VKSND tỉnh Sơn La vừa hoàn tất cáo trạng truy tố 17 bị can về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (điều 165 Bộ Luật hình sự 1999) và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng (điều 285, Bộ Luật hình sự 1999).
Trong đó, ông Triệu Ngọc Hoan (nguyên giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Sơn La) bị truy tố theo điều 285 với khung phạt 3-12 năm; Trương Tuấn Dũng (cựu phó giám đốc Sở Tài chính Sơn La), Phan Tiến Diện (nguyên phó chủ tịch UBND huyện Mường La) bị truy tố theo điều 165, khung phạt 10-20 năm.
Trong 14 bị can còn lại có một người dân, hai lãnh đạo xã, ba cán bộ Văn phòng đăng ký đất đai (Sở Tài nguyên môi trường tỉnh Sơn La) và các cán bộ cấp huyện thuộc Ban quản lý di dân dự án.
Hồ sơ xác định, thuỷ điện Sơn La là dự án trọng điểm quốc gia được Quốc hội quyết định chủ trương và Thủ tướng phê duyệt đầu tư. Ngày 22/10/2003, UBND tỉnh Sơn La có quyết định thu hồi hơn 2.000 ha đất tại một số xã của huyện Mường La và xã Liệp Tè (huyện Thuận Châu) tạm giao cho Ban quản lý dự án để xây dựng tổng mặt bằng thi công. Việc bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng thực hiện theo chính sách do tỉnh Sơn La ban hành và tổ chức theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng.
Theo cáo trạng, năm 2014, ông Trương Tuấn Dũng (khi đó là Phó Chủ tịch UBND huyện Mường La, kiêm Chủ tịch Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư) trực tiếp chỉ đạo công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính.
Ông Dũng ký ban hành Kế hoạch số 41 của UBND huyện Mường La không đúng với các văn bản hướng dẫn của UBND tỉnh Sơn La, Bộ Tài nguyên về đo đạc, lập bản đồ địa chính. Ông không báo cáo lãnh đạo cấp trên.
Theo cáo buộc, ông Dũng sau đó cho phép đơn vị tư vấn, đo đạc, lập bản đồ địa chính khi không có các thủ tục pháp lý. Từ chỉ đạo sai này của ông Dũng, Ban di dân huyện Mường La và các đơn vị tư vấn đo đạc đã thực hiện không đúng việc thu hồi đất dẫn đến bồi thường sai cho hộ ông Đèo Văn Ban (63 tuổi, trú tại xã Mường Chùm, huyện Mường La) với số tiền hơn 1,2 tỷ đồng. Ông Ban cũng là bị can của vụ án.
Nhà chức trách cho rằng việc chỉ đạo sai "là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sai phạm" trong công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính nên ông phải chịu trách nhiệm về số tiền hơn 1,1 tỷ đồng hỗ trợ sai.
Cựu phó giám đốc Sở Tài chính Sơn La Phan Tiến Diện (khi đó là Phó chủ tịch UBND huyện Mường La) bị cáo buộc biết rõ kế hoạch 41 do ông Dũng ký ban hành có nội dung không đúng. Tuy nhiên, ông Diện không báo cáo xin ý kiến cấp trên mà vẫn ký duyệt phương án thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ dẫn đến hỗ trợ sai hơn 1,2 tỷ đồng.
Là Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Sơn La, ông Triệu Ngọc Hoan có thẩm quyền ký ban hành bản đồ địa chính nhưng không kiểm tra tài liệu, không nắm được bản đồ địa chính do Văn phòng đăng ký đất đai lập có đúng không. Ông Hoan vẫn ký xác nhận 16 tờ bản đồ địa chính để ban hành phục vụ công tác thu hồi đất, bồi thường cho các hộ dân.
Đối với đất của hộ ông Đèo Văn Ban, dù không nắm được kết quả đo đạc trên bản đồ địa chính có đúng quy định không, ông Hoan vẫn ký xác nhận hai tờ bản đồ địa chính có đất của hộ này dẫn đến bồi thường sai hơn 800 triệu đồng.
Hộ dân chủ động thỏa thuận với cán bộ đo đạc?
Bị can Đèo Văn Ban cho biết, khoảng năm 1992-1994 đã đến khai hoang, sinh sống và đăng ký hộ khẩu thường trú ở xã Tạ Bú, huyện Mường La. Ông Ban sau đó được giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Khi thực hiện chủ trương đo đạc phục vụ bồi thường, hỗ trợ đất nông nghiệp, ông Ban biết Ban di dân đã không tiến hành đo đạc từng thửa đất. Họ chỉ xác định diện tích đất chung của bản rồi cho các hộ dân tự thống nhất và chia đất.
Ông Ban khai đã chủ động thỏa thuận với tổ trưởng đo đạc để nâng khống diện tích và chuyển loại đất của gia đình để được đề n bù giá cao. Khi được đồng ý, ông Ban tự chỉ và khoanh vẽ diện tích, loại đất của gia đình không đúng thực tế để hưởng lợi hơn 1,2 tỷ đồng.
Cáo trạng xác định, trong quá trình điều tra, Cơ quan An ninh điều tra (Công an tỉnh Sơn La) nghi các bị can còn có dấu hiệu vi phạm trong đo đạc, bồi thường với các hộ dân tái định cư ở xã Tân Lập (huyện Mộc Châu), hộ dân tái định cư tự di chuyển và đất tập thể. Tuy nhiên, qua kết quả giám định các tài liệu, Cơ quan An ninh điều tra xác định, không đủ căn cứ chứng minh và quy trách nhiệm hình sự về sai phạm của các bị can trong đo đạc, bồi thường với các hộ dân khác (trừ hộ ông Ban).
Thủy điện Sơn La nằm trên huyện Mường La, được khởi công năm 2005, hoàn thành năm 2012. Với tổng công suất 2.400 MW, đây là nhà máy thủy điện lớn nhất Đông Nam Á. Hàng năm công trình này góp hơn 10 tỷ kWh, chiếm gần 10% sản lượng điện bình quân cả nước.
Đến năm 2015, chi phí xây dựng nhà máy ở mức gần 35.000 tỷ đồng (giữ nguyên so với dự toán); xây dựng công trình giao thông 4.400 tỷ đồng (giảm 662 tỷ đồng). Hạng mục di dân tái định cư tăng hơn 6.100 tỷ đồng.
Theo Phạm Dự (VnExpress.net)