Báo The Straits Times ngày 16.6 trích lời một quan chức ASEAN nói rằng Trung Quốc “đặc biệt thô lỗ và ngạo mạn” tại cuộc họp với các Ngoại trưởng ASEAN ở Vân Nam (từ 13-14.6).
Bất đồng với phía Trung Quốc, Ngoại trưởng Singapore không chủ trì cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Trung Quốc ngày 14.6.2016 tại Vân Nam |
Tờ báo tiếng Anh lớn nhất Singapore và có uy tín của Đông Nam Á hôm nay 16.6 đăng trên trang nhất bản tin “Bản đồng thuận” của Trung Quốc gây chia rẽ ASEAN giữa lúc dư luận, một lần nữa, thất vọng trước việc ASEAN không đưa ra được bản tuyên bố chung về tình hình Biển Đông sau cuộc họp đặc biệt với Trung Quốc hôm 14.6.
Lào, Campuchia không đồng ý thông qua tuyên bố chung
Cuộc họp đặc biệt tại thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc này nhằm chuẩn bị cho lễ kỷ niệm 25 năm quan hệ ASEAN - Trung Quốc sẽ diễn ra vào tháng 9 tại Lào và bàn các ưu tiên hợp tác trong tương lai, nhưng vấn đề Biển Đông đã trở thành nội dung chiếm lĩnh nghị trường.
Bản tin cho biết vào giờ cuối của cuộc họp, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đưa ra một “bản đồng thuận 10 điểm” và đề nghị các Ngoại trưởng ASEAN cân nhắc thông qua.
Theo The Straits Times, “ASEAN không thể chấp nhận” bản đồng thuận như vậy.
Ngược lại, Bộ trưởng Ngoại giao Singapore Vivian Balakrishnan, trong vai trò đồng chủ tọa cuộc họp, đưa ra một bản thảo tuyên bố chung của các Ngoại trưởng ASEAN về vấn đề Biển Đông, dự trù sẽ được đọc tại cuộc họp báo kết thúc mà ông cùng người đồng cấp Vương Nghị sẽ chủ trì.
Bản thảo tuyên bố chung đề cập sự “lo ngại nghiêm trọng” mà các Ngoại trưởng ASEAN thể hiện trong cuộc họp “thẳng thắn” và được biết là rất căng thẳng, kéo dài hơn dự định với người đồng cấp Trung Quốc.
Do bất đồng với “bản đồng thuận 10 điểm” của Bắc Kinh, các Ngoại trưởng ASEAN đi đến quyết định Ngoại trưởng Singapore không tham gia đồng chủ trì cuộc họp báo chung với ông Vương Nghị vì “thể hiện sự bất đồng với Trung Quốc trước báo chí sẽ là hành động thô thiển”.
Đồng thời, các Ngoại trưởng ASEAN cũng quyết định không đưa ra bản tuyên bố chung, lý do là Lào và Campuchia - hai quốc gia nhận nhiều đầu tư từ Trung Quốc - không đồng ý thông qua. Thay vào đó, mỗi quốc gia thành viên ASEAN có thể tự đưa ra thông cáo của riêng mình.
Trong khi Singapore, Indonesia và Việt Nam đưa ra thông cáo riêng tóm lược nội dung cuộc họp ở Vân Nam, phát biểu của ngoại trưởng nước mình, đồng thời đề cập đến những quan ngại về tình hình Biển Đông, Malaysia đã quyết định tung bản tuyên bố cho báo chí tối 14.6.
Tuy nhiên, sau khi báo chí đưa tin về bản tuyên bố, Bộ Ngoại giao Malaysia đã thông báo “rút lại” do có “những điều chỉnh khẩn cấp”.
Thô lỗ và ngạo mạn
Phát biểu với báo chí hôm qua 15.6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Indonesia Armanatha Nasir nói rằng bản thông cáo mà Malaysia cung cấp cho phóng viên không phải là tuyên bố chung, mà chỉ là một bản “hướng dẫn thông tin báo chí”, và ASEAN chưa thống nhất về nó nên hành động của Malaysia là có phần “vội vàng”.
Đáp trả, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Malaysia khẳng định: “Một tuyên bố của ASEAN không thể được phát ra nếu không có sự đồng thuận. Bất cứ thứ gì đã được công bố đều là tuyên bố của ASEAN. Bằng không, đó sẽ là một sự phá vỡ uy tín và sẽ không có sự đồng thuận trong khối”.
Bình luận về hành động của Malaysia, một nhà ngoại ASEAN không muốn nêu tên nói với The Straits Times: “Việc Malaysia quyết định công khai bản tuyên bố là sự thể hiện nỗi thất vọng cực kỳ của 5 quốc gia thành viên sáng lập ASEAN và Việt Nam trước sự thô lỗ và ngạo mạn đặc biệt của phía Trung Quốc”.
Theo Thục Minh (Thanh Niên Online)