Lần đầu tiên bắt tại trận tổ chức lừa đảo địa phương
Trong một cuộc họp báo hôm 14-10, cảnh sát Hồng Kông - trung tâm tài chính châu Á đã công bố việc bắt giữ hơn 20 thành viên của đường dây lừa đảo nhắm vào những người đàn ông châu Á từ Đài Loan (Trung Quốc), Singapore cho tới Ấn Độ.
Theo đó, 21 nam giới và 6 phụ nữ đã bị bắt giữ sau một cuộc đột kích vào trung tâm điều hành của băng đảng tại một cơ sở công nghiệp ở quận Hung Hom của đặc khu Hồng Kông.
Đây là lần đầu tiên cảnh sát Hồng Kông đập tan một tổ chức lừa đảo địa phương sử dụng công nghệ deepfake để hoán đổi khuôn mặt của những kẻ lừa đảo với khuôn mặt của những người phụ nữ hấp dẫn trong các cuộc gọi video để lừa những người đàn ông đang yêu, dụ nạn nhân đầu tư vào tiền ảo.
Theo thanh tra cấp cao Fang Chi-kin, người đứng đầu đơn vị tội phạm khu vực New Territories South, những người được tuyển dụng bao gồm sinh viên tốt nghiệp ngành truyền thông kỹ thuật số và công nghệ, gây án thông qua mạng máy tính và nền tảng truyền thông xã hội.
Các đối tượng đã làm việc với các chuyên gia CNTT ở nước ngoài để xây dựng một nền tảng tiền điện tử giả tạo thành “bẫy đầu tư” với các nạn nhân.
Các vụ lừa đảo theo kiểu “vỗ béo” nạn nhân trước khi lấy hết mọi thứ họ có là ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ USD, trong đó những kẻ lừa đảo mất nhiều tháng để lấy lòng tin và dụ dỗ mục tiêu đầu tư vào các trang web tiền điện tử giả mạo.
Lần này, công nghệ deepfake bao gồm video, âm thanh và nội dung giả mạo thực tế khác được tạo ra với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo là một vũ khí nữa trong kho vũ khí của chúng để nạn nhân không mảy may nghi ngờ khi xuống tiền.
Thông thường, tội phạm kiểu này do các băng đảng Trung Quốc ở Đông Nam Á điều hành, nhưng không rõ chúng đã tìm được “đất sống” ở Hồng Kông thế nào trong bối cảnh cảnh sát từ lâu đã cảnh báo người dân nâng cao ý thức cảnh giác đối với các vụ lừa đảo qua điện thoại.
Kịch bản cũ, công nghệ nâng cấp
Công nghệ deepfake ngày càng thực tế đã làm tăng mức độ nguy hiểm và khiến các nhà chức trách phải cảnh giác cao độ. Ở vụ án mới nhất, trò lừa đảo deepfake thường bắt đầu bằng một tin nhắn văn bản, trong đó người gửi - đóng giả là một phụ nữ hấp dẫn - cho biết họ đã vô tình nhầm số.
Sau tiếp xúc ban đầu với nạn nhân trên các nền tảng truyền thông xã hội, bọn tội phạm gửi những bức ảnh được tạo ra một cách nhân tạo bằng công nghệ AI để tạo ra một cá nhân hấp dẫn về ngoại hình, tính cách, nghề nghiệp, trình độ học vấn…
Từ tháng 1 đến tháng 6 năm nay, cảnh sát Hồng Kông đã xử lý 508 báo cáo về vụ lừa đảo tình cảm trực tuyến liên quan đến thiệt hại tài chính lên tới 242 triệu HKD. Ngoài ra, có 1.822 vụ lừa đảo đầu tư trực tuyến, trong đó những kẻ lừa đảo đã chiếm đoạt 1,08 tỷ HKD.
Dần dà, nạn nhân bị dẫn dắt vào mối tình trực tuyến, nuôi dưỡng cảm giác thân mật cho đến khi bắt đầu lên kế hoạch cho tương lai cùng nhau. Qua các cuộc gọi video như thật, các nạn nhân tin rằng họ đang yêu một phụ nữ hiếm có khó tìm.
Cảnh sát cho biết, nhóm này được tổ chức rất chặt chẽ, chia thành các phòng ban chịu trách nhiệm cho các giai đoạn khác nhau của vụ lừa đảo. Chúng thậm chí còn sử dụng một hướng dẫn đào tạo để dạy các thành viên lợi dụng “sự chân thành và cảm xúc của nạn nhân”.
Trong số đó, có thể kể ra các bước: tìm hiểu về thế giới quan của nạn nhân để tạo ra một nhân vật “đo ni đóng giày”; bịa ra những khó khăn như các mối quan hệ hoặc doanh nghiệp đổ vỡ để “làm sâu sắc thêm lòng tin của người kia”; cuối cùng, vẽ ra một “tầm nhìn tươi đẹp” bao gồm các kế hoạch du lịch cùng nhau để thúc đẩy nạn nhân đầu tư tiền ảo.
Đường dây lừa đảo này diễn ra trong khoảng 1 năm trước khi cảnh sát nhận được thông tin tình báo về vụ việc vào khoảng tháng 8-2023. Cảnh sát đã thu hồi được hơn 100 điện thoại di động, gần 26.000 USD tiền mặt và một số đồng hồ xa xỉ trong cuộc đột kích.