Bầu cử giữa kỳ: Thất bại của đảng Cộng hòa, chiến thắng của TT Trump

Tổng thống Donald Trump ăn tối xong rồi cùng gia đình rồi theo dõi kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ ở Nhà Trắng. Đến đêm, ông "tweet": "Chiến thắng kỳ vĩ vào tối nay. Cảm ơn tất cả", và không phát biểu gì thêm.

Cuộc bầu cử giữa kỳ tại Mỹ cơ bản đã kết thúc. Không có cú sốc nào diễn ra, đảng Dân chủ lấy lại Hạ viện, lần đầu tiên sau 8 năm, trong khi đảng Cộng hòa giữ được Thượng viện. So với tình hình trước đó, cuộc bầu cử là một tổn thất đối với đảng Cộng hòa, nhưng nhiều người cho rằng kết quả chi tiết ở các bang cho thấy một chiến thắng với Tổng thống Trump khi những bang ông đến tranh cử đã mang về kết quả chiến thắng.

Kết quả này cũng mở ra định hướng cho cuộc tái tranh cử năm 2020 của ông.

Những bang tiếp tục đỏ

"Làn sóng xanh" không diễn ra như hy vọng của những lãnh đạo Dân chủ, thậm chí họ còn mất một số ghế tại Thượng viện. Đảng Cộng hòa bước vào nhiệm kỳ mới với thế đa số thậm chí còn áp đảo hơn trước đó.

Ồn ào và đầy giận giữ, những buổi vận động của Tổng thống được cho đã giúp đảng Cộng hòa giành được ghế Thượng viện tại các bang tranh chấp căng thẳng là Indiana, Missouri, North Dakota, Tennessee và Texas. Tại 3 bang Indiana, North Dakota và Missouri, ứng viên Cộng hòa đã chiếm lấy chiếc ghế thượng viện đang do người Dân chủ nắm giữ.

Indiana và Missouri là 2 bang cuối cùng tổng thống đến vận động trước giờ bỏ phiếu và chỉ trong tháng 11, ông đã đến mỗi bang 2 lần.

Trong một cuộc bầu cử được gọi là "cuộc trưng cầu dân ý về Trump", bất chấp tỷ lệ tín nhiệm thấp, kết quả cho thấy ông vẫn là một thế lực đáng gờm.

Kết quả thăm dò ở mức độ bang lẫn liên bang cho thấy đảng Dân chủ thể hiện rất tốt trong số những cử tri thuộc "liên minh chuyển đổi": những người thiểu số, người trẻ tuổi, các cử tri da trắng có học và phụ nữ.

Cũng chính những nhóm này bày tỏ xu hướng chống đối Trump: tỷ lệ ủng hộ ông chỉ 22% ở nhóm cử tri thiểu số, 32% đối với người trưởng thành trẻ tuổi và 37% đối với các cử tri da trắng có trình độ cao đẳng, đại học.

Dù vậy, Trump vẫn ung dung nhận được lượng ủng hộ mạnh mẽ và vững chắc từ "liên minh khôi phục": những người da trắng tương đối lớn tuổi, làm lao động hoặc ở vùng nông thôn. Họ là nhóm thống trị các thị trấn nhỏ hoặc các bang "đỏ", nơi tổng thống đã miệt mài đến tham gia chiến dịch tranh cử những tuần qua.

Trong cả thăm dò của CNN lẫn ABC/Washington Post, tỷ lệ tán đồng tổng thống trong nhóm cử tri da trắng không học cao đẳng/đại học ở mức 56%. Bất chấp sự chống đối đến từ "liên minh chuyển đổi" mạnh mẽ ra sao, tổng thống có đủ phiếu bầu từ lực lượng ủng hộ truyền thống để giúp mang lại chiến thắng cho những cộng sự mà ông ủng hộ.

Tổng thống cũng làm tất cả để đảm bảo rằng đây một cuộc trưng cầu dân ý về ông, theo Washington Post. Ông nói với những người ủng hộ hãy bỏ phiếu như thể tên ông có trên lá phiếu, cảnh báo rằng chương trình nghị sự và các phong trào chính trị của ông sẽ gặp nguy. Ông biến mình thành tâm điểm của cuộc bầu cử (2/3 người được thăm dò sau bầu cử cũng nói thế).

Càng về cuối cuộc vận động, ông Trump càng tỏ ra gay gắt, đúng theo cung cách ông đã thể hiện và thành công trong cuộc bầu cử năm 2016. Ông ít nói hơn về thành tựu kinh tế đang rất tốt của mình, thay vào đó đánh vào chính sách nhập cư, đe dọa ngưng cấp quốc tịch cho trẻ sinh ra ở Mỹ, làm đậm mối đe dọa từ đoàn "caravan" nhập cư hãy còn cách xa biên giới Mỹ và dọa gửi quân đến biên giới.

