Bjorn, bị kết án năm năm rưỡi vì tham gia một vụ giết người, thảnh thơi theo dõi một chương trình ưa thích trên TV, trong phòng khách.
Bên ngoài, Niels, bị kết án 16 năm rưỡi vì các tội danh như giết người và buôn bán ma túy, vận chiếc quần xả lòn màu sắc sặc sỡ, ung dung tắm nắng.
Edven, bị kết án ba năm hai tháng vì các tội liên quan đến ma túy, đang sắp xếp các thực phẩm trong căn bếp chung sau khi trở về từ một siêu thị nhỏ gần đó.
Eroll, bị kết án gần ba năm vì các tội liên quan đến ma túy, mải mê thực hành trên một chiếc xe đạp trong trung tâm sửa chữa.
Jan Vider, bị kết án 12 tháng vì các tội liên quan đến bạo lực nơi công cộng, say mê chế biến các món ăn cho bữa tối trong nhà bếp. Cách đó không xa, Rune, bị kết án bốn năm - bốn tháng vì các tội liên quan đến ma túy, nhâm nhi 1 ly café trong quãng thời gian tạm nghỉ thu hoạch ở vườn khoan tây.
Tất cả họ đều là những phạm nhân đang trong thời gian thụ án. Nhưng những miêu tả về cuộc sống và hoạt động trong tù của Bjorn, Niels, Edven, Eroll, Vide hay Rune, rõ ràng nằm ngoài những gì căn bản nhất mà chúng ta biết về nhà tù.
Trong hình dung của một người bình thường, nhà tù có lẽ là một trong những nơi đáng sợ nhất, với những căn phòng chật chội, những cai ngục hầm hố sắt đá và vô số những hình phạt khủng khiếp đối với tù nhân.
Nhưng nơi đang “giam giữ” những tội phạm như Bjorn hay Niels không phải là một nhà tù trong Thế giới Utopia mà là một nhà tù hoàn toàn có THẬT, được xây dựng trên một hòn đảo ngoài khơi bờ biển Oslo. Nhà tù Bastoy!
Không khó hiểu tại sao, Bastoy được coi là nhà tù đẹp nhất, tiện nghi nhất Thế giới. Nhà tù Bastoy, theo số liệu thống kê mới nhất, “giam” 115 tù nhân. Số lượng nhân viên và quan chức của nhà tù này là 69 người, chỉ 5 trong số đó là sĩ quan được đạo tạo chuyên ngành. Các nhân viên của Bastoy, bao gồm cả những sĩ quan, lính gác, được đánh giá là giống như nhân viên xã hội cộng đông hơn là… cai ngục.
Tại nhà tù Bastoy, các tù nhân sống trong ngôi nhà tiện nghi. Bếp ăn chung nhưng phòng riêng thì ai cũng có. Mỗi ngày nhà tù cung cấp cho phạm nhân một bữa chính. Với những ai có nhu cầu ăn nhiều hơn, họ có thể tự do mua đồ ở “siêu thị nhà tù”. Ngoài ra, mỗi phạm nhân cũng được nhận một khoản trợ cấp cứng hàng tháng là 90 USD.
Với những tù nhân tham gia tích cực trong các công việc như trồng cây, thu hoạch, chăm sóc ngựa, sửa xe đạp, làm đồ gỗ hay bảo trì các cơ sở trên đảo (…), cũng sẽ nhận thêm khoảng 8 USD/ ngày. Tức nếu chăm chỉ, một tù nhân có thể kiếm được hơn 300 USD hàng tháng, cỡ 7 triệu VNĐ.
Bên cạnh đó, các tù nhân cũng được cung cấp các chương trình giáo dục và đào tạo chất lượng cao phù hợp với nền tảng mõi người để có thể kiếm được những công việc khả dĩ sau khi được tại ngoại.
Trong thời gian rảnh, các tù nhân có quyền đến nhà thờ, trường học hoặc thư viện và tham gia vào các hoạt động giải trí như cưỡi ngựa, câu cá và chơi tennis. Tại sân chung của nhà tù Bastoy đặt hơn chục “bốt” điện thoại cho phép các tù nhân gọi điện ra Thế giới bên ngoài bất kì lúc nào.
Một thống kê đáng chú ý cho thấy, tỉ lệ tái phạm của các tù nhân ở Na Uy là 30%, thấp nhất châu Âu. Với riêng các phạm nhân từng “kinh qua” nhà tù Bastoy, tỉ lệ tái phạm sau khi ra tù chỉ là 16%, thấp nhất Thế giới. Cần biết tỉ lệ tái phạm bình quân của các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu là 70%.
Một nhà tù hệt “khu nghỉ dưỡng” như Bastoy chắc chắn là chủ đề gây tranh cãi bất tận. Nhưng hiệu quả của Bastoy rõ ràng là thứ không thể phủ nhận!
THANH XUÂN (SHTT)