Phúc thẩm VN Pharma: "Bị cáo buộc phải biết"

Võ Mạnh Cường cho rằng thẩm phán ép tội, không cho bị cáo nói. Trong khi thẩm phán nói: "Tôi chỉ hỏi những gì bị cáo biết và buộc phải biết".

Sáng 23/10, TAND cấp cao tại TP.HCM tiếp tục đưa vụ án “làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức và buôn lậu" xảy ra tại Công ty Cổ phần VN Pharma ra xét xử. Dự kiến, HĐXX sẽ tuyên án trong sáng nay.

Sau hai ngày xét xử phúc thẩm (19 và 20/10), nhiều tình tiết mới được hé lộ. Trong đó, nổi bật là thân phận của công ty Helix Canada và cá nhân người đàn ông tên là Raymundo. Tại cáo trạng và bản án sơ thẩm, Helix được xác định là một công ty ma. Theo luật sư, việc xác định sự tồn tại của công ty này có thể đưa những bí ẩn của vụ án ra án sáng.

Tuy nhiên, Bộ Y tế và Bộ Công Thương không cử người có thẩm quyền tham dự phiên toà nên những câu hỏi dành cho Cục quản lý Dược và quá trình nhập khẩu thuốc vẫn chưa có lời giải. Đặc biệt, là vai trò của Cục quản lý Dược ở khâu cấp phép, thẩm định lô thuốc H-Capita.

Tại phiên xét hỏi, cả Viện KSND cấp cao và luật sư đều thống nhất đề nghị huỷ bản án sơ thẩm, điều tra lại vụ án để làm rõ sai phạm. Nhiều ý kiến dự đoán, HĐXX phiên phúc thẩm cũng sẽ tuyên án theo hướng này. 

Các bị cáo tại tòa sáng 23/10. Ảnh: Tùng Tin.

____________________________________

11h20: Kết thúc phiên xét hỏi sáng 23/10

Phần cuối của phiên xử sáng 23/10, Chủ toạ tiếp tục xét hỏi bị cáo Nhật, Quốc, Loan và những người có trách nhiệm liên quan.

Trả lời câu hỏi của chủ toạ, bị cáo Nhật thừa nhận vì không nhận thức rõ nên làm sai trong việc ký hợp đồng thuốc. Nhật khẳng định sẽ chịu trách nhiệm hành động của mình nhưng mức án 5 năm là quá nặng.

Trong khi đó, bị cáo Ngô Anh Quốc cũng nhận tội tham gia buôn lậu, hợp thức hoá hồ sơ chứng từ H-Capita và xin nhận tội trước pháp luật.

Bị cáo Phan Cẩm Loan tiếp tục cho rằng việc hợp thức hoá chứng từ hồ sơ là việc làm hàng ngày, không làm gì sai trái. Loan cũng phủ nhận cùng với bị cáo Nhật ghi lùi ngày trong hồ sơ.

Bị cáo Phương thừa nhận sai về nghiệp vụ kế toán, chuyển tiền ra nước ngoài rồi chuyển vòng về. Tuy nhiên, Phương cho rằng mình không biết đây là hàng buôn lậu.

Nguyễn Minh Hùng khẳng định quá trình sử dụng số tiền nâng giá thuốc, chuyển tiền ra nước ngoài rồi quay lại, bị cáo không thông qua HĐQT VN Pharma. Hùng thừa nhận đây là việc làm sai.

Phó tổng giám đốc VN Pharma Nguyễn Thị Hạnh xác nhận HĐQT không hề biết quá trình Nguyễn Minh Hùng nâng giá thuốc, chuyển tiền ra nước ngoài rồi vòng về, sử dụng tiền phục vụ bán hàng rồi gửi vào ngân hàng. Việc gửi tiền tiết kiệm, thế chấp ngân hàng thì cuối năm họp HĐQT mới được biết khi đem ra bàn.

HĐXX sẽ trở lại làm việc vào chiều 23/10.

