Những cuộc "săn cáo" xuyên đêm của Công an tỉnh Quảng Ninh vô cùng kỳ công, được ví như "mò kim đáy bể", nhưng chỉ 6 tháng đầu năm 2018 đã có 152 đối tượng truy nã bị bắt giữ, trong đó có , 5 "cáo già" trốn truy nã từ 10-20 năm .
Đây đều là những đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm, là những ông, bà "trùm" trong đường dây ma túy hoặc những tên tội phạm truy nã nước ngoài tìm Việt Nam để ẩn mình. Những đối tượng này có tính cảnh giác rất cao, thủ đoạn lẩn trốn vô cùng tinh vi, sau nhiều năm vẫn không bị phát hiện.
Cuộc săn lùng cặp "trùm" ma túy gần 2 thập kỷ
Rất ít thời gian để hẹn được với các trinh sát của Đội truy bắt - truy tìm, Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm (Công an tỉnh Quảng Ninh) bởi đối với họ, những chuyến đi xuyên đêm truy tìm tung tích đối tượng "tầm nã" nhiều hơn ở nhà. Có những chuyến đi dài ngày, vào ngày lễ, ngày Tết vẫn bôn ba ở trời Nam bắt tội phạm.
Kể với tôi về những chiến công bắt tội phạm truy nã lâu năm ẩn mình bằng những vỏ bọc chắc chắn, Thiếu tá Lê Mạnh Tiến (Đội trưởng) đúc kết: "Không chỉ thay tên, đổi họ, để trốn được vài chục năm, các đối tượng này đã trở thành "cáo già" như nhập được hộ khẩu ở địa phương. Có đối tượng sử dụng giấy tờ của người thân (anh, em ruột) chênh nhau vài tuổi, ngoại hình gần giống nhau nên rất khó phân biệt".
Từ khi thành lập đến nay, đã có vài trăm tên tội phạm truy nã trốn lâu năm bị Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm, Công an tỉnh Quảng Ninh quy phục. Nghe các anh kể lại những vụ truy bắt mang đậm tính hình sự, chúng tôi mới thấy hết sự kỳ công được minh chứng bằng những vất vả thầm lặng của họ.
Cách đây 18 năm, Công an thị xã Móng Cái (nay là Công an TP Móng Cái) lập án đấu tranh với đường dây buôn bán ma túy từ Trung Quốc về Việt Nam. Thời điểm phá án đã bắt được một nhóm đối tượng vận chuyển, buôn bán 10.055 ống seduxen từ Trung Quốc vào Móng Cái.
Nhưng 2 đối tượng cộm cán trong đường dây là Phạm Thị Hương (48 tuổi, trú tại phường Bà Triệu, TP Nam Định) và Nguyễn Hoài Anh (43 tuổi, trú tại phường Cửa Bắc, TP Nam Định) lại tẩu thoát. Hai "trùm" bỏ trốn đã khiến cho công tác điều tra gặp khó khăn vì không kết thúc được vụ án.
Qua nhiều năm truy tìm, hồ sơ cũng qua nhiều tay trinh sát, nhưng bóng dáng của hai đối tượng vẫn bặt vô âm tín. Cả hai cùng không liên hệ về với người thân nên mọi thông tin về chúng đều mờ nhạt.
Sau khi nghe Trung tá Lê Hồng Yên, cán bộ Đội truy bắt - truy tìm đề xuất truy bắt Hoài Anh và Hương, lãnh đạo phòng đã báo cáo Giám đốc Công an tỉnh cho xác lập chuyên án. Trong hồ sơ chỉ còn 2 tấm ảnh cũ mờ, vài thông tin về nhân thân, lai lịch của hai đối tượng.
Biết rằng để tìm được dấu vết của chúng là điều vô cùng khó khăn, thời gian dành cho chuyên án cũng rất nhiều, nhưng 2 đối tượng lại như một ẩn số thôi thúc Trung tá Lê Hồng Yên phải giải mã. Tập trung nghiên cứu thật kỹ hồ sơ của 2 đối tượng, anh đã nhanh chóng nắm bắt được hướng xác minh.
Nói về Phạm Thị Hương sau khi trốn thoát trong cuộc truy bắt đã bỏ đi biệt tích. 17 năm Hương không một cuộc điện thoại, không một dòng tin tức liên lạc với người thân. Người nhà của Hương cũng không biết chị ta trốn đi đâu, làm gì. Tìm hướng xác minh này không thu được kết quả, anh lại phải chuyển hướng khác.
