IS "giãy giụa" trong những trận chiến cuối cùng

Tổ chức nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã bước vào giai đoạn suy yếu dần và sẽ tiếp tục suy yếu trong năm 2017. Những nỗ lực của Nga, Syria, Iraq và liên minh do Mỹ dẫn đầu, bắt đầu từ tháng 8-2014, đã làm suy yếu đáng kể các khả năng quân sự, tài chính của chúng.

Những thành trì đang bị mất

Chỉ huy liên minh quốc tế chống IS tin tưởng rằng họ sẽ giành lại hai thành trì Mosul (Iraq) và Raqqa (Syria) của nhóm phiến quân trong vòng 6 tháng tới. "Trong 6 tháng tới, tôi nghĩ chúng ta sẽ chứng kiến cả hai chiến dịch Mosul và Raqqa kết thúc", Trung tướng Stephen Townsend, chỉ huy liên minh quốc tế do quân đội Mỹ dẫn đầu, nói với AP ngày 8/2, khi thăm miền bắc Baghdad, Iraq.

Xác chết của chiến binh IS bị bỏ mặc ở Mosul. Ảnh: Reuters.

Tướng Townsend cho biết quân đội Iraq vẫn trong giai đoạn chuẩn bị lực lượng để tấn công sang tây Mosul, dự đoán chiến dịch mới sẽ bắt đầu "trong vài ngày tới" nhằm "giải phóng hoàn toàn" khu vực phía Tây. Trước đó, trong tháng 1-2017, phía Đông Mosul đã được giải phóng hoàn toàn. Mosul bị IS chiếm từ năm 2014 và trở thành thành trì của nhóm phiến quân IS tại Iraq.

Liên quân do Mỹ dẫn đầu đang lên kế hoạch giải phóng hoàn toàn Iraq khỏi lực lượng khủng bố IS, đồng thời tăng cường đào tạo cho lực lượng cảnh sát Mosul tương lai. Trong khoảng thời gian chiến sự tạm lắng xuống, nhiều lực lượng an ninh dự kiến sẽ di chuyển vào những ngôi làng dọc theo địa bàn tỉnh Ninevah quanh Mosul và những khu vực trong thành phố mà họ đã tái chiếm từ tay lực lượng Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS trong vòng 3 tháng qua.

Theo đánh giá của quân đội Iraq, phía tây sẽ chứng kiến một cuộc chiến khốc liệt hơn trong một khu vực địa hình đô thị đông đúc và chật chội. Chiến dịch nhằm giải phóng thành phố lớn thứ nhì của Iraq được cho là một thách thức lớn nhất và có độ phức tạp nhất với lực lượng chính phủ Iraq kể từ trước tới nay.

Với hơn 100.000 binh sĩ, cảnh sát cùng các chiến binh, dân quân địa phương đã được triển khai cho hoạt động trên, các nhà lãnh đạo Iraq thấy rằng sau khi các tay súng IS rời khỏi Mosul, một lực lượng cảnh sát được đào tạo bài bản sẽ là cần thiết để bảo toàn chiến thắng toàn diện.

John Dorrian, người phát ngôn liên minh còn cho biết, Raqqa, thành trì của IS ở Syria, sẽ sớm bị cô lập với thế giới. Raqqa là mục tiêu lớn tiếp theo của liên minh quốc tế. Các lực lượng người Kurd - Arab, được liên minh hỗ trợ, đã mở đợt tấn công vào Raqqa từ hướng Bắc thành phố. Quân đội Mỹ đang lập kế hoạch, theo đề nghị từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, để tăng tốc chiến dịch tiêu diệt IS. Kế hoạch dự kiến hoàn thành vào cuối tháng 2.

Sự lớn mạnh và các đòn tấn công dồn dập của các lực lượng chống IS đã khiến IS ngày càng bị cô lập. Các phóng viên chiến trường cho biết, các tay súng IS khi bị tiêu diệt, trên dây lưng vẫn còn nhồi đầy thuốc nổ quấn quanh người, đã bị bỏ mặc, thối rữa trên những con đường ở Mosul.

