Theo lý lịch được công bố chính thức, Tôn Lực Quân sinh tháng 1/1969 tại Thanh Đảo, Sơn Đông, bắt đầu tham gia công tác từ tháng 9/1988 và tốt nghiệp Đại học bang New South Wales, Australia chuyên ngành Y tế công cộng và Quản lý đô thị.
Tôn Lực Quân gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc tháng 12/1997 và được thăng chức từ phiên dịch viên Phòng Đối ngoại của Sở Y tế thành phố Thượng Hải lên Phó Giám đốc Văn phòng Đối ngoại của chính quyền thành phố Thượng Hải. Sau đó, ông tham gia vào hệ thống công an.
Tôn Lập Quân từng là Cục trưởng các Cục 1 và Cục 26 Bộ Công an, Chủ nhiệm Văn phòng Hồng Kông, Ma Cao và Đài Loan. Cục 1 của Bộ Công an là Cục Bảo vệ An ninh Trung Quốc, trước đây là Cục Bảo vệ Chính trị của Bộ Công an; đối ngoại thì treo biển “Văn phòng các vấn đề Hồng Kông, Ma Cao và Đài Loan, Bộ Công an” và “Văn phòng Quản lý Doanh nghiệp An ninh Bộ Công an. Tháng 3/2018, Tôn Lập Quân được đề bạt Ủy viên Ban cán sự Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an ở tuổi 49, trở thành Thứ trưởng trẻ nhất.
Ngày 19/4/2020, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương ra thông báo cho biết Tôn Lập Quân đã bị cách chức. Vào ngày 30/9 vừa qua, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc thông báo Tôn Lập Quân đã bị “song khai” (khai trừ đảng và công chức), cáo buộc ông đã tung tin đồn nhảm chính trị và bí mật cất giấu tài liệu mật.
Bản thông báo kỷ luật với ngôn từ mạnh mẽ khác thường, gay gắt chỉ trích Tôn Lực Quân “chưa bao giờ thực sự có lý tưởng và niềm tin; tham vọng chính trị cực kỳ lớn, phẩm chất chính trị cực kỳ xấu xa, quan điểm về quyền lực và thành tích chính trị cực kỳ lệch lạc; không chỉ tùy tiện bác bỏ các phương châm chính sách lớn của Trung ương Đảng, còn tạo ra và lan truyền tin đồn chính trị, ngoài thuận trong nghịch, dối trên lừa dưới.
Để có được vốn liếng chính trị và đạt được các mục tiêu chính trị cá nhân, Tôn Lực Quân đã không từ thủ đoạn, thao túng quyền lực, kéo bè kết phái trong đảng, vun đắp quyền lực cá nhân, hình thành nhóm lợi ích… thậm chí chiếm giữ cất giấu riêng tư số lượng lớn tài liệu bí mật; sử dụng các phương pháp điều tra của công an để chống lại công tác thẩm tra của tổ chức”.
Thông báo cũng chỉ trích việc Tôn Lực Quân “ra sức bán chức, cài cắm thân tín, phá hoại nghiêm trọng hệ sinh thái chính trị của hệ thống chính pháp công an; có lối sống sa đọa trụy lạc, đã nhận số lượng lớn đồ vật có giá trị trong một thời gian dài; nhận lời mời tiệc tùng và hoạt động tiêu dùng cao cấp ảnh hưởng đến việc thực thi công bằng công vụ trong thời gian dài; sắp xếp cho các chủ doanh nghiệp tư nhân thuê sử dụng văn phòng cao cấp trong thời gian dài; chìm đắm trong sự sa đọa hưởng lạc, không giữ ranh giới đạo đức, tham gia đổi quyền lấy sắc, đổi tiền lấy sắc; cực kỳ tham lam, ra sức đổi quyền lấy tiền, nhận bất hợp pháp số lượng tài sản khổng lồ”.
Việc bắt giữ Tôn Lực Quân hôm 5/11 diễn ra trước Hội nghị toàn thể lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa 19 chuẩn bị cho Đại hội toàn quốc lần thứ 20. Hội nghị dự kiến được tổ chức tại Bắc Kinh từ ngày 8 đến ngày 11/11/2021.
Ngoài Tôn Lực Quân và Phó Chính Hoa, một số thứ trưởng của Bộ Công an Trung Quốc đã bị điều tra, bao gồm Lý Đông Sinh (15 năm tù), Mạnh Hồng Vĩ (13 năm tù), Dương Hoán Ninh.
Kể từ sau Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 19 đến nay, có ít nhất 6 “Hổ công an” đã bị điều tra; đó là Mạnh Hồng Vĩ, Tôn Lực Quân, Đăng Khôi Lâm, Củng Đạo An, Phó Chính Hoa và Lưu Tân Vân, nhưng Tôn Lực Quân là người duy nhất từ khi mất chức đến khi bị “song khai” mất hơn một năm.
Ngày 26/10 và 4/11, Hội nghị Đảng ủy Bộ Công an (mở rộng) lần thứ 5, 6 và Hội nghị Tổ công tác giáo dục, chấn chỉnh đội ngũ Công an toàn quốc đã liên tiếp được triệu tập.
Hội nghị nhắc đến việc cần nghiêm túc điều tra và trừng trị những kẻ có liên quan đến những hành vi vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật của Tôn Lực Quân và những kẻ tham gia vào các giao dịch quyền tiền, quyền sắc, và ỷ lại cá nhân, quyết diệt trừ tiệt nọc, không để lại hậu họa; quyết không được để “người hai mặt”, “phái hai mặt”.
Đối với những người có liên quan đến hành vi vi phạm nghiêm trọng kỷ luật, pháp luật của Tôn Lực Quân và những người khác, cần phân biệt rõ bản chất, loại hình, tình huống khác nhau và xử lý theo đúng quy định, kỷ luật và pháp luật.
Đảng ủy Bộ Công an yêu cầu tất cả các đơn vị nắm bắt thời hạn chính sách “tự kiểm điểm và khoan hồng” trước ngày 15/11 và theo dõi chặt chẽ những người, sự kiện, manh mối, đơn vị liên quan đến vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và pháp luật của Tôn Lực Quân; kiên quyết xử lý từng người từng việc, đạt hiệu quả thiết thực, không làm qua loa đại khái.
Theo Thu Thủy (Tiền Phong)