Đối tượng Nguyễn Mạnh Hùng khai nhận hành vi trước cơ quan công an |
Tay thợ xây “nhạy bén”
Đầu năm 2020, qua công tác nghiệp vụ, quản lý địa bàn, trinh sát CAQ Hà Đông phát hiện một nhóm người thường xuyên tá túc tại nhà nghỉ trên địa bàn phường Phúc La, có dấu hiệu nghi vấn liên quan đến việc mua bán thận. Đội Cảnh sát hình sự đã báo cáo đề xuất Ban chỉ huy CAQ cho xác lập chuyên án đấu tranh. Sau nhiều tháng tập trung xác minh, thu thập chứng cứ, trung tuần tháng 6-2020, CAQ Hà Đông đã bắt giữ Nguyễn Mạnh Hùng (SN 1983, quê quán Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh), kẻ được biết đến là “trùm” môi giới mua bán thận tại khu vực Hà Đông.
Tại cơ quan công an, Nguyễn Mạnh Hùng khai nhận khoảng tháng 6-2019, anh ta đến khu vực Bệnh viện Quân y 103 rồi xin làm công nhân cho một công trình đang xây dựng. Trong quá trình làm việc, Hùng nhận thấy nhiều người bị suy thận, có nhu cầu ghép và cũng có nhiều người do hoàn cảnh khác nhau muốn bán thận để lấy tiền.
Do đó, đối tượng nảy sinh ý định trở thành “cầu nối” để thu lợi bất chính. Thực hiện kế hoạch, Hùng thuê phòng trọ tại nhà nghỉ trên địa bàn phường Phúc La, rồi chủ động tìm người sẵn sàng bán thận, đưa về nuôi ăn ở tại đây. Đối tượng thỏa thuận với những người bán thận là họ sẽ nhận từ 250 - 300 triệu đồng khi bán được 1 quả thận. Trong khoảng thời gian từ tháng 11-2019 đến khi bị bắt giữ, Hùng đã nhiều lần thực hiện trót lọt việc môi giới mua bán thận.
Khoảng tháng 3-2020, Hùng liên hệ với anh Nguyễn Văn N có nhu cầu bán thận để giải quyết khó khăn tài chính cá nhân. Hùng thỏa thuận sẽ giúp anh N. bán 1 quả thận với số tiền 280 triệu đồng. Anh N nhận lời, lập tức được Hùng đưa về nhà nghỉ nuôi ăn ở, rồi liên hệ với người mua là anh Nguyễn Văn H. Trong phi vụ này, với vai trò “cầu nối”, Hùng đã thỏa thuận được với người mua mức giá 480 triệu đồng. Trước đó, vào khoảng tháng 11-2019, Hùng kết nối với anh Nguyễn Văn S là người bán thận. Hai bên thỏa thuận giá 1 quả thận là 250 triệu đồng. Thời gian ngắn sau đó, Hùng tìm được người có nhu cầu mua và giá quả thận của anh S được đẩy lên 350 triệu đồng. Ngày 26-11, việc ghép thận tiến hành thành công. Đáng chú ý trong quá trình bị CAQ bắt giữ tại nhà nghỉ, Hùng đang nuôi ăn ở một phụ nữ có nhu cầu bán thận với giá 250 triệu đồng.
Các đối tượng Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Xuân Lĩnh, Nguyễn Mạnh Thắng |
Bi kịch nối tiếp bi kịch
“Phần lớn những người bán thận trong vụ án mà chúng tôi khám phá, đều có hoàn cảnh éo le. Số tiền mấy trăm triệu họ nhận được thực sự không thấm vào đâu so với hao tổn sức khỏe. Có người về sau đã phải thốt lên, nếu phải bỏ ra 500 triệu họ cũng xin… chuộc lại quả thận đã bán” - Thiếu tá Đoàn Thanh Tuyên, Đội phó Đội Cảnh sát hình sự, CAQ Hà Đông kể.
Dáng người mảnh khảnh, đi không vững, không ai nghĩ đó lại là sức vóc của một thanh niên đang độ tuổi sung sức nhất của cuộc đời. Không học hành đến nơi đến chốn, Nguyễn Văn Hòa (nhà ở huyện Chương Mỹ, Hà Nội) lấy vợ khá sớm. Chỉ sau một năm, đứa con đầu lòng chào đời. Cuộc sống khốn khó của vợ chồng Hòa dẫn đến những lục đục, xích mích nảy sinh.
Tâm lý chán nản và yếu đuối về bản lĩnh khiến Hòa dấn sâu vào con đường cờ bạc. Càng chơi càng thua, dẫn đến việc lâm vào cảnh nợ nần. Không còn con đường nào có thể vay mượn được tiền, Hòa nghĩ đến việc bán thận để lấy tiền trả nợ. Đến khu vực Bệnh viện Quân y 103, Hòa đã lọt vào “mắt xanh” của Nguyễn Mạnh Hùng. Về hình thức, toàn bộ chi phí ăn ở của Hòa được Hùng lo. Nhưng thực chất, chi phí ấy tính vào tiền bán thận mà sau này sẽ phải “cắt” lại cho Hùng.
Quê ở Tây Nguyên, gia cảnh của vợ chồng anh Trần Văn Quang thuộc diện nghèo nhất địa phương. Có 2 con, nhưng cháu đầu bị bệnh hiếm gặp, ốm đau bệnh tật liên miên. Làm được đồng nào, vợ chồng anh Quang dồn vào ôm con đi khắp nơi chạy chữa. Đói, nghèo vì thế ngày càng đeo bám chặt hơn. Kiệt quệ tài sản, không có lối thoát, vợ chồng anh Quang bàn nhau đi bán thận.