11h5: Thẩm phán Phạm Thị Duyên: Bị cáo nào thấy mình đúng thì giơ tay

Phần xét hỏi của Thẩm phán Phạm Thị Duyên tiếp tục diễn ra căng thẳng. Thẩm phán mời các bị cáo đứng dậy nhắc nhở:

“Bị cáo Loan có vấn đề gì không mà cứ che mặt suốt, đề nghị chị chấp hành nội quy. Tất cả các bị cáo đồng loạt cho rằng mình làm theo sự chỉ đạo của lãnh đạo. trong tất cả bị cáo trừ Hùng và Cường, tôi hỏi 1 câu chung, chưa nói có tội hay không có tôi. Thấy việc làm của mình trong vụ án này là đúng thì giơ tay?”.

Với câu hỏi này, các bị cáo im lặng, không ai giơ tay.

Thẩm phán Phạm Thị Duyên nói tiếp: “Biết là sai nhưng không biết hành vì sai này dẫn đến hậu quả gì. Mặc kệ bên trên làm sai hay đúng. Nếu các ông ấy làm sai thì như thế nào?

Các bị cáo ai cũng có trình độ, học hành, cũng biết việc mình làm là sai nhưng không cần biết hậu quả dẫn đến đâu. Cứ mặc kệ. Tất nhiên cơ quan pháp luật sẽ làm rõ hành vi, phân hóa từng người để định mức hình phạt chứ không phải đến đây và đồng loạt kêu oan.

Các bị cáo tiếp sức cho người ta để làm hành vi sai. Đồng loạt các bị cáo được tại ngoại vì đồng loạt khai báo. Đây là sự cảnh tỉnh cho các sinh viên mới ra trường, mơ hồ hành vi mình làm, chỉ vì cuộc sống mưu sinh. Tuy nhiên, các bị cáo không phải là sinh viên mới ra trường.

11h: Thẩm phán hỏi như vậy khác nào hỏi bị cáo muốn đi tù hay không!

Thẩm phán: Trả lời VKS 19, 20 giấy uỷ quyền dịch ra tiếng Việt do bị cáo ký, hôm nay bị cáo nói giám đốc Helix tại Việt Nam ký.

Võ Mạnh Cường: Bị cáo không hiểu câu hỏi lúc trước. Hôm nay bị cáo trình bày rằng giấy đó là do Raymundo ký rồi đóng dấu cho bị cáo, sau đó bị cáo mới ký là đóng dấu trên phạm vi người được uỷ quyền.

Thẩm phán: Bị cáo học gì?

Võ Mạnh Cường: Về hàng hải, cấp đại học.

Thẩm phán: Đại học hay lớp 12?

Võ Mạnh Cường: Đại học.

Thẩm phán: Bị cáo bị tạm gian trong thời gian nào?

Võ Mạnh Cường: 19/9/2014-17/3/2017

Thẩm phán: Bị cáo có hiểu lý do vì sao bị cáo được tại ngoại không?

Bị cáo Cường im lặng

Thẩm phán: Trong quá trình điều tra bị cáo có viết đơn kêu oan không?

Võ Mạnh Cường: Trong quá trình điều tra bị cáo không có luật sư, chỉ có một mình bị cáo thôi.

Thẩm phán: Bị cáo hãy trả lời có hoặc không. Luật sư chỉ tìm chứng cứ giúp bị cáo minh oan, chứ luật sư không được phép giúp bị cáo chối tội.

Thẩm phán: Bị cáo nghĩ trong các hành vi bị cáo bị truy tố, hành vi nào đúng, hành vi nào sai?

Võ Mạnh Cường: Thứ nhất, việc cung cấp FSC và JIP là những giấy tờ được gửi từ Raymundo qua email, chuyển phát nhanh. Tôi không làm giấy tờ giả. Về vấn đề nâng khống giá, tôi có nâng giá lên từ 27USD lên 75USD, bản thân tôi là người làm kinh doanh cũng hiểu là việc làm sai trái với khách hàng thì sẽ không làm. Bị cáo không hưởng lợi nâng khống giá. Tôi làm là đúng, tôi được phép uỷ quyền của Raymundo, tạo điều kiện cho khách hàng xúc tiến thương mại.

