Ngành xe điện đối mặt nguy cơ khủng hoảng khi cung vượt cầu

Nhiều chuyên gia đang bày tỏ lo ngại về thực trạng các nhà sản xuất bắt đầu cắt giảm chi phí đầu tư, giảm sản lượng sản xuất xe điện sau khi nhu cầu tiêu thụ loại hình phương tiện xanh có dấu hiệu chững lại.

Một số ý kiến hoài nghi cho rằng, nhu cầu thực tế của thị trường đang bị thổi phồng quá mức và các hãng xe đang đổ hàng tỷ đô la vào công nghệ mới với lợi nhuận không như mong đợi.

Vào tháng 10, báo cáo tổng kết tình hình kinh doanh mảng năng lượng xanh của Ford cho biết, hãng đang chịu lỗ 1,3 tỷ đô la trong quý III/2023. Hãng xe Mỹ cũng quyết định đình chỉ xây dựng một trong hai nhà máy sản xuất pin điện mới tại tiểu bang Kentucky và cắt giảm sản lượng của dây chuyền sản xuất Crossover điện Mustang Mach-E và bán tải điện F-150 do nhu cầu tiêu thụ của thị trường thấp hơn kỳ vọng. 

CEO Tesla, tỷ phú Elon Musk cho rằng, lãi suất quá cao đang là rào cản khiến thị trường ô tô rơi vào tình trạng “ảm đạm”. Ông chỉ ra rằng, phần lớn người mua ô tô đều thực hiện các hợp đồng trả góp với lãi suất phải thanh toán hàng tháng cho ngân hàng và lãi suất cao chắc chắn sẽ khiến người tiêu dùng cực kỳ đắn đo khi quyết định mua một chiếc ô tô mới. 

Ngoài ra, sức mua yếu cũng khiến Tesla trì hoãn tiến độ xây dựng nhà máy Giga mới tại Mexico. Honda và General Motors cũng đã hủy bỏ một dự án hợp tác chung trị giá tới 5 tỷ đô la tập trung cho việc tạo ra những chiếc SUV điện với giá cả bình dân. 

Ở chiều ngược lại, việc các nhà sản xuất cắt giảm sản lượng chế tạo lại khiến giá nguyên vật liệu thô phục vụ chế tạo giảm theo. Theo báo cáo của tờ Reuters, tại Mỹ, giá lithium đã giảm 67%, giá coban giảm 20% trong năm 2023 và tới 50% kể từ năm 2022 cho tới này. Điều này cũng ảnh hưởng không nhỏ tới ngành công nghiệp khai khoáng. 

Không chỉ đối với những hãng xe tại Bắc Mỹ, những doanh nghiệp ô tô Trung Quốc cũng đang đối mặt với “khủng hoảng” ngay tại chính thị trường quê nhà. Theo nhà sản xuất pin CATL cho biết, doanh số quý III đạt mức thấp nhất trong 3 quý đầu năm 2023 do nhu cầu tiêu dùng giảm mạnh và hãng đang phải đối mặt với những cạnh tranh gia tăng của đối thủ. 

Kể từ năm 2023, sau khi chính phủ Bắc Kinh ngừng trợ cấp đối với người mua xe điện, đồng thời cuộc chiến về giá cả mà Tesla khởi xướng tại Trung Quốc từ cuối năm 2022, đã đẩy nhiều hãng xe điện nội địa tại quốc gia này đến bên bờ vực phá sản. 

Nhiều hãng xe phải tìm lối đi riêng đó là đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng, đặc biệt là tại châu Âu và một số đã có những thành công nhất định, tiêu biểu như MG hay BYD.

Dẫu vậy, cuộc điều tra về trợ cấp mà Ủy ban châu Âu (EC) đang áp dụng nhằm có thể áp đặt thuế quan nhập khẩu nặng nề đối với xe điện Trung Quốc tới châu Âu, sẽ tiếp tục trở thành một cú đánh mạnh thứ hai mà quốc gia có ngành xe điện phát triển nhất thế giới phải nhận. 

Dù tình hình báo động đang diễn ra, song một điểm sáng tích cực đó chính là việc, người tiêu dùng vẫn đang ưu chuộng và tiếp tục lựa chọn xe điện là loại hình phương tiện mới, doanh số vẫn liên tục tăng và thị phần xe điện vẫn phát triển mạnh, chỉ là nó không lạc quan như những gì được người ta kỳ vọng quá nhiều. 

Vào quý III/2023, lần đầu tiên, thị trường ô tô Mỹ tiêu thụ tới 300.000 xe điện. Doanh số bán xe điện tại Trung Quốc cũng tăng 22% và tại EU là 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Theo Hùng Dũng (VietNamNet)