Chuyên gia nói gì về khả năng hành khách thiệt mạng khi máy bay đi vào vùng nhiễu động?

Một hành khách thiệt mạng và 30 người khác bị thương sau khi chuyến bay của hãng Singapore Airlines đi vào "vùng nhiễu động nguy hiểm", giới chức địa phương thông báo hôm 21/05.

Tuy vậy, chuyên gia cho rằng những tai nạn chết người như vậy hiếm khi xảy ra, ngay cả khi giới nghiên cứu cảnh báo biến đổi khí hậu đang gây ra nhiều nhiễu động nguy hiểm.

Theo Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ, từ 2009 nước này chưa ghi nhận trường hợp tử vong nào liên quan tới nhiễu động trên các máy bay thương mại cỡ lớn như chiếc Boeing gặp tai nạn ở độ cao 11,2km của hãng Singapore Airlines.

Một hành khách 73 tuổi có bệnh nền đã tử vong, có thể do đột quỵ tim mạch, và ít nhất bảy người khác bị thương nặng, theo Kittipong Kittikachorn, giám đốc sân bay Suvarnabhumi ở Bangkok (Thái Lan).

Nguyên nhân nhiễu động xảy ra vẫn đang được điều tra. Hãng Singapore Airlines cho biết máy bay đi từ London (Anh) tới Singapore gặp nhiễu động khoảng 10 tiếng sau khi cất cánh.

Hiếm khi xảy ra tử vong do máy bay gặp nhiễu động, nhưng những tai nạn nghiêm trọng không phải hiếm, theo nhà khoa học vật lý Larry Cornman tại Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu Khí quyển ở Mỹ.

"Những sự việc như thế này thường chỉ là do máy bay xuất hiện ở thời điểm, vị trí không may," Cornman nói. Trong số hàng triệu chuyến bay, nhiễu động gây ra 185 trường hợp bị thương nặng từ 2009-2023, theo số liệu của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ.

Dữ liệu bao gồm báo cáo về các trường hợp bị thương và tử vong của mọi hãng hàng không hoạt động tại Mỹ và coi bị thương nặng là chấn thương khiến hành khách phải nhập viện hơn hai ngày, gây ra chấn thương cho nội tạng, rạn nứt xương, bỏng cấp độ hai hoặc ba, xuất huyết nghiêm trọng, chấn thương dây thần kinh, cơ hoặc gân.

Theo Cornman, các trường hợp tử vong do nhiễu động có thể là do lên cơn đau tim hoặc chấn thương sọ não, chẳng hạn trong trường hợp hành khách bị đập đầu vào trần máy bay hoặc bị vali hành lý rơi trúng đầu.

"Bất kì điều gì gây chết người ở mặt đất tất nhiên có thể khiến hành khách tử vong trên máy bay ở độ cao 11km," Cornman cho hay, bổ sung rằng đa số hành khách thắt dây an toàn đúng quy định vẫn sẽ an toàn.

"Những chiếc máy bay lớn đó được chế tạo để chịu được nhiễu động. Chúng sẽ không bị vỡ hay bị rơi chỉ vì đi và vùng nhiễu," Cornman nói thêm.

Sara Nelson, chủ tịch Hiệp hội Tiếp viên Hàng không Mỹ, nhận xét báo cáo ban đầu cho thấy chuyến bay của hãng Singapore Airlines dường như đã gặp phải vùng nhiễu động trời trong, loại nhiễu động nguy hiểm nhất vì phi công không thể nhìn thấy, và gần như không thể phát hiện với công nghệ hiện nay.

"Chỉ vài giây trước, máy bay vẫn di chuyển bình thường. Vài giây sau, hành khách, phi hành đoàn, hành lý không được buộc chặt sẽ bị xô đẩy dữ dội trong khoang," Nelson giải thích.

Nelson và một nhóm nghiên cứu cho rằng hiện tượng nhiễu động trời trong, vốn rất khó dự đoán vì không liên quan tới các cơn bão, đang xảy ra ngày một nhiều do biến đổi khí hậu. Nghiên cứu năm 2023 cho thấy trong khoảng thời gian 1979-2020, số lần nhiễu động trời trong dữ dội xảy ra đã tăng hơn 50%.

Nhiễu động xuất hiện ngày càng nhiều có thể do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với vận tốc gió ở tầng trên của khí quyển, theo nghiên cứu. Nhiễu động trời trong xuất hiện nhiều hơn trong những thập kỷ gần đây ở các khu vực như Bắc Đại Tây Dương và một số chuyến bay ở Mỹ.

Kết quả nghiên cứu cho thấy tình trạng ấm lên có thể gây ra bất ổn trong dòng tia, các luồng gió thổi nhanh tồn tại trong các dòng hẹp ở khí quyển, theo đồng tác giả Mark Prosser.

Các dòng tia hoạt động dựa trên chênh lệch nhiệt độ giữa các vùng khí hậu lạnh ở phương Bắc và các vùng khí nóng ở phương Nam. Biến đổi khí hậu có thể gây tác động lớn với các dòng tia, tạo ra ảnh hưởng không nhỏ với ngành hàng không.

Hà An (SHTT)