Thẩm phán: Hành vi môi giới kém chất lượng có hay không, đúng hay không?

Cường: Bị cáo không biết kém chất lượng. Cục quản lý Dược đã có những giấy phép những giấy tờ để chứng minh các lô thuốc này, tôi không có khả năng nhận biết, tôi chỉ tin tưởng Cục quản lý Dược. Mặt khác, bị cáo đã qua công ty của Raymundo và nó rất lớn, ông Raymundo còn cung cấp cho bị cáo các giấy tờ liên quan.

Thẩm phán: Theo bị cáo thì bao nhiêu hành vi đủ buộc tội bị cáo?

Võ Mạnh Cường: Thẩm phán hỏi như vậy cũng giống như hỏi bị cáo muốn đi tù hay không, như vậy thì khó trả lời quá.

10h45: Võ Mạnh Cường: Thẩm phán đang ép tội trong khi tôi không làm

Phần xét hỏi giữa thẩm phán Phạm Thị Duyên với bị cáo Võ Mạnh Cường diễn ra khá căng thẳng. Thẩm phán liên tục lớn tiếng với phần lời khai của Võ Mạnh Cường.

Thẩm phán Phạm Thị Duyên: Bản án bị cáo đã nhận được rồi, bị cáo bị truy tố và xét xử bởi các hành vi nào?

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Truy tố hành vi buôn lậu.

Thẩm phán: Hành vi không phải tội danh.

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Thưa, làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức và hưởng lợi bất chính.

Thẩm phán: Tôi nhắc lại tội danh cho bị cáo. Đó là 4 hành vi. Xử tội danh nào thì là việc của cơ quan tố tụng. Như Hùng vừa khai, sau khi Hùng làm xong hồ sơ kỹ thuật để xin nhập khẩu thuốc, Hùng chuyển toàn bọ cho bị cáo để chuyển cho nhà xuản xuất, đúng không?

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Đúng.

Thẩm phán: Có chứng cứ không?

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Bị cáo có phần mềm, qua mail.

Thẩm phán: Bị cáo có gửi lại cho Hùng không?

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Không, bị cáo chỉ nhận phần mềm thôi.

Thẩm phán: Cứ cho là công ty Helix là có thật nhưng Hùng vẫn gửi cho Cục dược hồ sơ Thông viết, vấn đề này bị cáo biết. Tôi chỉ nhắc lại, không hỏi.

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Thẩm phán ép tội, không cho bị cáo nói.

Thẩm phán: Tôi chỉ hỏi những gì bị cáo biết và buộc phải biết.

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Bị cáo không làm sao bị cáo biết. Thẩm phán nói như vậy là sai.

Thẩm phán: Tôi đang làm đúng chức trách của mình, tại tòa, tất cả đều phải tuân theo nội quy phiên tòa.

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Nhưng thẩm phán đang ép tội trong khi tôi không làm.

Chủ tọa (lớn tiếng): Bị cáo buộc phải chấp hành nội quy phiên Tòa, chịu sự điều khiển của HĐXX. Bị cáo chỉ trả lời sau khi nghe câu hỏi, bị cáo nghe rõ chưa?

Bị cáo Võ Mạnh Cường: Dạ vâng.

10h15: Nhập thuốc không rõ nguồn gốc, nâng khống giá thuốc

HĐXX: Bị cáo dùng hồ sơ nào để nộp lên Cục quản lý Dược để xin cấp phép. Từ Canada gửi về hay bị cáo Thông viết ra?

Nguyễn Minh Hùng: Hồ sơ do bị cáo Thông viết ra.

HĐXX: Việc viết hồ sơ kỹ thuật thuốc sau 2 năm không còn độc quyền nữa, người bán được quyền viết?