Phóng viên tờ Daily Mail hôm 7-2 cho biết, quân đội Iraq cảnh báo sẽ không đem chôn các xác này mà giữ nguyên để làm gương cho những kẻ có ý định ủng hộ tổ chức Nhà nước Hồi giáo này. Binh sĩ Ibrahim Mohamed trả lời phỏng vấn Daily Mail nói: "Chúng tôi để những kẻ khủng bố ở đó. Thông điệp rất rõ ràng, những ai tham gia IS, đây sẽ là số phận của họ".

Dồn binh quyết chiến

Trong khi các trận đánh lớn với IS ở Iraq đang diễn ra, tại Syria, cả IS và quân đội chính phủ Syria cũng chuẩn bị cho các trận quyết chiến mang tính "sống-còn". Trong những ngày đầu tháng 2-2017, IS điều động một đoàn xe quân sự, vận chuyển một cụm lớn chiến binh và vũ khí trang bị đến khu vực xung quanh làng al-Beidheh al-Sharqi, phía đông căn cứ không quân chiến lược T-4 trên vùng sa mạc phía đông tỉnh Homs, chuẩn bị cuộc phản công lớn vào quân đội Syria trên hướng Palmyra. 

Thông tin được cơ quan thông tấn FarsNews công bố. Theo thông tin của Fars News, đoàn xe quân sự của IS bao gồm không chỉ các phương tiện cơ động gắn súng máy phòng không hạng nặng mà gồm cả xe tăng và xe vận tải, mang theo vũ khí, đạn dược cùng những tay súng khủng bố, di chuyển từ miền đông Hama đến Palmyra. Cụm binh lực IS lớn này sẽ tham gia cùng lực lượng khủng bố khác trong khu vực, tiến hành cuộc tấn công vào quân đội Syria trên chiến trường Palmyra, quyết đẩy lùi quân đội Syria trở về khu vực sân bay quân sự Palmyra.

Đáp lại, quân đội Syria được sự yểm trợ từ trực thăng tấn công của lực lượng Không quân Nga, tiến hành nhiều cuộc tấn công vào chiến tuyến của IS, đẩy lùi các tay súng khủng bố ở khu vực al-Mojbal, cũng như từ tuyến đường nối thành phố Homs với Palmyra. Cuộc tấn công gây thiệt hại nặng nề về sinh lực cho IS. Cùng thời gian này, quân đội Syria tiếp tục tiến về phía mỏ dầu Jahar và ngọn đồi xung quanh, đánh chiếm một số quả đồi then chốt và xây dựng trận địa phòng ngự xung quanh mỏ dầu al-Maher.

Các chuyên gia cho rằng, nếu quân đội Syria tăng cường binh lực với quân số đông, các lực lượng vũ trang Syria có thể tiến hành các trận chiến lớn tiêu diệt sinh lực của IS, chấm dứt ưu thế chiến trường của tổ chức khủng bố nguy hiểm nhất thế giới này. Phía Nga cũng đang hỗ trợ quân đội chính phủ Syria rất hiệu quả để đi đến những trận chiến quan trọng cuối cùng này. 

Cuối tháng 1-2017, Moscow đã tiếp tục đưa các oanh tạc cơ Tu-22M3 từ Nga sang Syria để tham gia chiến dịch chống IS. Các máy bay ném bom tầm xa Tu-22M3, đã tấn công các mục tiêu là các căn cứ, kho vũ khí và đạn dược, xe bọc thép và nhân lực của tổ chức khủng bố IS. Các máy bay Su-30SM và Su-35S từ sân bay Hmeymim đã tham gia yểm hộ cho Tu-22M3 khi các oanh tạc cơ bay vào không phận Syria.

Sau các đòn tấn công vào các thành trì quan trọng ở Iraq và Syria, hãng thông tấn Farsnews vừa dẫn lời các chỉ huy của IS ở Raqqa, cho biết, một thủ lĩnh cấp cao của tổ chức này đã tới Raqqa, để khẩn cầu các lãnh đạo của nhóm khủng bố ở đây nhanh chóng gửi thêm nhiều loại vũ khí và các tay súng chiến đấu đến Mosul để chống lại các cuộc tấn công rất mạnh hiện nay của quân đội Iraq. 

