Sai lầm của cảnh sát Đức trong vụ khủng bố tại Berlin

Mặc dù vụ khủng bố bằng xe tải ở chợ Giáng sinh Breitscheiplatz tại Berlin, Đức đã diễn ra gần 1 tháng (19-12-2016), nhưng cảnh sát nhiều nước vẫn đang điều tra, để làm rõ những nghi vấn về hung thủ Anis Amri, người Tunisia, cũng như lỗ hổng trong công tác an ninh xung quanh vấn đề này.

Những kết quả điều tra mới nhất

Ngày 7-1, kênh truyền hình ZDF của Đức cho biết, Anis Amri đã đến Thụy Sĩ vài lần và có thể khẩu súng hắn dùng để sát hại lái xe người Ba Lan Lukasz Urban, cũng như bắn cảnh sát Milan, Italy đã được mua ở đây.

Anis Amri bị cảnh sát bắn hạ ở Milan.

Thông tin này được đưa ra sau khi các nhà điều tra phân tích dữ liệu từ điện thoại di động của Anis Amri và phát hiện hắn từng đến Thụy Sĩ. Trước đó (5-1), Văn phòng của Viện Chưởng lý Liên bang Thụy Sĩ (OAG) cho biết, họ đã điều tra xem Anis Amri có liên hệ nào ở nước này hay không.

Viện Công tố Liên bang Thụy Sĩ và Cảnh sát Liên bang (Fedpool) đang tìm kiếm những mối liên hệ có thể có giữa Anis Amri với các cá nhân ở nước này. Bởi trước đó tờ Sonntagszeitung cho biết, tên này từng ở Thụy Sĩ khoảng 2 tuần hồi tháng 5-2015.

Ngày 4-1, cảnh sát Italy cho biết, khẩu súng mà Anis Amri đã bắn cảnh sát Milan giống với loại được sử dụng để sát hại tài xế Lukasz Urban, rồi cướp xe tải và dùng để lao vào đám đông ở khu chợ Giáng sinh tại Berlin.

Thông qua việc phân tích vỏ đạn thu được, các nhà điều tra Italy kết luận, khẩu súng của Anis Amri dùng tấn công cảnh sát Milan chính là khẩu súng đã dùng sát hại tài xế Lukasz Urban ngay trên buồng lái chiếc xe tải.

Thông tin Anis Amri mang theo 1.000 euro, với mệnh giá 20 euro và 50 euro được cơ quan điều tra chống khủng bố Italy coi là tình tiết quan trọng để giúp lần theo dấu vết của hung thủ. Bởi trước đó có tin nói rằng, Anis Amri gần như không mang theo tiền khi bị cảnh sát Milan bắn hạ.

Ngày 30-12-2016, Bộ trưởng Nội vụ Italy Marco Minniti cho biết, Anis Amri đã hành động như "sói đơn độc" kể từ khi hắn đến nước này. "Các cuộc điều tra vẫn đang tiếp tục và tôi có thể cam đoan với người dân rằng, không có một chi tiết nào bị bỏ sót", ông Marco Minniti tuyên bố.

Anis Amri từng ngồi tù ở Italy khoảng 3 năm rưỡi. Trước đó (29-12-2016), cảnh sát Italy đã khám xét những nơi Anis Amri từng trú ngụ sau khi rời trung tâm giam giữ ở Sisin năm 2015. Ông Franco Roberti, Giám đốc Cơ quan chống khủng bố và mafia Italy cho rằng, Anis Amri đã bị cực đoan hóa trong thời gian ngồi tù ở nước này.

Cảnh sát cũng đã dựng xong quá khứ nổi loạn của Anis Amri - từ một tên trộm vặt ở Tunisia trước khi diễn ra làn sóng "Mùa xuân Arab", và trở nên cực đoan hóa sau khi tới Italia và bị giam ở nước này.

Có một chi tiết khá thú vị - Italy là quốc gia châu Âu đầu tiên Anis Amri đặt chân đến khi hắn tới "Lục địa già" và bị bắn hạ ở Milan. Tờ Bild vừa dẫn kết luận khám nghiệm tử thi cho thấy, ông Lukasz Urban đã bị bắn vào đầu từ 16h30 đến 17h30 ngày 19-12-2016 (theo giờ địa phương).

Và Ba Lan đã thắt chặt an ninh trong lễ tang tài xế Lukasz Urban, nạn nhân đầu tiên của vụ tấn công hôm 19-12-2016. Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã đến chia buồn với gia đình ông Lukasz Urban. Lá thư của Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo được đọc trong đám tang này.

