Israel tung đòn phủ đầu, Iran đáp trả dữ dội: Ai nắm lợi thế trong cuộc đấu 'sinh tử'?

Israel tấn công - Iran đáp trả

Tờ New York Times đưa tin, Israel thực hiện các cuộc không kích “phủ đầu” vào Tehran, Natanz, và các mục tiêu khác, nhắm vào cơ sở hạt nhân và căn cứ của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).

Hãng tin Reuters xác nhận Israel tấn công các địa điểm sản xuất tên lửa đạn đạo ở Parchin và Khojir, giết chết Thiếu tướng Hossein Salami - chỉ huy trưởng IRGC - cùng hai nhà khoa học hạt nhân.

Tờ The Guardian cho biết Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi chiến dịch “Rising Lion” (tạm dịch "Sư tử trỗi dậy") là nỗ lực ngăn Iran phát triển vũ khí hạt nhân.

Trong bối cảnh đó, Iran đã tuyên bố đáp trả. Theo hãng tin Al Jazeera, Lãnh tụ Tối cao Ayatollah Ali Khamenei cảnh báo Israel sẽ chịu “hình phạt nghiêm khắc”.

Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết Tehran đã phóng hơn 100 UAV về phía Israel trong vài giờ qua để đáp trả các cuộc tấn công vào các địa điểm quân sự và hạt nhân của Iran mà Israel đã thực hiện từ đầu giờ sáng.

Hãng tin BBC lưu ý cuộc tấn công của Israel diễn ra ngay trước vòng đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran tại Oman, làm gián đoạn nỗ lực ngoại giao.

Không quân: Sức mạnh áp đảo đối đầu Số lượng đáng kể

Israel: Được đánh giá là một trong những lực lượng không quân mạnh nhất thế giới, đặc biệt về chất lượng và công nghệ. Israel sở hữu đội hình tiêm kích tàng hình F-35I Adir (phiên bản tùy chỉnh của F-35A), được Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) xác nhận là "xương sống của răn đe không quân" Israel. Nước này còn có hạm đội lớn F-15I Ra'am và F-16I Sufa được nâng cấp mạnh mẽ, có khả năng tấn công chính xác tầm xa. Các hệ thống tác chiến điện tử và trinh sát (như máy bay AWACS Gulfstream G550) cực kỳ tinh vi. Khả năng phản ứng nhanh và tấn công chính xác là thế mạnh tuyệt đối.

Iran: Không quân Iran chủ yếu dựa vào các máy bay chiến đấu cũ của Mỹ (F-4, F-5, F-14) và Liên Xô (MiG-29, Su-24, Su-25), cũng như một số máy bay tự sản xuất như Kowsar. Theo truyền thông Mỹ, các lệnh trừng phạt đã hạn chế nghiêm trọng khả năng hiện đại hóa của Iran. Tuy nhiên, Iran tập trung phát triển mạng lưới UAV tấn công và trinh sát cỡ lớn như Shahed-136 (được sử dụng rộng rãi trong cuộc xung đột tại Ukraine và bởi các đồng minh), Mohajer-6 và Shahed-129, với số lượng đáng kể và khả năng tác chiến tầm xa. Đây là đòn bẩy chiến lược quan trọng để bù đắp cho sự yếu thế của không quân truyền thống.

Hải quân: Kiểm soát khu vực đối đầu Chiến tranh bất đối xứng

Israel: Hải quân Israel quy mô nhỏ nhưng tinh nhuệ và hiện đại, tập trung vào kiểm soát vùng biển gần bờ, bảo vệ bờ biển và phóng tên lửa hành trình từ biển. Họ sở hữu tàu hộ vệ lớp Sa'ar 6 mới, được trang bị hệ thống tên lửa phòng không C-Dome (phiên bản hải quân của hệ thống phòng không Iron Dome) và tên lửa hành trình tấn công đất liền tầm xa. Theo Reuters, tàu ngầm lớp Dolphin của Israel được cho là có khả năng mang vũ khí hạt nhân, đóng vai trò răn đe chiến lược quan trọng.

Iran: Thế mạnh của hải quân Iran nằm ở số lượng lớn tàu cao tốc tấn công nhỏ, tàu ngầm mini và chiến thuật "bầy sói", được thiết kế để đe dọa giao thông đường biển và áp dụng chiến tranh bất đối xứng tại Vịnh Ba Tư và eo biển Hormuz. Họ cũng phát triển tên lửa chống hạm tầm xa như Ghader và Noor. Tuy nhiên, lực lượng hạm đội mặt nước chủ lực như tàu khu trục lại lạc hậu và dễ bị tổn thương trước không quân đối phương.