Hùng: Đó là quy định chung

HĐXX: Văn bản nào? Các bị cáo đang làm việc liên quan trực tiếp đến tính mạng con người.

Bị cáo Hùng im lặng.

HĐXX hỏi tiếp: Vì bị cáo biết tội của mình nên bị cáo không kháng cáo kêu oan?

HĐXX: Khi tiến hành nhập khẩu ai làm thủ tục nhập khẩu cho các bị cáo?

Nguyễn Minh Hùng: VN Pharma ký kết với Austin.

HĐXX: Công ty này đã hết thời hạn hoạt động vào thời điểm bị cáo ký kết?

Nguyễn Minh Hùng: Nhưng có giấy gia hạn.

HĐXX: Vì hết hạn nên bị cáo đã ký lùi ngày. Mục tiêu hướng tới của các bị cáo là nhập thuốc không rõ nguồn gốc ở một nơi rồi mang đến nơi khác để bán cao hơn, để nâng khống giá thuốc, có đúng như vậy không?

Nguyễn Minh Hùng: dạ đúng.

HĐXX: 3 vấn đề tôi muốn đặt ra là: Bị cáo có hướng tới việt buôn lậu hay không? H-Capita có nguồn gốc không? Giấy tờ có thật hay không?

10h15: Phiên xét hỏi tạm nghỉ

10h13: Nguyễn Minh Hùng: Giấy tờ của Helix là bản chính nên bị cáo nghĩ là hợp pháp

HĐXX: Xuất pháp từ đâu bị cáo nhập thuốc H-Capita?

Nguyễn Minh Hùng: Xuất phát từ việc anh Cường chào hàng thuốc H-Capita của công ty Helix Canada sản xuất. Sau đó bị cáo Cường cung cấp cho bị cáo các giấy tờ kèm theo như FSC, JIP của nhà máy Helix Canada, giấy uỷ quyền của Helix Canada.

HĐXX: Sau khi nhận được các giấy tờ đó bị cáo có làm gì để kiểm tra lại giấy tờ này không?

Nguyễn Minh Hùng: Tất cả đều là bản chính nên bị cáo nghĩ hợp pháp.

HĐXX: Sau đó?

Nguyễn Minh Hùng: Thống nhất các giấy tờ giao, Cường giao cho phòng Nghiên cứu và phát triển, sau đó giao về phòng xuất nhập khẩu để làm rõ hồ sơ xin nhập thuốc. Tiếp đó, xây dựng tiêu chuẩn phù hợp với Việt Nam và bị cáo được anh Thiện giới thiệu cho dược sĩ Thông.

HĐXX: Căn cứ nào bị cáo thuê dược sĩ Thông viết tiêu chuẩn?

Bị cáo Hùng cho rằng không có căn cứ.

HĐXX: Bị cáo phải gửi hồ sơ cho ai?

Nguyễn Minh Hùng: Chuyển lại cho nhà máy, bị cáo chỉ đạo Duy gửi cho Cường.

10h10: Vì sao Nguyễn Minh Hùng xin giảm nhẹ hình phạt?

HĐXX: Bị cáo hiểu như thế nào về kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt?

Nguyễn Minh Hùng: Bị cáo thấy chưa làm rõ bản chất sự thật.

HĐXX: Bị cáo đã bị HĐXX cấp sơ thẩm quy kết bị cáo hàng loạt hành vi. Sau khi bị truy tố về 5 hành vi, bị cáo chỉ có kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bị cáo suy nghĩ như thế nào về lời khai của mình?

Hùng: Bị cáo đã khai rất trung thực.

HĐXX: Trung thực thì chỉ có một, có khi nào trung thực mà trả lời nhiều vấn đề không?

Bị cáo Hùng im lặng.

HĐXX: Bị cáo sử dụng con dấu bất hợp pháp của bị cáo Kiệt, nhưng hôm nay bị cáo trả lời không có.