Giới chức Bỉ cũng xác nhận, Anis Amri đã đến nhà ga phía Bắc của Brussels trên một chuyến tàu từ Hà Lan và lưu lại đây khoảng hai giờ. Theo người phát ngôn Viện Công tố Tunisia Sofiene Sliti, cháu trai của Anis Amri và 3 người khác (bị bắt hôm 23-12-2016) không liên quan đến vụ tấn công tại Berlin và họ cũng không thuộc một nhóm Hồi giáo thánh chiến nào.

Giới chuyên môn đã chỉ ra những lỗ hổng an ninh nghiêm trọng sau khi Anis Amri bị tiêu diệt, bởi hắn di chuyển hơn 1.000km - mua vé tàu từ Đức đến Pháp và vé tàu cao tốc từ Lyon đến Milan, trong tình trạng có lệnh truy nã quốc tế, nhưng không bị phát hiện.

Bức ảnh cuối cùng của Lukasz Urban, ngay trước khi anh bị tấn công.

Và nếu Anis Amri không vội vã rút súng bắn cảnh sát thì có lẽ hắn không chết và khai ra nhiều điều bổ ích. Tờ La Stampa dẫn nguồn từ cơ quan điều tra cho biết, trong 3 ngày đào tẩu, Anis Amri đã đi được 1.500km bằng tàu hỏa qua Berlin (Đức), Chambery (Pháp), Turin và nhà ga Sesto San Giovanni (Italia).

Các điều tra viên Pháp đã tìm thấy trong ba lô của Anis Amri vé tàu cao tốc đi từ Chambery (tỉnh Savoie ở Pháp) đến Turin (Italy). Cảnh quay CCTV cho thấy, Anis Amri tại nhà ga Lyon Part-Dieu, trước khi hắn lên một chuyến tàu để đến Milan. Thủ tướng Đức Angela Merkel thừa nhận, chủ nghĩa khủng bố đặt ra mối đe dọa lớn nhất cho nước Đức.

Khinh suất của cảnh sát Đức

Theo giới truyền thông, nhờ sự giúp sức của hệ thống camera an ninh trên khắp châu Âu, cảnh sát Đức vừa dựng bản đồ chi tiết về lộ trình của Anis Amri sau khi hắn gây ra vụ khủng bố ở chợ Giáng sinh Breitscheiplatz hôm 19-12-2016, và nhận thấy tên này đã tới Hà Lan, Bỉ, Pháp, Italy và bị cảnh sát tuần tra tại Milan bắn hạ rạng sáng 23-12-2016.

Theo tiết lộ của ông Dieter Schurmann, người đứng đầu đơn vị cảnh sát chống tội phạm bang North Rhine-Westphalia, Anis Amri đã sử dụng ít nhất 14 cái tên. Và hắn từng bị giới chức bang North Rhine-Westphalia liệt vào danh sách những kẻ tiềm ẩn nguy cơ gây ra các vụ tấn công từ tháng 2-2016.

Anis Amri - nghi can chính trong vụ tấn công bằng xe tải tại Berlin.

Nhưng cơ quan chức năng lại cho rằng, Anis Amri không phải là mối đe dọa cụ thể, cho dù hắn sống giữa bang North Rhine-Westphalia và thủ đô Berlin. Nhiều chuyên gia chống khủng bố của Đức cho rằng, cảnh sát đã đánh giá không đúng về mức độ nguy hiểm của Anis Amri.

Và vì đánh giá thấp khả năng thực hiện các vụ tấn công của Anis Amri, nên mới dẫn tới sự lơi lỏng trong giám sát của cảnh sát. Trong khi cảnh sát Dusseldorf coi Anis Amri là tín đồ Hồi giáo cấp tiến, còn cảnh sát Dortmund đánh giá hắn là người có cảm tình với IS.

Trong hồ sơ theo dõi Anis Amri của lực lượng chống khủng bố, bản ghi mới nhất được cập nhật ngày 14-12-2016 (5 ngày trước khi xảy ra vụ tấn công tại Berlin). Theo đó, các chuyên gia chống khủng bố đánh giá mức độ nguy hiểm của hắn chỉ ở mức 5 trên thang 8 điểm, với điểm cao nhất là 1.

Điều này đồng nghĩa với việc, Anis Amri ít có khả năng gây án! Thậm chí việc giám sát Anis Amri đã bị tạm dừng từ tháng 9-2016, sau khi cảnh sát cho rằng, hắn quan tâm đến buôn bán ma túy hơn là thực hiện các hành vi khủng bố.