Tên lửa đạn đạo & hành trình: Cuộc chạy đua tầm xa

Israel: Sở hữu hệ thống phòng thủ tên lửa đa tầng nổi tiếng thế giới: Iron Dome (tầm ngắn), David's Sling (tầm trung), và Arrow (tầm xa, chống tên lửa đạn đạo). Về tấn công, Israel có tên lửa hành trình tầm xa Jericho, với các phiên bản Jericho 3 được Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) ghi nhận có tầm bắn ước tính lên tới 4.800 - 6.500 km, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân - đây là nền tảng răn đe chiến lược tối quan trọng.

Iran: Tên lửa là lĩnh vực mà Iran đầu tư rất lớn và được coi là vũ khí răn đe chủ chốt. Iran sở hữu kho tên lửa đạn đạo lớn nhất Trung Đông, bao gồm Shahab-3 (tầm bắn 2.000 km), Sejjil (tầm bắn trên 2.000 km), và đặc biệt là tên lửa tầm xa Kheibar Shekan (tầm bắn 1.450 km) với khả năng cơ động cao, khó đánh chặn. Tạp chí Forbes đưa tin Iran đã sử dụng loại tên lửa này trong đợt tấn công trực tiếp đầu tiên vào Israel. Iran cũng có số lượng khổng lồ tên lửa hành trình và rocket tầm ngắn đến trung, được cung cấp cho các đồng minh như Hezbollah và Houthi.

Chiến tranh mạng & tình báo: Mặt trận vô hình

Israel: Được công nhận là siêu cường về chiến tranh mạng và tình báo (đặc biệt là lực lượng Mossad). Khả năng tấn công và phòng thủ mạng tinh vi, hoạt động tình báo hải ngoại hiệu quả cao là lợi thế chiến lược lớn. Các cuộc tấn công mạng nhắm vào cơ sở hạt nhân Iran trong quá khứ được cho là có liên quan đến Israel.

Iran: Đã đầu tư mạnh để phát triển năng lực tấn công mạng, thực hiện nhiều vụ tấn công vào cơ sở hạ tầng và tổ chức của Israel cũng như các nước phương Tây. Các lực lượng như Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) có các đơn vị chuyên trách về chiến tranh mạng. Tuy nhiên, quy mô và hiệu quả được đánh giá là thua kém Israel.

Chiến lược tổng thể & đồng minh: Hai hướng đi khác biệt

Israel: Chiến lược dựa trên sự vượt trội về công nghệ, răn đe hạt nhân và liên minh chặt chẽ với Mỹ, được củng cố bởi viện trợ quân sự khổng lồ và hỗ trợ ngoại giao. Israel tập trung vào phòng thủ chủ động và tấn công phủ đầu để ngăn chặn mối đe dọa.

Iran: Chiến lược dựa trên "chiều sâu chiến lược" - tận dụng các đồng minh vũ trang như lực lượng Hezbollah ở Lebanon, các nhóm thân Iran ở Iraq và Syria, và lực lượng Houthi ở Yemen để gây sức ép và tấn công Israel từ xa, tránh đối đầu trực tiếp. Kết hợp với số lượng lớn tên lửa/thiết bị bay không người lái và chiến tranh bất đối xứng (bao vây đường biển, tấn công mạng) để răn đe. Sức mạnh hạt nhân tiềm tàng của Iran là một công cụ răn đe khác, mặc dù chưa được xác nhận.

Thế trận phức tạp, không dễ phân thắng bại

Theo phân tích mới nhất từ IISS và truyền thông Mỹ, không thể khẳng định rõ ràng bên nào "mạnh hơn" một cách toàn diện: Israel có lợi thế áp đảo về chất lượng, công nghệ cao (đặc biệt là không quân, phòng thủ tên lửa, hạt nhân), tác chiến điện tử và sự hậu thuẫn của Mỹ. Còn Iran có lợi thế về số lượng (tên lửa, thiết bị bay không người lái), khả năng sản xuất một phần trong nước , chiến lược sử dụng đồng minh hiệu quả, và địa lý rộng lớn hơn.

Dựa trên những phân tích trên, Israel hiện chiếm ưu thế chiến thuật, nhưng phản ứng của Iran và các đồng minh có thể kéo dài xung đột, đẩy khu vực Trung Đông vào bất ổn.

Theo Duy Nguyễn (nguoiduatin.vn)