Vô cùng khó khăn, có lúc tưởng nản chí, nhưng anh không tin rằng vỏ bọc của Hương lại không lộ ra sơ hở. Đầu năm 2017, anh nhận được tin Hương trốn vào TP Hồ Chí Minh và lấy tên là Hoa. Nhưng trốn ở chỗ nào của thành phố rộng lớn thì lại là một ẩn số buộc anh phải sử dụng tối đa trí tuệ, sự mẫn cảm của nghề nghiệp, sự nhạy bén của một điều tra viên để nắm bắt.
Sau một thời gian xác minh, Trung tá Lê Hồng Yên đã biết được Hương bán tạp hóa ở chợ Tân Định, quận 1. Là người sắc sảo, từ nhỏ đã buôn bán giảo hoạt, Hương có tính cảnh giác cao. Chị ta chọn TP Hồ Chí Minh bởi đây là thành phố lớn, đông dân nhập cư, đổi tên thành Hoa, sống một cuộc sống ẩn dật.
Chồng Hương ở Nam Định sau khi có thông tin cũng đã đem con vào ở với vợ. Là kẻ hay "có tật giật mình" nên Hương hạn chế tối đa tiếp xúc với người khác, khi thấy có người nhìn hay bắt chuyện nhiều với mình là chị ta lại thay đổi nơi ở.
Mỗi nơi đến đều chọn đông dân cư để dễ trà trộn, không đăng ký tạm trú. Để không bị phát hiện, chị ta bán hàng và sống luôn tại ki ốt trong chợ Tân Định.
Khi vào TP Hồ Chí Minh, tổ công tác do Trung tá Yên làm tổ trưởng đã phải mất nhiều thời gian, vất vả nhiều đêm mới lần được nơi Hương bán hàng. So với ảnh chụp cách đây 18 năm, Hương béo lên nhiều, diện mạo khác.
Để xác định Hoa chính là Hương, các anh phải sử dụng biện pháp nghiệp vụ và sự linh cảm nghề nghiệp. Thấy có người gọi tên thật của mình, Hương quay đầu, nhưng chỉ một loáng chị ta lạnh mặt nói: "Các anh bắt nhầm người rồi". Trung tá Lê Hồng Yên giới thiệu "chúng tôi là Công an Quảng Ninh" thì Hương suy sụp ngay.
Ngay sau đó Hương thừa nhận hành vi phạm tội và thành khẩn khai báo. Nhưng khi đưa tới Công an quận 1 chị ta có biểu hiện chống đối, tuyệt thực và có biểu hiện tự sát. Tổ công tác phải báo cáo về lãnh đạo phòng có công văn đề nghị phối hợp với Công an quận 1 cử một cán bộ nữ dẫn giải Hương ra Hà Nội.
Hương khai rằng sau khi bỏ trốn cùng Hoài Anh vào TP Hồ Chí Minh thì chúng tách ra và từ đó mất liên lạc. Nhưng cả hai đều không ngờ, gần 2 thập kỷ trôi qua trong vỏ bọc chắn chắn như vậy, cuối cùng vẫn bị phát hiện.
Sau khi "chia tay" với Hương, Hoài Anh lang thang ẩn dật tại một số tỉnh phía Nam, hắn không lấy vợ để dễ bề tẩu thoát. Hắn xin vào làm chân lái xe tải đường dài từ TP Hồ Chí Minh đi các tỉnh phía Nam. Chính vì nay đây mai đó mà tung tích của hắn rất khó phán đoán.
Trung tá Lê Hồng Yên và đồng đội đã đi nhiều chuyến vào các tỉnh phía Nam mà không bắt được hắn. Tháng 2-2018, anh nhận được tin Hoài Anh về TP Hồ Chí Minh. Sau khi xin ý kiến lãnh đạo, tổ công tác gồm 3 người lên đường.
Từ sân bay các anh tới ngay nơi đối tượng thường xuất hiện, Hoài Anh vẫn không hay biết mình đã bị lộ tẩy. Hắn lái xe chuẩn bị rời TP Hồ Chí Minh thì bất ngờ bị kiểm tra giao thông. Xe vừa dừng, 2 mũi cảnh sát từ 2 bên tiến tới mở cửa.
Trung tá Lê Hồng Yên lên ghế lái phụ, tắt máy xe, khống chế đối tượng. Sau phút giây ngơ ngác vì không hiểu chuyện gì xảy ra, tới khi nghe các anh giới thiệu thì hắn biết rằng, vỏ bọc mình giấu kín 18 năm nay đã không được nữa rồi.
