Canh bạc mạo hiểm
Các lực lượng Ukraine đã tiến hành cuộc phản công, thậm chí đạt được một số bước tiến trên thực địa, nhưng vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy họ sắp tung ra cú đánh quyết định nhằm công phá các phòng tuyến của Nga.
Giai đoạn đầu trong chiến dịch phản công của Ukraine được đánh dấu bằng những cuộc tấn công hạn chế tại 3 mặt trận chủ chốt dọc chiến tuyến là khu vực phía tây Zaporizhzhia, khu vực phía tây Donetsk và bên sườn Bakhmut. Ukraine đã giành được một số phần lãnh thổ ở xung quanh Bakhmut, đồng thời đạt được bước tiến trong hoạt động phản công ở Donetsk, nhưng ở hướng Zaporizhia, Kiev dường như vẫn dậm chân tại chỗ dù đã thực hiện những nỗ lực đáng kể. Kiev đang vấp phải sự kháng cự vô cùng mạnh mẽ của Nga, đối mặt với điều mà giới lãnh đạo nước này mô tả là “những trận đánh cam go”.
Động thái mở màn này đã khiến Ukraine phải trả giá bằng việc hao tổn nhiều nhân lực và vật lực. Kiev bị mất nhiều phương tiện, vũ khí mới tiếp nhận từ phương Tây như xe tăng Leopard do Đức sản xuất hay xe chiến đấu bộ binh Bradley do Mỹ chế tạo.
Các lực lượng Nga, dù không thể điều động binh sỹ chiến đấu ở mọi vị trí trên mặt trận, nhưng họ có những tuyến phòng thủ nhiều lớp và tương đối vững chãi, với mạng lưới chiến hào, bãi mìn rộng lớn cùng các hàng rào chống tăng và dây thép gai chằng chịt gây khó khăn cho nỗ lực xuyên phá của Ukraine. Báo cáo của các tác giả Jack Watling và Nick Reynolds thuộc Viện Các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) cho rằng hệ thống phòng thủ của Nga thường có từ 2 đến 3 chiến hào, mỗi chiến hào kéo dài tới 30km và ở phần cuối thường có các công sự kiên cố cho trung tâm chỉ huy và các vị trí dự phòng.
Hoạt động phá vỡ phòng tuyến của đối phương được coi là một trong những chiến thuật quân sự phức tạp và nguy hiểm nhất. Thách thức càng lớn hơn khi Ukraine thực hiện công việc này mà không có sự hỗ trợ của không quân trong khi đó, hỏa lực pháo binh trấn áp vẫn còn hạn chế. Điều này khiến họ mất mát nhiều loại xe thiết giáp trên chiến trường.
Song ông Nicholas Drummond – cựu sĩ quan của Anh cho rằng, tổn thất của Ukraine vẫn nằm trong ngưỡng có thể chấp nhận được. Theo nhà phân tích này, để đạt được các mục tiêu quan trọng trong giao tranh đòi hỏi các bên phải chấp nhận những tổn thất nhất định.
Còn Oliver Alexander, một nhà phân tích độc lập cho rằng, có rất nhiều mối đe dọa khiến xe thiết giáp của Ukraine bị vô hiệu hóa hoặc mất phương hướng, chẳng hạn như các bãi mìn, tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM) và máy bay không người lái. Những mối đe dọa này đang dặt ra thách thức lớn đối với cuộc phản công của Ukraine.
Ukraine chưa tung ra cuộc tấn công chính?
Nhưng vẫn còn quá sớm để dự đoán kết quả cuộc phản công của Ukraine vì mọi thứ mới chỉ bắt đầu. Vẫn còn rất nhiều suy đoán về mục tiêu và nỗ lực chính của Kiev. Phát biểu với Foreign Policy, ông George Barros, nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh cho biết: “Với các hoạt động của mình, Ukraine đang tìm cách chơi bài 3 cây, trong đó họ cố gắng sử dụng sự bất ngờ và chiến thuật đánh lừa để khiến Nga tập trung bảo vệ một số khu vực nhất định trong khi buông lỏng phòng thủ ở những nơi khác”.
Theo ông George Barros: “Ý định của Ukraine có thể là tiến hành cuộc tấn công lớn vào một vị trí khác và chúng ta chỉ biết điều này khi nó xảy ra”.
Tờ Economist Sunday dẫn một số nguồn tin từ Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết: “Chúng tôi vẫn chưa triển khai lực lượng chính của mình và phía Nga có lẽ cũng vậy”. Theo giới phân tích, cả Nga và Ukraine đang chơi một “ván cờ mạo hiểm” để tiêu diệt các lực lượng của đối phương, đặc biệt là lực lượng dự bị, vốn rất cần thiết để giúp các bên duy trì sức mạnh trong suốt cuộc chiến.
Trong bản đánh giá tình hình chiến sự Nga-Ukraine, Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington D.C cho rằng, quân đội Ukraine đã thành lập hàng chục lữ đoàn phản công, trong số này có 9 lữ đoàn được trang bị vũ khí phương Tây nhưng họ chỉ dành một phần lực lượng dự trữ trong các cuộc tấn công hiện tại.
Cách đây nhiều tuần, giới phân tích từng dự đoán việc Ukraine triển khai hàng loạt thiết giáp hạng nặng của phương Tây sẽ là dấu hiệu cho thấy cuộc phản công của họ bắt đầu và suy đoán này đã được chứng minh là đúng.
Nhưng theo ông Ben Hodges, cựu chỉ huy quân đội Mỹ tại châu Âu, sẽ có sự khác biệt đáng kể giữa cuộc phản công và cuộc tấn công chính. Cuộc tấn công chính này là phần cốt lõi của cuộc phản công nhưng có lẽ vẫn chưa diễn ra.
“Cuộc phản công đã bắt đầu nhưng tôi cho rằng Ukraine vẫn chưa tiến hành cuộc tấn công chính”, ông Ben Hodges nói.
Theo nhà phân tích này, Ukraine có thể huy động ít nhất 3 lữ đoàn thiết giáp gồm hàng trăm phương tiện bọc thép, từ xe tăng, xe chiến đấu bộ binh đến xe bọc thép chở quân nhằm vào một khu vực hẹp trên mặt trận trước khi tiến hành cuộc tấn công chính.
“Nhưng ngay cả khi chúng ta nhìn thấy đội hình thiết giáp đó, thì vẫn chưa có gì chắc chắn bởi đây có thể là chiêu bài nghi binh của Ukraine. Kiev chắc chắn sẽ không muốn Nga nhanh chóng đoán được vị trí cuộc tấn công chính của họ”.
Để hỗ trợ chiến dịch phản công của Ukraine, Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 13/6 đã công bố gói viện trợ quân sự mới trị giá 325 triệu USD dành cho nước này, trong đó có 15 chiếc Bradley, 10 xe bọc thép chở quân Stryker, hệ thống tên lửa, pháo, hệ thống chống thiết giáp và các loại đạn để phá hủy chướng ngại vật. Những loại vũ khí này có thể giúp đặc công Ukraine và các phương tiện rà phá bom mìn chọc thủng phòng tuyến của Nga, tạo cơ hội cho lực lượng tấn công tràn vào bên trong.
Anh cũng cam kết sẽ cung cấp gói viện trợ phòng không trị giá 115 triệu USD cho Kiev trong bối cảnh Nga tăng cường không kích vào các vị trí quân sự và các thành phố trên khắp Ukraine./.