Quân đội Iraq giải phóng một khu vực ở Mosul. Ảnh: Alalam News Network.

Theo nguồn tin, thủ lĩnh cấp cao của IS ở Mosul được xác định là Abu Balal Mesri kẻ giữ trọng trách mua sắm vũ khí và đạn dược phục vụ trong cuộc chiến chống lại quân đội chính phủ. "Abu Balal Mesri đã đến Raqqa nói chuyện với lãnh đạo của nhóm ở Syria, đề nghị cung cấp thêm nhiều vũ khí và đạn dược cho những kẻ khủng bố ở Mosul, Iraq nhằm giúp chúng chống lại chiến dịch quân sự đang được diễn ra với quy mô cực lớn của quân đội Iraq và lực lượng đồng minh", nguồn tin địa phương nhấn mạnh.

Không chỉ bất lợi ở Iraq, tình hình IS ở Syria cũng rất khốn đốn. Nga và quân đội chính phủ Syria đang giáng cho IS những đòn tấn công dữ dội. Hãng tin FNA dẫn lời các quan chức an ninh Syria cho hay, quân đội Syria tiếp tục cắt các tuyến hậu cần của quân nổi dậy ở nhiều khu vực quanh thủ đô và các vùng đất trù phú khác. Rõ ràng, tương lai của IS đang ngày càng đen tối hơn khi liên tiếp nhận những thất bại nặng nề tại Iraq và Syria. Dù vẫn cố gắng gượng phản công, nhưng IS dường như đang quá sức trong cuộc chiến chống lại Nga cũng như quân đội chính phủ Syria.

Ngày tàn sắp điểm

Các chuyên gia nhận định, IS đã bước vào giai đoạn suy yếu dần và sẽ tiếp tục suy yếu trong năm 2017. Sau khi ra đời, nhóm này đã tiếp thêm sức mạnh cho phong trào thánh chiến và thu hút hàng nghìn chiến binh nước ngoài hăng hái bằng cách công bố thành lập một Vương quốc Hồi giáo và đảm bảo với các "môn đồ" của mình rằng thế giới đang tiến gần đến hồi kết. 

Điều này cho phép IS nhanh chóng tích lũy được nhân lực và các khả năng - ít nhất là vào thời gian đầu. Nhưng cả thời gian và địa lý đều chống lại tổ chức này kể từ tuyên bố ban đầu của nó về một vương quốc Hồi giáo và một ngày tận thế sắp tới.

IS đặt trong tương quan so sánh, đã sử dụng một cách tiếp cận cấp bách hơn dựa trên niềm tin rằng thời điểm để chiếm, giữ và quản lý lãnh thổ chính là lúc này. Nhưng chiến lược này xoay quanh việc có thể sử dụng được vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, nguồn tài nguyên bị thu giữ và những chiến binh được tuyển chọn cho sự mở rộng hơn nữa. Sự gấp gáp này giải thích cho quyết định của IS nhanh chóng công bố việc thành lập một vương quốc Hồi giáo sau khi chúng chiếm được những vùng rộng lớn của Iraq và Syria.

Do đó, khi IS chuyển đổi từ một cuộc nổi dậy thành một chính phủ, nó đã mất đi nhiều lợi thế từng có. Nhóm này buộc phải đảm nhận nhiều trách nhiệm đi kèm với việc quản trị, chẳng hạn như dành những nguồn lực rất lớn để bảo vệ các thành phố và cung cấp các dịch vụ cơ bản.

Vì trở nên ràng buộc với các địa điểm cụ thể, IS cũng phải hứng chịu những cuộc không kích trừng phạt trong hàng năm trời. Những nỗ lực đánh bom, tấn công trực tiếp của các lực lượng thời gian qua đã làm suy yếu đáng kể các khả năng quân sự của IS bằng cách phá hủy một lượng đáng kể trang thiết bị và quân đội của chúng.

