Zelensky đặt cược vào chiến thắng của ông Trump?

Ván cược của Ukraine

Không lâu sau khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ có kết quả, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nhanh chóng chúc mừng chiến thắng của ông Trump và nói một cách hoa mỹ rằng: "Chúng tôi mong đợi vào kỷ nguyên của một nước Mỹ hùng mạnh dưới sự lãnh đạo quyết đoán của Tổng thống Trump". Đây không chỉ là những lời nhận xét cường điệu.

Ở phía sau hậu trường, các quan chức Ukraine ngày càng bày tỏ sự thất vọng trước những điều mà họ mô tả là "sự tự kiềm chế" của chính quyền Tổng thống Biden, thói quen lo sợ leo thang căng thẳng với Nga đến mức tê liệt và khoảng cách ngày càng lớn giữa những tuyên bố "đứng về phía Ukraine lâu nhất có thể" và các hành động thực tế cho thấy điều ngược lại.

Việc Mỹ từ chối cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa để tấn công sâu vào trong nước Nga, sự trì hoãn dai dẳng trong việc cung cấp viện trợ quân sự (kể cả các gói đã được phê duyệt) và việc không thể đưa ra các đảm bảo an ninh vững chắc ngày càng bị coi là yếu đuối. Tuy nhiên, chiến thắng của ông Trump có thể mang đến cho ông Zelensky một lối thoát khỏi tình trạng bế tắc trong kịch bản tốt nhất hoặc chịu thất bại trong kịch bản tệ nhất.

Trong suốt chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã cam kết chấm dứt xung đột ở Ukraine trong 24 giờ. Không ai - có lẽ ngay cả bản thân ông Trump - biết kế hoạch hòa bình của ông thực sự bao gồm những gì. Hiện tại, các quan chức Ukraine đang làm việc theo hai công thức công khai. Kế hoạch đầu tiên, có liên quan đến lập trường của Phó Tổng thống đắc cử JD Vance, sẽ chứng kiến cuộc xung đột bị đóng băng theo tiền tuyến hiện tại và Ukraine buộc phải trung lập mà không có đảm bảo an ninh rõ ràng hay sự hạn chế nào đối với Nga. Kế hoạch thứ hai mà Ukraine rất ủng hộ, đã được cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo đưa ra trên Wall Street Journal. Kế hoạch này tập trung vào việc tăng cường hỗ trợ quân sự và tài chính cho Ukraine như một biện pháp răn đe với Moscow, đồng thời vẫn để ngỏ triển vọng trở thành thành viên NATO.

Theo The Economist, "khả năng ông Trump bán đứng Ukraine là không cao, một phần là do ý kiến trong đảng Cộng hòa. Với tư cách là một chính trị gia ưa giao dịch, ông Trump có thể sẽ yêu cầu một điều gì đó từ Ukraine để đổi lại".

Sự thay đổi ở Washington diễn ra vào thời điểm khó khăn đối với lực lượng vũ trang Ukraine. Sau một năm đối mặt với cuộc tấn công của Nga, Ukraine đã trải qua tháng tổn thất nhiều nhất về lãnh thổ kể từ năm 2022 (khoảng 620km2). Nga đang di chuyển tới nhiều điểm và đẩy nhanh tốc độ tiến công. Có vẻ như chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi Ukraine buộc phải rút khỏi vùng đất cao chiến lược quanh Kurakhove ở tỉnh Donetsk.

Tình thế của Ukraine và động thái tiếp theo của Nga

Mối lo ngại hiện nay không phải là những gì xảy ra trên tiền tuyến mà là những gì nó tiết lộ về các căng thẳng phía sau. Trong bối cảnh lòng tin giữa xã hội, quân đội và giới lãnh đạo chính trị bị phá vỡ, Ukraine đang phải vật lộn để thay thế những tổn thất trên chiến trường bằng chế độ nghĩa vụ quân sự, nay mới chỉ đạt được 2/3 mục tiêu. Một chỉ huy quân sự cấp cao của Ukraine thừa nhận đã có sự suy sụp tinh thần ở một số khu vực tồi tệ nhất của mặt trận. Một nguồn tin trong Bộ Tổng tham mưu cho biết gần 1/5 binh lính Ukraine đã bỏ trốn khỏi vị trí của họ.

Dù vậy nhìn chung, không có dấu hiệu nào cho thấy tất cả binh lính Ukraine sắp từ bỏ chiến đấu. Hiện nay, họ có đủ vũ khí để chống trả và đủ lãnh thổ để lui về nếu mọi chuyện diễn biến xấu. Ukraine vẫn còn nhiều vũ khí Mỹ hỗ trợ đang trong quá trình hoặc sắp chuyển giao.

Trong khi đó, Nga cũng chịu áp lực riêng, chưa kể đến lạm phát cao, có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng trong năm tới. Tuy vậy, có vẻ như Ukraine sẽ phải chịu áp lực trước, có lẽ trong khoảng 6 tháng tới.

Ông Trump chắc chắn muốn hoàn tất thỏa thuận trước thời điểm đó, có lẽ là trước khi ông trở lại Phòng Bầu dục ngày 20/1. Một yếu tố chưa biết hiện nay là những tính toán của ông Putin . Các nguồn tin thân cận với nhà lãnh đạo Nga đã đưa ra những tín hiệu trái ngược nhau về thiện chí đàm phán của ông: sẵn sàng đóng băng xung đột dọc tiền tuyến hiện tại một ngày nào đó, thúc đẩy điều gì đó tương tự như sự đầu hàng của Ukraine. Một nguồn tin khác thì thận trọng cho rằng "các vấn đề phức tạp" khiến một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng trở nên "không thực tế". Hơn nữa, bởi vì ông Putin nghĩ rằng các lực lượng của Moscow đang chiến thắng và với việc Ukraine ở thế yếu, nhà lãnh đạo sẽ có những tính toán của riêng mình.

Với nhiệt độ hiện đang dao động quanh mức 0 độ C trên khắp Ukraine, Nga đang tiếp tục chiến dịch tấn công dữ dội vào phần lớn cơ sở hạ tầng năng lượng của quốc gia này.

Theo Kiều Anh (Vov.vn)