Nhạc sĩ Hồ Bắc sinh ngày 8/10/1930 tại thôn Phù Lưu, xã Tân Hồng, Từ Sơn, Bắc Ninh - quê hương của những làn điệu quan họ. Năm 15 tuổi, nhạc sĩ Hồ Bắc rời quê lên Hà Nội học tại Trường Phan Chu Trinh (do GS Ðặng Thai Mai làm Hiệu trưởng).
Năm 1949, ông tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp. Ðầu những năm 50 của thế kỷ trước, nhạc sĩ công tác tại Ðoàn văn công Sư đoàn 316. Những năm tháng trong quân đội, ông đến nhiều làng quê và thấy nhiều nơi bị giặc Pháp tàn phá dã man; ngay cả làng quê vùng Kinh Bắc của ông cũng bị giặc xây đồn, triệt phá xóm thôn... Những ấn tượng, hình ảnh về làng quê kiên cường chống giặc in đậm trong ông và bật lên thành những lời ca thiết tha trong ca khúc Làng tôi và Gặt nhanh tay, Vùng trung du, Bên kia sông Ðuống (phổ thơ Hoàng Cầm).
Hòa bình lập lại, ông rời Ðoàn văn công Tổng cục Hậu cần về làm biên tập âm nhạc, phụ trách chuyên mục ca nhạc quốc tế. Nhờ vậy, ông có cơ hội tìm hiểu một cách có hệ thống những tác phẩm âm nhạc nổi tiếng của nhiều nhà soạn nhạc vĩ đại như Chopin, Bethoven, Mozart...
Cùng đồng nghiệp, ông đến nhiều miền đất nước thực hiện chương trình Khắp nơi ca hát. Kế đến Hồ Bắc được mời tham gia thường trực Hội đồng duyệt về âm nhạc của đài. Chuyên mục Tiếng hát trên sóng phát thanh do ông đề xuất để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng công chúng, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Hồ Bắc đã dành nhiều tâm huyết để sáng tác. Tác phẩm Dòng nước mát và đặc biệt là hợp xướng Ca ngợi Tổ quốc đã tạo những dấu ấn âm nhạc rõ nét, làm rung dộng trái tim bao người.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ông có hàng loạt ca khúc có giá trị nghệ thuật như: Giữ biển trời Xô-viết Nghệ An, Gửi anh chiến sĩ thông tin trên đảo, Trên đường Hà Nội, Hát dưới cây đào Tô Hiệu, Tiếng cồng Plây Girăng, Sài Gòn quật khởi, Bến cảng quê hương tôi, Gửi Việt Trì - thành phố ngã ba sông (thơ Nguyễn Chí Vượng)...
Sau ngày thống nhất đất nước, ông viết Tổ quốc yêu thương, Hoa hồng trên điểm tựa, Tôi nghe khúc hát về thành phố Lêningrát, Không sáng nào tôi không gặp Lênin (thơ Hải Như).
Ngoài ca khúc, nhạc sĩ Hồ Bắc còn viết nhạc phim, nhạc múa. Chất nhạc Hồ Bắc trữ tình, phóng khoáng, giai điệu mượt mà, cấu trúc khúc triết, lời ca giàu chất thơ.
Nhạc sĩ Hồ Bắc vinh dự được Ðảng và Nhà nước trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa nghệ thuật , Huân chương Lao động hạng nhất cùng nhiều giải thưởng khác.
Theo Hồng Hà (Tổ Quốc)