Tin giả tràn lan, tổng thống Biden phải tuyên bố 'không có chuyện chính quyền điều khiển bão'

"Marjorie Taylor Greene, nghị sĩ bang Georiga, cho rằng chính quyền thực sự liên bang có thể kiểm soát thời tiết. Thật hết sức lố bịch. Thông tin ngu ngốc như vậy phải chấm dứt," ông Biden phát biểu tại Nhà Trắng, đồng thời cam kết chính quyền liên bang sẽ hỗ trợ phục hồi sau bão.

Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang Mỹ phải mở trang tin "Phải hồi Tin đồn về Bão" để chống tin giả. Nhà Trắng cũng mở tài khoản trên nền tảng mạng xã hội Reddit, với một trong những nhiệm vụ là làm rõ thông tin sai sự thật về những cơn bão gần đây. Nhiều quan chức các địa phương cũng lên tiếng trên mạng xã hội để làm rõ thông tin.

Nghị sĩ Chuck Edwards ở bang Bắc Carolina gửi thư cho cư dân bang này sau bão Helene, kêu gọi họ cảnh giác "trước những nguồn không đáng tin đang cố gắng gây rối loạn bằng cách chia sẻ thuyết âm mưu, thông tin không được kiểm chứng về nỗ lực khắc phục hậu quả bão lụt ở các khu vực miền núi".

Thông tin sai sự thật cho rằng chính quyền liên bang Mỹ "điều khiển bão Milton" gây sốt trên nhiều nền tảng mạng xã hội, bao gồm X, TikTok và Facebook chỉ vài ngày sau các tin giả tương tự về bão Helene. Một bài đăng trên X cho rằng Milton là cơn bão "bị biến đổi" trở thành "vũ khí" thu hút tới hơn 100.000 lượt xem.

"Đúng đấy, họ có thể kiểm soát thời tiết," nghị sĩ Marjorie Taylor Greene viết trên X hôm 03/10. "Thật ngớ ngẩn nếu ai đó dối trá rằng điều đó là bất khả thi." Greene cũng chia sẻ video bản tin thời sự của đài CBS năm 2013, phỏng vấn một giáo sư vật lý nói về thử nghiệm phòng thí nghiệm sử dụng tia laser để điều khiển thời tiết.

Nhiều chuyên gia khí tượng học cho rằng việc tạo ra hay điều khiển bão là không thể, có người nói đó là "tin đồn hết sức ngớ ngẩn".

Một số người dùng mạng xã hội nhắc đến khái niệm "geoengineering", vốn là khái niệm NASA đưa ra và định nghĩa là "đảo ngược hoặc giới hạn biến đổi khí hậu bằng cách thay đổi khí hậu quy mô lớn và có chủ đích". Nhưng quá trình này không thể tạo ra hay kiểm soát bão, theo Joshua Horton, nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard.

"Khái niệm đó còn chưa tồn tại trên thực tế, nhưng nếu nó có thật thì geoengineering cũng không thể kiểm soát diễn biến khí hậu như bão," Horton nói.

Một số người dùng mạng xã hội cũng cho rằng chính quyền liên bang Mỹ có thể sử dụng công nghệ làm mưa nhân để kiểm soát bão Milton. Công nghệ này được mô tả có thể cải thiện khả năng gây mưa của các đám mây, theo Viện Nghiên cứu Sa mạc ở Nevada (Mỹ). Công nghệ này có từ những năm 1940, và được nhiều nước sử dụng.

Việc sử dụng công nghệ làm mưa nhân tạo để biến đổi bão đã được nghiên cứu từ 1962 tới 1983, nhưng dự án này chấm dứt vì giới nghiên cứu cho rằng công nghệ không tạo được hiệu quả so với hiệu ứng tự nhiên của một cơn bão, theo Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí hậu Mỹ (NOAA).

Giáo sư Charles Konrad tại Đại học Bắc Carolina cho biết các nghiên cứu biến đổi bão từng được thực hiện trong quá khứ, nhưng không đem lại hiệu quả như mong đợi.

"Giới khoa học đã cố biến đổi những cơn bão, nhưng cuối cùng họ nhận ra là không thể," Konrad nói, bổ sung rằng "cần một lượng cực lớn năng lượng" mà con người không thể tạo ra để có thể làm yếu hay chuyển hướng những cơn bão.

Giáo sư Hugh Willoughby tại Đại học Quốc tế Florida cho biết ông không có thông tin gì về bất kì chương trình biến đổi bão nào của Mỹ, đồng thời nói rằng thông tin chính quyền liên bang nước này kiểm soát bão là "hết sức vô lý".

Hoài An (SHTT)