Tờ Sueddeutsche Zeitung dẫn lời một số quan chức chống khủng bố cho biết, Anis Amri có liên hệ mật thiết với một mạng lưới người Hồi giáo ở Đức và đã tìm hiểu cách thức chế tạo bom trên mạng.

Hiện giới chức Đức vẫn đang tích cực điều tra để xác định xem có mạng lưới nào đã hỗ trợ Anis Amri thực hiện vụ tấn công, cũng như đào tẩu tới Hà Lan, Pháp trước khi bị cảnh sát Milan tiêu diệt.

Ngày 4-1, người phát ngôn của Viện công tố liên bang, bà Frauke Koehler cho biết, cảnh sát đã bắt Bibel A., 26 tuổi, người Tunisia vì đã dùng bữa tối với Anis Amri một ngày trước khi xảy ra vụ tấn công ở Berlin. Theo chủ nhà hàng, 2 người này đã có "những tranh luận sôi nổi", đã bàn bạc gì đó rất lâu khi ăn tối 18-12-2016.

Cảnh sát đã lục soát chỗ ở của Bibel A. (còn gọi là Ahmad H. và Abu M.) tại một trại tị nạn ở Đức, tịch thu nhiều thiết bị liên lạc để điều tra vì nghi ngờ hắn có thể tham gia lên kế hoạch vụ tấn công hoặc ít nhất là biết về việc này, nhưng họ chưa đủ bằng chứng để cáo buộc người này.

Cảnh sát Đức cho biết, Anis Amri đã liên lạc với một số tín đồ Hồi giáo cực đoan tại Pháp để mua vũ khí trước khi thực hiện vụ tấn công.

Theo người phát ngôn của Văn phòng Công tố Liên bang Đức Frauke Kohler, Anis Amri đã gửi một tin nhắn âm thanh và một hình ảnh qua điện thoại đến một thuê bao. Đồng thời khẳng định, đoạn video được trang mạng Amaq công bố 4 ngày sau vụ tấn công, trong đó Anis Amri thề trung thành với thủ lĩnh IS Bakr al-Baghdadi là thực.

Bà Frauke Kohler cũng cho biết, chiếc xe tải 40 tấn đã lao khoảng 70-80 mét sau khi đâm vào chợ Giáng sinh Breitscheiplatz rồi dừng lại do hệ thống phanh của xe tự kích hoạt khi xảy ra va chạm. Có nhiều câu hỏi đặt ra cho giới chức Đức như tại sao cảnh sát và cơ quan an ninh không thể ngăn chặn Anis Amri vượt biên tới Pháp 48 giờ sau khi gây án.

Và có những tình tiết kỳ lạ khiến người ta không khỏi băn khoăn về tính chuyên nghiệp của cảnh sát. Cho đến nay, cơ quan chức năng Đức vẫn không rõ cách thức Anis Amri đã đi từ Berlin tới Pháp mà không bị cảnh sát phát hiện. Phó Chủ tịch đảng CDU cầm quyền Armin Laschet từng tuyên bố, việc cảnh sát địa phương hoạt động độc lập là một trở ngại không nhỏ trong công tác chống khủng bố.

Đồng thời cảnh báo về sự đùn đẩy trách nhiệm giữa các địa phương. Được biết, khi Anis Amri di chuyển từ bang Nordrhein-Westfalen đến Berlin, các nhà điều tra của bang nói: "Hắn đã đi Berlin, việc của chúng tôi đến đây là hết. Trách nhiệm từ nay thuộc về Berlin".

Bởi tất cả 16 bang ở Đức đều có Sở Nội vụ, cơ quan cảnh sát và tình báo riêng. Và việc phối hợp, chia sẻ thông tin giữa địa phương với trung ương thường không đáp ứng yêu cầu.

Tờ Assabah đưa tin, ngày 19-9 và 11-10-2016, cơ quan an ninh Morocco đã gửi thông báo cho Đức, cảnh báo về nguy cơ khủng bố ở Berlin sẽ diễn ra vào cuối năm 2016.

Trong khi Bộ trưởng Nội vụ Italy Marco Minniti hết lời khen ngợi 2 cảnh sát Christian Movio và Luca Scata đã tiêu diệt Anis Amri, thì tờ La Repubblica lại chỉ trích việc công bố danh tính của 2 cảnh sát này vì họ có thể bị trả thù. Và điều đáng nói là Christian Movio và Luca Scata thuộc thành phần ủng hộ phát xít và sùng bái Mussolini. Do đó, Cảnh sát trưởng Milan đã cho rút chân dung của hai cảnh sát trên mạng xã hội xuống và bố trí cảnh sát bảo vệ họ và gia đình.

Theo Trịnh Huyền My (Cảnh Sát Toàn Cầu)