Nhưng do bệnh tật nên anh Quang không thể bán thận, thay vào đó vợ anh sẽ là người làm việc đó để lấy tiền cứu con, lo trang trải nợ nần. Hai vợ chồng gửi 1 con ở quê nhờ ông bà chăm, rồi bồng bế dắt díu cô con gái thứ 2 từ Tây Nguyên ra Hà Nội. Tại khu vực Bệnh viện Quân y 103, vợ chồng Quang đã sớm bị Nguyễn Mạnh Hùng tiếp cận, gạ gẫm rồi đưa về nhà nghỉ nuôi ăn ở để chờ ngày bán thận. Trong thời gian này, Hùng tích cực đi tìm người mua và thống nhất giá cả. Tuy nhiên, tất cả chưa kịp thực hiện thì đã bị CAQ Hà Đông phát hiện, ngăn chặn.
Anh Nguyễn Văn Nam (quê ở Hà Tĩnh) là người mua thận qua môi giới của đối tượng Hùng với giá 480 triệu đồng. Do bị suy thận nặng, anh Nam buộc phải lân la trên các trang mạng xã hội, khu vực bệnh viện để tìm người “hiến”, “tặng” thận. Đầu năm 2020, qua sự môi giới của Hùng, anh Nam đã về quê vay mượn tiền của bạn bè, hàng xóm để mua quả thận của người “hiến” với giá gần 500 triệu đồng. Cộng với số tiền viện phí, hiện anh Nam đang “cõng trên lưng” khoản nợ gần 1 tỷ đồng. Theo chỉ huy CAQ Hà Đông, ngoài những trường hợp trên, quá trình điều tra triệt xóa đường dây mua bán thận này, cơ quan công an đã kịp thời ngăn chặn được nhiều trường hợp đang chuẩn bị bán thận. Mỗi trường hợp giao dịch, Hùng đều cắt lại gần một nửa số tiền người mua trả cho người bán.
Điều tra mở rộng đường dây phạm tội
Thành công lớn của chuyên án là sau khi bắt giữ, đấu tranh với đối tượng Hùng, CAQ Hà Đông đã làm rõ nhiều vụ môi giới mua bán thận khác, đồng thời khởi tố bị can đối với Nguyễn Mạnh Thắng (SN 1987, trú ở huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) và Lê Xuân Lĩnh (SN 1982, trú ở huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An) cùng về tội danh “Mua bán bộ phận cơ thể người”. Bản thân Thắng từng bán 1 quả thận, sau đó thấy nhiều người có nhu cầu cần ghép thận nên Thắng đã lên mạng xã hội để đăng tin tìm người cần ghép thận và người cần bán thận mục đích để thu lợi bất chính.
Sau khi bị công an phát hiện, Thắng bỏ trốn khỏi địa phương. Căn cứ tài liệu thu thập được, CAQ Hà Đông đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh truy nã đối với Thắng về tội “Mua bán bộ phận cơ thể người”. Đến ngày 14-7-2020, xác định được Thắng đang lẩn trốn tại địa bàn phường Phú Thủy (TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận), tổ công tác Đội Cảnh sát hình sự CAQ Hà Đông lên đường, triển khai kế hoạch bắt giữ được đối tượng.
Về Lê Xuân Lĩnh, theo tài liệu của cơ quan điều tra, khoảng tháng 8-2018, do điều kiện kinh tế khó khăn nên Lĩnh đã bán 1 quả thận. Sau đó, nhận thấy nhiều người có nhu cầu mua bán thận và việc môi giới mua bán thận mang lại lợi nhuận lớn nên Lĩnh nảy sinh ý định môi giới mua bán thận. Cũng như các đồng phạm trong vụ án, Lĩnh lên mạng xã hội tìm người có nhu cầu bán thận để thỏa thuận giá từ 250 - 300 triệu đồng/quả thận.
Sau đó, Lĩnh tìm người có nhu cầu ghép thận, thỏa thuận với họ mức giá dao động từ khoảng 430 - 500 triệu đồng/quả thận. Sau khi thống nhất được giá mua bán, Lĩnh sẽ để người bán và người mua làm thủ tục tiến hành phẫu thuật theo hình thức hiến thận tự nguyện. Lĩnh có trách nhiệm chăm sóc cho người bán thận cho đến khi ca ghép thành công và xuất viện. Cho đến khi bị bắt, Lĩnh đã kiếm được cả trăm triệu đồng.
Các vụ án, đối tượng trên đang bị CAQ Hà Đông đấu tranh, mở rộng vụ án. Cùng với đó, cơ quan công an đã có kiến nghị đến cấp có thẩm quyền, cần rà soát, bịt những kẽ hở trong quy trình hiến thận. Đây là hoạt động y tế vì mục đích nhân đạo, song nó chỉ được thực hiện trên cơ sở những yêu cầu bắt buộc xác minh, xác nhận giữa người hiến tặng và người được ghép thận. Tuy nhiên thực tế như CAQ Hà Đông ghi nhận qua các trường hợp được ghép thận, quy trình ấy đã không được kiểm soát kỹ lưỡng.
* Tên những người mua, bán thận trong bài viết này đã được thay đổi
Theo Minh Hà (An Ninh Thủ Đô)