Trên Washington Post, nhà bình luận Ed Roger nói rằng đảng Dân chủ đã thể hiện kém hơn những gì thường được kỳ vọng ở đảng đối lập với tổng thống trong một cuộc bầu cử giữa kỳ, vốn thường chứng kiến đảng của tổng thống mất trung bình 37 ghế tại Hạ viện nếu tỷ lệ tín nhiệm của ông ta thấp hơn 50%.

"Không người cánh tả nào muốn chấp nhận việc này, nhưng Trump là một tài sản của đảng Cộng hòa trong khi Barack Obama là thảm họa của đảng Dân chủ", ông viết.

Kết quả bầu cử Thượng viện cũng cho thấy đảng Cộng hòa đang dần biến thành "đảng của Trump" như thế nào. Dù Hạ viện sẽ chống đối và không "nuông chiều" tổng thống như xưa, hay có thể kích hoạt quy trình luận tội, tại Thượng viện, một thế hệ thượng nghị sĩ mới - bao gồm Mike Braun từ Indiana, Josh Hawley từ Missouri và Kevin Cramer từ North Dakota - sẽ bước chân vào Điện Capitol với "món nợ" với tổng thống, người đã ủng hộ và tranh cử quyết liệt cho họ.

Trong khi đó, hai thượng nghị sĩ "phiền toái" nhất với tổng thống - Jeff Flake của bang Arizona và Bob Corker từ bang Tennessee - sẽ rời Thượng viện vào năm tới, theo Wall Street Journal.

Con đường 2020 "bắt đầu đêm nay"

Trở về với Nhà Trắng vào đêm bầu cử, danh sách khách mời tham gia buổi tiệc với snack, hamburger và hot dog còn có "siêu mạnh thường quân" Sheldon Adelson, CEO Blackbone Stephen Schwarzman và cộng sự tranh cử cũ của tổng thống, David Bossie và Corey Lewandowski, theo một nguồn tin của CNN.

Theo Politico, một người nữa cũng xuất hiện là Brad Parscale, nhân vật sẽ vận hành chương trình tái tranh cử năm 2020.

"Chiến dịch tái tranh cử bắt đầu hôm nay", Politico dẫn lời Brian Walsh, chủ tịch của ủy ban hành động chính trị thân Trump American First Action. "Tất cả đã trên đường".

Trước ngày bầu cử, Washington Post đã đưa tin tổng thống sắp khởi động chương trình tái tranh cử, với cách tiếp cận rằng những chính sách gây chia rẽ và đối đầu sẽ tiếp tục thu hút cử tri.

Chiến thắng của đảng Cộng hòa ở những bang quan trọng cho Trump đã khiến triển vọng 2020 của ông thêm sáng sủa. Một trong những đồng minh thân thiết nhất của tổng thống tại quốc hội, Ron DeSantis sẽ trở thành thống đốc Florida trong khi tại bang Ohio, ứng viên Cộng hòa Mike DeWine cũng chiến thắng. Florida và Ohio là hai bang tranh chấp có nhiều phiếu đại cử tri nhất trong cuộc bầu cử tổng thống.

Tuy nhiên, tổng thống có thể phải lo lắng khi đảng Cộng hòa không thể giành lại ghế Thượng viện ở các bang Pennsylvania, Ohio và Wisconsin, đều là các bang tranh chấp quan trọng ở khu vực công nghiệp ở Trung Tây nước Mỹ và từng là nơi giúp tổng thống đắc cử năm 2016.

Tổng thống cũng học được một số bài học từ cuộc bầu cử năm nay, theo các cộng sự tiết lộ. Ông được biết rằng quốc hội không có nhiều sự ủng hộ bằng ông và các chính sách nhập cư vẫn tiếp tục khích lệ cử tri. Tổng thống nhận báo cáo thường xuyên về tỷ lệ tín nhiệm đối với ông tại các khu vực bầu cử, so sánh chúng với con số của các ứng viên tại đây, cũng như số liệu năm 2016.

"Chúng ta sẽ thắng ở Pennsylvania chứ?", tổng thống nói với các cộng sự trên một chuyến bay gần đây của Air Force One, lúc họ bay đến Pennsylvania, một trong những bang thiết yếu vào năm 2016.

Trong những cuộc trò chuyện riêng, ông không tỏ dấu hiệu dịu giọng xuống mà sẽ tiếp tục ngôn ngữ gây tranh cãi, than vãn việc các đảng viên Cộng hòa không nghe theo ông.

Khi "làn sóng xanh" của đảng Dân chủ không thể quét khắp nước và cho thấy sự phản kháng rộng rãi với tổng thống, điều mà cuộc bầu cử vừa qua thể hiện rõ nhất chỉ là sự chia rẽ ngày càng sâu sắc, một bên là những cử tri phản đối tổng thống và một bên là những người ủng hộ ngày một mạnh mẽ.

Tình trạng này hầu như không thể khắc phục trước năm 2020 và nó sẽ tiếp tục là vũ khí mạnh mẽ của Tổng thống Trump trong cuộc đua tái tranh cử.

Theo Phương Thảo (Tri Thức Trực Tuyến)