Nguyễn Minh Hùng: Vấn đề này đã đối chất từ một năm trước rằng bị cáo không nhận con dấu từ Kiệt. Con dấu đó là của Austin Hong Kong. Anh Kiệt có đóng khống cho bị cáo vào mấy tờ giấy A4.

HĐXX: Con dấu đó từ đâu ra?

Nguyễn Minh Hùng: Có từ công ty Austin Hong Kong giao cho Kiệt.

HĐXX: Bị cáo có kêu Kiệt trình giấy uỷ quyền không?

Nguyễn Minh Hùng: Bị cáo không thấy giấy uỷ quyền nhưng bị cáo có làm việc với chủ của công ty Austin Hong Kong.

10h5: HĐXX làm rõ con dấu của công ty Austin Hong Kong

Liên quan đến một số giấy tờ giả, Nguyễn Minh Hùng khai đã giao những tờ giấy A4 được đóng dấu trước của công ty Austin Hong Kong cho Phòng xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, Hùng nói không nhờ giao cho ai, dù phòng này do bị cáo Nhật là trưởng phòng. Trả lời HĐXX, bị cáo Nhật cho biết chưa bao giờ cầm những tờ giấy đó.

Về con dấu của công ty Austin, Hùng khai không biết con dấu đó, bị cáo Kiệt cũng không đưa. Trong khi đó, bị cáo Kiệt cũng khai có giao con dấu năm 2013 nhưng không giao trực tiếp cho Hùng. 

9h50: Nguyễn Minh Hùng: Bị cáo chưa bao giờ khai 7,5 tỷ chi hoa hồng cho bác sĩ

HĐXX: Số tiền 7,5 tỷ là tiền nâng khống giá thuốc để chi hoa hồng cho bác sỹ.

Nguyễn Minh Hùng: Xưa tới giờ bị cáo chưa bao giờ khai số tiền đó chi hoa hồng.

HĐXX: Nguồn gốc từ đâu ra 7,5 tỷ đồng?

Nguyễn Minh Hùng: Từ việc nâng giá thuốc. Bị cáo trả lời một cách trung thực nhất. Chi cho hoạt động bán hàng về làm marketing, tiếp khách, ăn trưa…

Liên quan đến số tiền này, HĐXX xét hỏi bị cáo Ngô Anh Quốc.

HĐXX: Tại bản án sơ thẩm bị cáo khai 7,5 tỷ đồng để chi hoa hồng cho bác sỹ?

Ngô Anh Quốc: 7,5 tỷ đồng chi là chính xác nhưng đó là khoản chi trực tiếp cho nhân viên bán hàng công ty, đây là những khoản còn tồn đọng.

Nguyễn Minh Hùng khai việc nâng giá thuốc nhằm tăng thu nhập cho công ty. Số tiền này được gửi vào ngân hàng, nếu công ty thiếu tiền có thể dùng để thế chấp.

 Sau khi bị cáo bị tạm giam thì ngân hàng đã thu số tiền này để bù vào khoản tiền vay. 

9h40: Nguyễn Minh Hùng khai quy trình nhập khẩu H-Capita

Sau Võ Mạnh Cường, HĐXX chuyển sang xét hỏi Nguyễn Minh Hùng, nguyên Tổng giám đốc VN Pharma. Bị cáo Hùng cho biết 7 loại thuốc của Helix Canada đã làm giấy phép nhưng chưa nhập về Việt Nam.

Liên quan đến quy trình nhập khẩu thuốc, Hùng nói đầu tiên là đàm phán với nhà cung cấp, nhà cung cấp đưa ra các giấy tờ chứng minh. Trong đó, quan trọng là FSC và giấy uỷ quyền cho người đại diện hợp pháp tại Việt Nam. Sau đó, công ty lập đơn hàng cộng với tài liệu bên nhà cung cấp cung cấp và tiêu chuẩn bên công ty bị cáo làm ra để yêu cầu nhà máy, tất cả tiêu chuẩn này dựa vào FSC. Hồ sơ này được nộp lên Cục quản lý Dược cấp phép.

