Điều 141 BLHS 2015 sửa đổi quy định, hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân. Đối tượng thực hiện hành vi này sẽ bị phạt tù từ 2-7 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Có tổ chức; Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh; Nhiều người hiếp một người; Phạm tội 2 lần trở lên; Đối với 2 người trở lên…thì bị phạt tù từ 7-15 năm.
Phạm tội gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội; Làm nạn nhân chết hoặc tự sát thì bị phạt tù từ 12-20 năm hoặc tù chung thân.
Phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 5-10 năm. Bên cạnh đó, người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm.
Không chỉ BLHS 2015 quy định về hành vi hiếp dâm mà Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP cũng nêu rõ, “giao cấu” là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào.
Hành vi quan hệ tình dục khác là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi...), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi: Đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của người khác; Dùng bộ phận khác trên cơ thể, dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu môn của người khác.
Với những quy định trên, có thể hiểu không có quy định nào phân định theo giới tính đối với người thực hiện hành vi tội phạm (chủ thể) hay nạn nhân. Ai vi phạm hành vi hiếp dâm cũng sẽ bị xử lý theo pháp luật. Nam giới cũng có thể vừa là nạn nhân và vừa là thủ phạm của tội hiếp dâm. Do đó đối tượng thực hiện hành vi cưỡng ép quan hệ đồng giới nam có thể bị xử lý về tội hiếp dâm – Luật sư Lê Hồng Vân – Đoàn Luật sư Hà Nội nhận định.
Mặc dù pháp luật đã ghi nhận hành vi cưỡng ép quan hệ đồng tính nam là một trong những hành vi cấu thành tội hiếp dâm nhưng các vụ việc xét xử về vấn đề này gần như chưa có tiền lệ. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là hầu như trong các vụ việc quan hệ đồng tính nam trái ý muốn, nạn nhân vì xấu hổ, tự ti, mặc cảm nên đều giữ im lặng, không tố giác tội phạm nên không có căn cứ để xử lý.
Bên cạnh đó, thực tế vẫn có nhiều quan điểm khác nhau và có ý kiến cho rằng chỉ có nam giới mới là chủ thể của tội hiếp dâm (nữ giới chỉ có thể là đồng phạm) và chỉ có phụ nữ mới là nạn nhân của tội hiếp dâm – Luật sư Hồng Vân nhấn mạnh.
Theo H.L (An Ninh Thủ Đô)