Săn "cáo già" truy nã nước ngoài
Chia sẻ với chúng tôi, Thượng tá Lê Văn Tuấn, phụ trách Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm, Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, đối tượng ma túy, hình sự nguy hiểm trốn lâu năm thường chọn các tỉnh phía Nam để ẩn náu.
Nhiều đối tượng sau khi gây án, chúng sẵn sàng vượt biên trốn sang Trung Quốc. Đơn vị phối hợp với Công an Trung Quốc bắt nhiều đối tượng truy nã người Việt Nam lẩn trốn bên đó.
Ngược lại nhiều tên trốn truy nã là người Trung Quốc sang Việt Nam ẩn náu như cặp vợ chồng Tăng Quốc Cường, Dương Minh Hoa (ở Phúc Kiến, Trung Quốc) bị truy nã về tội lừa đảo đặc biệt nghiêm trọng trốn sang Việt Nam để tính toán trốn đi nước thứ 3 đã bị các anh bắt giữ.
Nói về đối tượng người nước ngoài trốn truy nã ở Việt Nam, Thượng tá Lê Văn Tuấn nhắc tới Đạm Thu Nhạn (35 tuổi, trú tại TP Nam Ninh, Quảng Tây, Trung Quốc).
Năm 2016, Nhạn bị Công an Trung Quốc truy nã về tội khai man thuế GTGT. Bộ Công an Trung Quốc có công hàm gửi sang Bộ Công an Việt Nam qua Interpol và Công an TP Đông Hưng (Trung Quốc) gửi công văn sang Công an TP Móng Cái qua Hợp tác đường biên.
Từ ảnh, nhân thân, lai lịch của đối tượng và kèm theo "có khả năng trốn vào Việt Nam", Đội truy bắt - truy tìm đã xây dựng kế hoạch xác minh.
Sau một thời gian sử dụng các biện pháp nghiệp vụ, đầu tháng 3-2018, có tài liệu, căn cứ xác định Nhạn đang ở Việt Nam, Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm đã lập kế hoạch chi tiết báo cáo Giám đốc Công an tỉnh Quảng Ninh và Cục Cảnh sát truy nã tội phạm để tăng cường lực lượng phối hợp.
Theo lời kể của Trung tá Lê Hồng Yên thì Nhạn là đối tượng cực kỳ cáo già, thị trốn ở Việt Nam lâu như thế mà không bị phát hiện. Các anh vô cùng khó khăn, mất nhiều thời gian, công sức mới khoanh vùng thu hẹp lại địa bàn lẩn trốn của đối tượng tại Hải Phòng, Hà Nội, Móng Cái.
Khó khăn tiếp sau đó còn kéo dài, vất vả, kỳ công mới xác định được Nhạn thuê ngôi nhà 3 tầng tại phường Đông Khê, quận Ngô Quyền, Hải Phòng để ở. Nhưng đối tượng lại đánh lạc hướng bằng cách bên ngoài nhà gắn biển trung tâm ngoại ngữ.
Để xác định Nhạn có sống ở trong nhà hay không là rất khó bởi cô ta vô cùng cảnh giác, gắn camera theo dõi mọi động tĩnh bên ngoài. Khi có căn cứ chính xác Nhạn sống ở bên trong, phương án bắt được vạch ra vô cùng tỉ mỉ, chi tiết, đảm bảo đầy đủ các điều kiện.
Ngày 29-3-2018, Đạm Thu Nhạn đã bị các mũi trinh sát của các lực lượng gồm Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm (Công an tỉnh Quảng Ninh) chủ trì phối hợp với Cục Cảnh sát truy nã tội phạm, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh và Công an quận Ngô Quyền (Hải Phòng) bắt giữ và trao trả cho Công an Trung Quốc.
Tội ác nào cũng bị lật tẩy, vỏ bọc giấu kín thế nào cũng có ngày lộ ra. Những chuyến xuyên đêm, những cuộc truy bắt chẳng khác nào cảnh sát hình sự của CBCS Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm Công an tỉnh Quảng Ninh đã phải trả bằng mồ hôi, nước mắt, thậm chí cả bằng máu để đưa được đối tượng truy nã về quy án.
Công sức của họ bỏ ra vài tháng, một năm, thậm chí nhiều năm mới lần tìm và bắt được một đối tượng "tầm nã", nhưng hơn ai hết nhân dân hiểu và ghi nhận những vất vả lặng thầm của các anh hy sinh cho sự bình yên, hạnh phúc của nhân dân.
Theo Trần Hồng (Cảnh Sát Toàn Cầu)