"Trộm bỏ chạy mà đuổi đánh sẽ gặp rắc rối"

Chúng tôi trao đổi với ông Nguyễn Đình Quyền, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, về băn khoăn của độc giả: "Có nên đuổi đánh trộm" và "khi bị chống trả, được phòng vệ ở mức nào".

- Nhiều độc giả bày tỏ quan điểm, luật nên điều chỉnh theo hướng cho phép người dân chủ động tấn công trộm khi phát hiện chúng đột nhập. Ông nghĩ sao về ý kiến này?

Ông Nguyễn Đình Quyền. Ảnh: Thu Hoài.

Khi trộm không còn lén lút mà ngang nhiên chống lại chủ nhà thì hành vi của chúng đã chuyển sang cướp, cố ý gây thương tích hoặc có thể là giết người.

Quá trình điều tra, cơ quan công an sẽ căn cứ vào các dấu hiệu đặc trưng của hành vi để xác định tội danh. Như chúng ta thấy, trong vụ án ở huyện Thạch Thất, người gây án không bị khởi tố về hành vi trộm cắp.

Về ý kiến điều chỉnh luật theo hướng cho phép người dân tấn công trộm, đến nay chúng ta chưa nghiên cứu vấn đề này.

- Trường hợp trộm đã ngang nhiên chống lại chủ nhà, người dân có thể phòng vệ đến mức nào? 

- Phòng vệ chính đáng chỉ đúng khi người dân nhận thấy kẻ gian có hành vi tấn công, hoặc gây nguy hiểm cho mình. Khi đó, họ được đáp trả tương xứng để bảo vệ tính mạng, tài sản của mình. Nếu tội phạm đã chủ động bỏ chạy, chúng ta không được đuổi theo đánh chúng bởi khi đó không tồn tại chế định phòng vệ chính đáng.

Tính mạng con người là khách thể cao nhất. Luật pháp hiện quy định rất ngặt nghèo với các hành vi xâm phạm đến tính mạng con người. Chúng ta chỉ có thể đáp trả trộm cướp tương xứng với các hành vi chúng gây ra, theo luật quy định.

- Trong vụ án xảy ra ở Thạch Thất, nếu chủ nhà đánh chết tên trộm, họ có phạm tội không, thưa ông?

- Bộ luật hình sự quy định rất rõ về chế định "phòng vệ chính đáng". Trong phòng vệ chính đáng, luật cũng quy định biện pháp chống trả tương xứng khi một ai đó bị tấn công. Khi người dân phòng vệ chính đáng sẽ không phạm tội.