Theo bị cáo, nếu hàng còn độc quyền thì đòi hỏi nhà cung cấp cung cấp tiêu chuẩn. Nhưng cũng có một số cái cần điều chỉnh để phù hợp với Việt Nam như nhiệt độ bảo quản. Một số lô thuốc khác là hàng phiên bản, được tự do sản xuất.

Hồ sơ tiêu chuẩn lô thuốc phải viết trước đề nộp lên Cục quản lý Dược. Tờ sử dụng thuốc do công ty dịch lại. Tuy nhiên, theo Hùng, công ty nhập khẩu có thể viết tiêu chuẩn thuốc kèm theo tờ hướng dẫn sử dụng. Mẫu mã lô hàng nếu ở Việt Nam thì VN Pharma được quyền thiết kế lại ngôn ngữ, mẫu mã, nhận dạng thương hiệu. 

9h27: Helix Canada đã được Bộ Y tế cấp phép hoạt động tại Việt Nam

HĐXX xét hỏi Võ Mạnh Cường liên quan đến thân phận của công ty Helix Canada và cá nhân Raymundo.

HĐXX: Bị cáo nói về giấy phép hoạt động của Helix do Bộ Y tế cấp?

Võ Mạnh Cường: Ông Raymundo gửi các giấy tờ về để bị cáo nộp lên Bộ Y tế để xin cấp phép.

HĐXX: Bản photo công chứng, bị cáo có giữ không?

Cường: Dạ không

HĐXX: Luật sư có giữ bản gốc không?

Luật sư Khưu Thanh Tâm: Có, tôi sẽ nhờ người mang đến.

HĐXX: Giấy uỷ nhiệm cho bị cáo được lập 2013, thời hạn 5 năm từ 2012-2017. Nhưng công ty Helix Canada được cấp phép 2014. Vậy là thời hạn cấp phép cho bị cáo đã được lùi lại?

Võ Mạnh Cường: Trước đó bị cáo đã làm việc với Raymundo, ông Raymundo có giấy uỷ quyền cho bị cáo là người đại diện hợp pháp là giữa các công ty với nhau. Sau đó mới xin Bộ Y tế cấp phép, thời gian ông Raymundo gửi giấy tờ về Việt Nam rất lâu, nên thời gian chênh lệch là hợp lý.

Luật sư Khưu Thanh Tâm: Thưa chủ toạ, Helix được thành lập năm 1999 tại nước sở tại.

HĐXX: Mời luật sư ngồi xuống, HĐXX đang làm rõ.

Võ Mạnh Cường: Tôi là người tìm kiếm cơ hội kinh doanh, trong quá trình làm việc ông Raymundo đã cấp giất phép cho tôi. Tôi là người không rành về luật pháp. Ông Raymundo đã gửi giấy tờ về để nộp lên Bộ Y tế để được cấp phép. Tôi không phải là người làm ăn gian dối, tôi có đủ các giấy tờ từ phía ông Raymundo và giấy phép từ Bộ Y tế.

Toà phúc thẩm chưa tuyên án, quay lại phần xét hỏi

9h05: HĐXX vụ án làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan nhà nước và buôn lậu tại VN Pharma bắt đầu làm việc. Chủ toạ tuyên bố, sau thời gian nghị án, HĐXX xét thấy có nhiều chứng cứ cần phải điều tra làm rõ, do đó, HĐXX quyết định quay lại phần xét hỏi để làm rõ một số vấn đề.

9h, HĐXX và các bị cáo đã có mặt trong phòng xử án. Hàng chục phóng viên của nhiều cơ quan báo chí hiện diện tại tòa từ sáng sớm. Sáng nay, phiên tòa bắt đầu muộn hơn bình thường vì dự kiến HĐXX chỉ thực hiện việc tuyên án.

Theo Nhóm Phóng Viên (Tri Thức Trực Tuyến)