Tại sao Mông Cổ lại là quốc gia có tỷ lệ phụ nữ bị xâm hại tình dục nhiều nhất?

Năm 2021, Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA) đã thực hiện một cuộc khảo sát về đất nước có khoảng 3,34 triệu người. Với đa phần người dân trên thế giới, đất nước rộng hơn 1,5 triệu km2 này là một vùng đất bí ẩn, đặc biệt là về văn hóa và lối sống chủ yếu dựa trên chăn nuôi du mục ở vùng thảo nguyên mênh mông .

Công bố trước đó vào năm 2018 cho thấy, Mông Cổ là nơi có tỷ lệ bạo lực tình dục cao nhất ở châu Á. Các nạn nhân, vì nhiều lý do, đều chấp nhận hoặc “nhắm mắt cho xong”. Họ coi đó như một trải nghiệm mà ai cũng phải trải qua trong cuộc đời.

Yanjmaa Jutmaan, một chuyên gia hoạt động về lĩnh vực con người, đặc biệt là giới trẻ - những người dưới 21 tuổi, đã từng có thời gian sinh sống ở Mông Cổ, cho rằng: “Đây là trải nghiệm phổ biến ở Mông Cổ. Thật là xấu hổ. Xã hội đổ lỗi cho người phụ nữ. Mọi người đều có vấn đề về tình dục, và cưỡng bức trong hôn nhân là phổ biến”.

Trong một lần đi bộ từ nhà thờ về nhà, một phụ nữ sinh sống ở ngoại ô Thủ đô Ulaanbaatar đã bị kẻ lạ mặt khống chế và dọa giết. Cuối cùng, hắn cưỡng hiếp cô rồi bỏ đi. “Tôi quyết định không gọi cảnh sát”, người phụ nữ sinh năm 1983 cho biết: “Đó là bí mật không ai muốn tiết lộ. Đôi khi bạn phải trải qua những thứ thật khủng khiếp, nhưng suy cho cùng, cũng giống như một tai nạn, vết thương theo thời gian sẽ lành lặn”.

Đó là một trong những chia sẻ của các nạn nhân với Jutmaan. Theo nhà hoạt động về con người tại Mông Cổ, những người phụ nữ sợ gia đình họ bị tan vỡ nếu chồng họ biết chuyện. Ghen tuông là tình trạng phổ biến ở Mông Cổ, khi những người đàn ông, chủ yếu sinh sống bằng nghề chăn thả gia súc, cảm thấy họ mất quyền “kiểm soát” đối với người phụ nữ của mình.

Mông Cổ là nơi mà tỷ lệ phụ nữ có học vấn cao hơn đàn ông. Tiêu chí này được đánh giá trên đóng góp vào tổng sản phẩm quốc nội GDP của mỗi quốc gia. Ở Mông Cổ, tỷ lệ này của phụ nữ là 52,2%. Do vậy, họ cũng có địa vị xã hội cao hơn. Ở thành phố, tỷ lệ phụ nữ trên nam giới là 54,26%, bởi phụ nữ họ thường bám trụ lại thành thị sau khi tốt nghiệp.

Số liệu của Jutmaan, từng làm công việc phân tích cấp cao dựa trên số liệu cho Chính phủ Mông Cổ, cho thấy chỉ có 46% các cô gái tuổi thiếu niên Mông Cổ cảm thấy an toàn khi đi một mình trong khu phố của họ sau khi trời tối.

Thu nhập cao hơn cũng khiến các vị khách chủ yếu ở các quán bar trong thành phố đa phần là phụ nữ. Do vậy, nó càng làm tăng tình trạng bất ổn khi họ thường xuyên đi bộ về nhà lúc khuya vắng, khi mà người ta khó có thể tìm thấy phương tiện công cộng để sử dụng.

Những lý do kể trên lý giải vì sao nạn bạo hành tình dục lại trở nên phổ biến ở Mông Cổ. Người phụ nữ có thể bị bạo lực thể xác, hoặc thậm chí là tình dục nếu bị chồng kết luận là không chung thủy, không vâng lời, không lo việc nhà và thậm chí là… không đáp ứng tình dục khi được yêu cầu.

Ở một đất nước với mật độ dân số chỉ là 2,07 người/km2, vấn đề an ninh lại càng trở nên nghiêm trọng với người phụ nữ đặc biệt là vào lúc mặt trời đã khuất bóng. “Rất khó để tìm kiếm một sự giúp đỡ từ bên ngoài”, Saranzaya Chambuu, người có em gái là nạn nhân bị cưỡng hiếp, kết luận.

Minh Hiếu (SHTT)