'Tổng thống nghèo nhất thế giới' qua đời ở tuổi 89, để lại di sản giản dị và cấp tiến

Sự ra đi của ông đã gây tiếc thương sâu sắc và nhận được nhiều lời chia buồn từ các lãnh đạo và người dân khắp khu vực Mỹ Latinh và cả châu Âu.

Ông Mujica đã không thể chiến thắng căn bệnh. Ông được chẩn đoán mắc ung thư thực quản hồi tháng 5 năm ngoái và sau đó bệnh đã di căn tới gan. Sau khi thông báo hồi tháng 1 rằng bệnh đã di căn, ông đã quyết định ngừng điều trị.

"Với nỗi đau sâu sắc, chúng tôi thông báo về sự ra đi của ông Pepe Mujica. Tổng thống, nhà hoạt động, người chỉ đường và lãnh đạo. Chúng tôi sẽ rất nhớ ông, người bạn già thân thương", Tổng thống đương nhiệm Uruguay, ông Yamandu Orsi, viết trên mạng xã hội.

Ông Orsi được xem là truyền nhân chính trị của ông Mujica, người mà ngay cả khi bị chẩn đoán mắc bệnh hiểm nghèo vẫn tiếp tục hoạt động chính trị, tích cực tham gia chiến dịch tranh cử của ông Orsi.

Ông Mujica được mệnh danh là "Tổng thống nghèo nhất thế giới" trong nhiệm kỳ 2010-2015. Danh hiệu này xuất phát từ việc ông quyên góp phần lớn tiền lương cho từ thiện và chọn lối sống cực kỳ giản dị tại một trang trại nhỏ cùng người vợ Lucia Topolansky và chú chó có 3 chân.

Ông nổi tiếng với quan điểm phản đối chủ nghĩa tiêu dùng, thường dự sự kiện chính thức với dép xỏ ngón, và tài sản quý giá nhất của ông là chiếc Volkswagen Beetle đời 1987, chiếc xe mà ông từng từ chối bán với giá 1 triệu USD vào năm 2014 vì cho rằng điều đó sẽ xúc phạm những người bạn đã góp tiền mua nó. Ông từng giải thích rằng ông không nghèo, chỉ là theo chủ nghĩa "khắc kỷ" và không cần nhiều tiền để có thể sống.

Trong nhiệm kỳ tổng thống, ông đã góp phần biến Uruguay, một quốc gia nhỏ với 3,4 triệu dân nổi tiếng nhờ bóng đá và ngành chăn nuôi, trở thành một trong những xã hội tiến bộ nhất khu vực. Dưới sự lãnh đạo của ông, Uruguay đã hợp pháp hóa phá thai, hôn nhân đồng giới và sử dụng cần sa. Dù được ca ngợi vì các nỗ lực giảm nghèo, ông cũng bị chỉ trích vì không kiểm soát hiệu quả chi tiêu công.

Nhiều lãnh đạo trên thế giới đã bày tỏ lòng tiếc thương. Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum mô tả ông là "tấm gương cho Mỹ Latinh và toàn thế giới". Cựu Tổng thống Bolivia Evo Morales ca ngợi "kinh nghiệm và trí tuệ" của ông, trong khi chính phủ Brazil gọi ông là "một trong những nhà nhân văn vĩ đại nhất thời đại chúng ta".

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nói Mujica đã sống vì "một thế giới tốt đẹp hơn," còn Tổng thống Guatemala Bernardo Arévalo gọi ông là "tấm gương của sự khiêm nhường và cao thượng".

Để tưởng nhớ cựu Tổng thống, chính phủ Uruguay đã tuyên bố quốc tang 3 ngày và cho biết thi hài ông sẽ được đặt tại trụ sở Quốc hội vào ngày 14/5 để người dân tới viếng. Ông ra đi, để lại người vợ Lucia Topolansky, và họ không có con. Theo nguyện vọng của ông, ông mong muốn được chôn cất tại chính nông trại của mình, bên cạnh chú chó thân yêu.

PV (SHTT)