Lois Gibson không phải là cái tên xa lạ trong giới hình sự nước Mỹ. Với khả năng hội họa thiên bẩm, cô đã giúp cảnh sát xứ sở cờ hoa phá giải hơn 1.000 vụ án trong hơn 7.000 bức tranh vẽ phác họa nhân dạng tội phạm. Năm 2017, Lois ghi tên mình vào sách kỷ lục Guinness, trở thành họa sĩ vẽ tội phạm thành công nhất thế giới. Thành tích này đến từ trải nghiệm cực kỳ đen tối của Lois trong quá khứ đã làm thay đổi toàn bộ cuộc đời về sau của cô.
Họa sĩ vẽ tội phạm không phải là công việc lý tưởng của Lois. Trong quá khứ, cô gái trẻ xinh đẹp 21 tuổi ôm mộng theo đuổi bộ môn diễn xuất chuyên nghiệp đã chuyển nhà từ Kansas tìm đến Los Angeles để tìm kiếm cơ hội. Tại đây, Lois được trao cơ hội góp mặt trong phim điện ảnh dù ít đất diễn nhưng là bước đệm vững chắc mở ra cánh cửa thăng tiến cho cô trong bộ môn nghệ thuật thứ 7. Có được chút danh tiếng, cô được mời xuất hiện trên tạp chí Playboy nổi tiếng. Con đường sự nghiệp có vẻ như đang vô cùng rộng mở trước mắt thì cùng năm đó, 1 biến cố kinh hoàng ập đến biến đổi hoàn toàn cuộc đời cô.
Tối hôm nọ, Lois đang ở nhà xem TV thì nghe thấy tiếng gõ cửa của 1 người đàn ông tự nhận là hàng xóm đang cần được giúp đỡ. Không mảy may suy nghĩ, Lois mở cửa thì nhìn thấy 1 gương mặt lạ lẫm. Chưa kịp phản ứng thì cô đã bị tên này tấn công đến bất tỉnh và cưỡng bức ngay tại nhà. Trong suốt 25 phút kinh hoàng ấy, hắn còn không ngừng đánh đập đến nỗi đe dọa tính mạng cô gái trẻ.
May mắn sống sót nhưng Lois không dám đi báo án, phần vì sợ hãi, phần vì xấu hổ sợ rằng vết nhơ này sẽ ảnh hưởng đến sự nghiệp nghệ thuật. Cô gái trẻ tự nhủ phải cố gắng chịu đựng và rồi thời gian trôi qua, mọi chuyện sẽ ổn. Lois trốn trong nhà suốt 2 tuần và phải mất đến 6 năm cô mới dám nói cho người thân và bạn bè những gì đã xảy ra với mình. Sau khi chuyển đến Texas sinh sống, Lois tận dụng tài năng hội họa của mình làm công việc vẽ chân dung khách du lịch. Tác phẩm của cô lên đến 3.000 bức vẽ, giúp cô ngày càng nâng cao tay nghề.
Trong 1 lần tình cờ xem TV, Lois biết được gã đàn ông cưỡng bức cô nay đã bị cảnh sát bắt giữ vì tội tàng trữ thuốc cấm. Lấy hết can đảm, Lois quyết định lên tiếng vạch trần tội danh của tên này. Tại đồn cảnh sát, cô vô tình nhìn thấy bức vẽ phác thảo chân dung tội phạm. Như thể được định mệnh sắp đặt, Lois sau khi trở về nhà không khỏi nghĩ về bức vẽ ấy. Sau đó, cô quyết định gác lại hoài bão về ánh hào quang của 1 diễn viên nổi tiếng, nộp đơn theo học khoa mỹ thuật tại đại học Texas đồng thời tranh thủ trau dồi kiến thức y khoa tại trường nha khoa. Dù cho những buổi học này không mấy hứng thú nhưng sau này lại giúp ích rất nhiều cho Lois trong công việc phác họa nhân dạng tội phạm. Năm 1989, Lois tìm đến sở cảnh sát Houston để ứng tuyển làm họa sĩ vẽ tội phạm chuyên nghiệp.
"Tôi tự tin rằng nếu ngồi lại với nhân chứng, tôi có thể vẽ được chân dung của tên tội phạm ngay tại đó. Và đúng như vậy, tôi đã thành công ngay trong lần đầu tiên, giúp cảnh sát bắt được kẻ giết người" - Lois nói.
Cứ như thế trong suốt hơn 35 năm, Lois đã cho ra đời hơn 120 bức phác thảo mỗi năm, giúp cảnh sát bắt được hơn 1200 tên tội phạm. Đến thăm nhà của nữ họa sĩ, phóng viên tờ Telegraph được giới thiệu rất nhiều bức phác thảo đã có công phá giải nhiều vụ án quan trọng.
Một trong số đó là kẻ biến thái đã cưỡng bức bé gái 10 tuổi, khi nhìn thấy bức vẽ của Lois phát trên chương trình thời sự trên TV, hắn đã tự mình đến đồn cảnh sát đầu thú. Hay bức vẽ khác là tên tội phạm hãm hiếp người phụ nữ bị khuyết tật tứ chi. Ấn tượng nhất là bức vẽ cậu bé 4 tuổi với gương mặt hốc hác nhưng đôi mắt lấp lánh và nụ cười nhẹ cong trên khóe môi được tìm thấy bị chết đói trong thùng rác được Lois họa lại và cất cẩn thận trong góc bàn làm việc.
"Khi tôi nhận ra 1 bản vẽ có thể ngăn chặn được giết người mà bản thân tôi cũng từng suýt trở thành nạn nhân, tôi thật sự bị cuốn hút. Tôi ngày càng thích thú với việc bắt tội phạm chỉ bằng bản phác thảo tiêu tốn chưa đầy 1 giờ đồng hồ. Giờ đây, tôi muốn tiếp tục dùng tài năng nghệ thuật của mình để truy bắt những kẻ ác" - Lois chia sẻ niềm đam mê với công việc.
Bên cạnh công việc chính, Lois còn dành thời gian viết nên cuốn sách Faces of evil (tạm dịch: Chân dung của ác quỷ) để kể về cuộc đời và công việc của cô. Lois hy vọng trong tương lai, ngành cảnh sát sẽ tuyển dụng nhiều hơn nghệ sĩ phác họa chân dung tội phạm nhằm đẩy nhanh quá trình xác định nhân dạng và bắt giữ những kẻ có tội.
Ở tuổi lục tuần, Lois vẫn dành trọn thời gian cho công việc ý nghĩa và chưa có ý định nghỉ hưu. Cô đi vòng quanh tiểu bang Texas theo lời mời của các sở cảnh sát để giúp họ phác thảo tội phạm. Lois còn tranh thủ dạy các khóa học vẽ, góp phần đào tạo nhiều họa sĩ như cô. Thỉnh thoảng, Lois còn bay sang các nước châu Âu vì không thể làm ngơ trước những lời thỉnh cầu của người gặp nạn như người mẹ bị lạc mất con trai.
Từng trải qua sự kiện gần như phá hủy toàn bộ cuộc đời, Lois không hề gục ngã mà chọn cho mình một ngã rẽ khác biệt, giúp đỡ mọi người đòi lại công lý. Giờ đây, cô là 1 nhân vật không thể thiếu của hình sự nước Mỹ và là tấm gương sáng cho những người có hoàn cảnh tương tự, cổ vũ họ đứng dậy sau biến cố, vươn lên trở thành người có ích cho xã hội.
Theo Imacho (Helino)