Năm 2016, nhóm này thậm chí đã mất một số căn cứ trọng yếu, bao gồm thị trấn được tiên đoán là quan trọng Dabiq ở miền Bắc Syria. IS không còn có quyền kiểm soát một vị trí quan trọng mà nó từng sử dụng rộng rãi trong chiến dịch tuyên truyền của mình. Việc nhóm này để mất thành phố Manbij cũng tước đi một hành lang cung ứng sống còn của nó.

Hơn nữa, với việc Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ, Nga, Iraq, Syria... cùng đồng loạt tấn công IS trên diện tích rộng lớn, trải nhiều quốc gia khiến IS bị cắt các tuyến đường cung ứng lớn; lực lượng bị phân tán, không hỗ trợ được cho nhau.

Đầu năm 2016, có vẻ như nhánh Wilayat Barqa (Libya) và Wilayat Khorasan (Afghanistan) của IS đều bị tấn công mạnh mẽ. Wilayat Barqa đã mất quyền kiểm soát thủ đô Sirte, gánh chịu những tổn thất nặng nề về nhân lực và vũ khí trong trận chiến giành thành phố này.

Mặc dù bị suy yếu, nhưng tàn dư của nhóm này vẫn có khả năng tìm kiếm nơi ẩn náu ở nhiều nơi khác nhau. IS chắc chắn sẽ tồn tại ở Libya, nhưng sẽ gặp rắc rối trong việc chiếm ưu thế lớn hơn trong môi trường chiến đấu cạnh tranh tại nước này. Tương tự, Wilayat Khorasan cũng bị giáng một đòn nặng nề trong năm qua, trải qua một chuỗi thất bại tê liệt vào đầu năm 2016 mà từ đó nó vẫn chưa phục hồi.

Cách đó không xa, Wilayat Sinai - lãnh thổ thuộc Ai Cập của IS - bắt đầu một cách ấn tượng trong năm 2016, sau khi vừa đánh bom chuyến bay số hiệu 9268 của hãng Metrojet khi chiếc máy bay này rời Sharm el-Sheikh ngày 31-10-2015. 

Tuy nhiên các nhà chức trách Ai Cập kể từ đó đã không ngừng tấn công nhóm này. Mặc dù Wilayat Sinai vẫn có thể tiến hành các cuộc tấn công khủng bố, nhưng nó không còn có thể thực hiện loại hình tấn công nổi dậy quy mô lớn như nó đã làm vào ngày 1-7-2015, khi hàng trăm chiến binh thánh chiến hội tụ tại thành phố Sheikh Zuweid ở miền Bắc Sinai.

Về phía Tây Nam, Wilayat al Sudan al Gharbi (được biết đến nhiều hơn bằng tên cũ Boko Haram) đã liên tục bị đánh bại, như Chính phủ Nigeria đã tuyên bố. Lực lượng IS ở đây bị tấn công mạnh, buộc phải bỏ lại những thành phố và thị trấn từng chiếm đóng, lùi về các khu vực hẻo lánh, như một nhóm nổi dậy. Nhóm này cũng đã tách làm hai phe không ngừng đụng độ với nhau. Chính phủ Nigeria và các đối tác khu vực châu Phi của nước này sẽ không từ bỏ những nỗ lực theo dõi và tiêu diệt các lực lượng Boko Haram.

Tại khu vực Nam Á và Đông Á, sự cạnh tranh đang leo thang giữa các nhóm thánh chiến có liên hệ với IS và al-Qaeda địa phương đã đẩy cao nguy cơ khủng bố tại đây. Các phần tử hiếu chiến tại Indonesia và Philippines cũng đã tuyên bố lòng trung thành của chúng với IS đang bị các chính quyền truy lùng gắt gao.

Tại Indonesia, các nhà chức trách đang tích cực "dọn cỏ" với hi vọng kiềm chế, tiêu diệt những người ủng hộ IS. Trong khi đó, một số nhóm chiến đấu nhỏ ở miền Nam Philippines - bao gồm cả phe có căn cứ tại Basilan của nhóm nổi dậy Abu Sayyaf - đã gia nhập IS, cũng đang bị lực lượng quân đội của nước này truy lùng và tấn công.

Theo Nguyễn Hòa (An Ninh Thủ Đô)