Tổng thống Trump ký sắc lệnh giải thể Bộ Giáo dục Mỹ

Chính quyền Trump không thể đóng cửa Bộ Giáo dục mà không có sự phê chuẩn của Quốc hội. Tuy vậy, chính quyền Trump đã có nhiều biện pháp giới hạn thẩm quyền của cơ quan này, đồng thời mạnh tay cắt giảm nhân sự và công bố các nỗ lực đóng cửa.

New York Times dẫn nguồn tin hai quan chức Nhà Trắng cho biết sắc lệnh của ông Trump yêu cầu bộ trưởng McMahon trao thẩm quyền giáo dục về cho các bang. Ông Trump được cho là sẽ ký sắc lệnh trong ngày 20/03 (giờ địa phương), theo USA Today.

Đảng Cộng hòa từng tìm cách đóng cửa Bộ Giáo dục Mỹ từ những năm 1980, tuy vậy nỗ lực này gần đây nhận được sự ủng hộ của dư luận, trong bối cảnh phụ huynh Mỹ ngày càng muốn có tiếng nói trong việc giáo dục con trẻ để phản đối chính sách giáo dục của các trường học.

Phong trào đòi quyền cho phụ huynh học sinh có sự tham gia của nhiều nhà hoạt động ủng hộ tổng thống Donald Trump, với mục đích phản đối chính sách tiến bộ đảm bảo các tiêu chuẩn giáo dục và hòa nhập cho học sinh, sinh viên thuộc cộng đồng đồng tính, chuyển giới và dị biệt. Các nhà hoạt động cho rằng những chính sách này làm ảnh hưởng tới quyền lợi và giá trị của phụ huynh.

Quyết định giải thể Bộ Giáo dục Mỹ có thể ảnh hưởng tới 50 triệu học sinh trường công ở Mỹ, trong đó khoảng 15% là người khuyết tật, cũng như sinh viên đại học được hưởng trợ cấp từ cơ quan này bởi họ được coi là người có thu nhập thấp (ước tính khoảng 1/3 tổng số sinh viên đại học ở Mỹ) và sinh viên nhận các khoản vay liên bang (khoảng 28%).

Hệ thống trường công ở Mỹ vận hành dựa trên tiền thuế của các bang và thành phố. Chính quyền liên bang chỉ kiểm soát khoảng 10% tổng ngân sách giáo dục, nhưng khoản này được Bộ Giáo dục phân bổ theo luật liên bang, không theo chỉ đạo của tổng thống. Bộ Giáo dục Mỹ được tạo ra theo một điều luật Quốc hội hồi năm 1979, và các nhà lập pháp liên bang cần phê chuẩn quyết định giải thể.

Dư luận Mỹ đa phần không ủng hộ đóng cửa Bộ Giáo dục, theo nhiều trưng cầu dân ý. Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy khoảng 2/3 người Mỹ phản đối kế hoạch này.

Sắc lệnh của tổng thống Trump được dự đoán sẽ gây ra cuộc chiến pháp lý mới cho chính quyền của ông, vốn đang phải theo đuổi nhiều vụ kiện khác.

Chưa có tổng thống nào trong lịch sử hiện đại Mỹ tìm cách đơn phương giải thể một bộ. Các cơ quan khác, chẳng hạn như Ủy ban Thương mại Liên bang và Ủy ban Hàng không Dân dụng bị giải thể dưới thời các cựu tổng thống Bill Clinton và Ronald Reagan, nhưng đều được Quốc hội ủng hộ thông qua các đạo luật.

Bên cạnh đó, chưa có bộ cấp nội các nào bị giải thể từ khi Bộ Bưu điện Mỹ được thay thế bởi Dịch vụ Thư tín cách đây hơn 50 năm, theo New York Times. Nhiều chương trình mà Bộ Giáo dục Mỹ đang quản lý tạo điều kiện cho các trường học hoạt động và học sinh, sinh viên được đi học, khiến giới lập pháp nước này không muốn can thiệp.

Hoài An (SHTT)