Anh Lưu có một thói quen không thể thay đổi, đó là mỗi ngày sau khi thức dậy đều phải ngồi bên giường hút một điếu thuốc rồi mới đánh răng rửa mặt, cốt để tinh thần thoải mái.
Gần đây, anh Lưu phát hiện mình liên tục ho, chán ăn, sợ bị viêm phổi nên nhanh chóng đi xét nghiệm axit nucleic nhưng không có vấn đề gì.
Sau khi tư vấn, bác sĩ được biết anh Lưu có thói quen hút thuốc vào mỗi buổi sáng nên đề nghị anh bỏ thói quen này và quan sát một thời gian. Kiên trì một tháng, anh phát hiện cơ thể mình đã khỏe hơn rất nhiều.
Hút thuốc trong vòng nửa giờ sau khi thức dậy làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư
Một nghiên cứu của Đại học Y khoa bang Pennsylvania ở Hoa Kỳ cho thấy hút thuốc trong vòng nửa giờ sau khi thức dậy có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn đáng kể so với hút thuốc một giờ sau đó.
Các nhà nghiên cứu đã so sánh thói quen và dữ liệu sống của 4.776 người hút thuốc bị ung thư phổi với 2.835 người hút thuốc không bị ung thư phổi và phát hiện ra rằng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi ở những người hút thuốc trong vòng nửa giờ sau khi thức dậy cao tới 79%, nguy cơ ung thư phổi ở người hút thuốc sau khi thức dậy 1 giờ là 31%.
Một nghiên cứu của Anh cũng cho thấy hút một điếu thuốc sẽ rút ngắn tuổi thọ của bạn đi 11 phút và hút 20 điếu thuốc mỗi ngày sẽ rút ngắn tuổi thọ của bạn đi 3 giờ 40 phút. Nói cách khác, càng nghiện thuốc lá thì nguy cơ mắc ung thư phổi càng cao và tuổi thọ càng ngắn.
Ngoài những nghiên cứu nêu trên, còn có dữ liệu chắc chắn chứng minh rằng hút thuốc lá có liên quan chặt chẽ đến bệnh ung thư. Ở Trung Quốc, khoảng 25% số ca tử vong do ung thư có liên quan đến hút thuốc.
Vào tháng 3 năm 2019, The Lancet đã công bố một bộ dữ liệu về tỷ lệ tử vong do ung thư ở người trưởng thành trong năm 2014. Tại khu vực khảo sát tại 978 điểm giám sát cấp quận tại 31 tỉnh ở Trung Quốc đại lục, 45,2% số người chết do hút thuốc hoặc hít phải khói thuốc. Trong số đó, hút thuốc đứng đầu trong số các nguyên nhân gây tử vong ở nam giới và là nguyên nhân chính gây ung thư ở phụ nữ.
Năm 2016, một nghiên cứu trước đây trên tạp chí Science đã chỉ ra rằng nếu bạn hút một gói mỗi ngày trong 365 ngày, 150 đột biến gen sẽ xảy ra trong các tế bào phổi bình thường, dẫn đến ung thư phổi.
Ngoài ung thư phổi, hút thuốc còn liên quan đến ung thư miệng, ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư bàng quang, ung thư thực quản,…
Tại sao một số người hút thuốc lá gần hết cuộc đời mà vẫn sống khỏe mạnh?
Trước hết, từ quan điểm y tế, bạn bắt đầu hút thuốc càng trẻ và hút thuốc càng nhiều thì khả năng mắc ung thư càng cao. Trong y học có một thuật ngữ gọi là “chỉ số hút thuốc”, là số điếu thuốc hút mỗi ngày × số năm hút thuốc. Có thể hôm nay bạn hút thuốc và ngày mai cũng ổn, nhưng ngày mốt sẽ có chuyện gì đó xảy ra. Vì vậy, bỏ thuốc lá càng sớm thì bạn càng có thể tránh xa bệnh ung thư.
Hút thuốc không nhất thiết gây ung thư phổi và không hút thuốc không nhất thiết gây ung thư phổi. Chỉ có thể nói, người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn 44% so với người không hút thuốc và tuổi thọ của họ nhìn chung ngắn hơn so với người không hút thuốc.
Bỏ thuốc lá khó, ba bước khoa học có thể giúp bạn
Do nhận thức về sức khỏe của mọi người ngày càng tăng nên nhiều người muốn bỏ thuốc lá, nhưng thực tế không có nhiều người có thể cai thuốc lá thành công. Nhiều sản phẩm khác nhau tuyên bố có thể bỏ thuốc lá cũng đã được tung ra thị trường để đáp ứng xu hướng thị trường, chẳng hạn như thuốc lá điện tử.
Xiao Dan, Phó giám đốc Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Hữu nghị Trung-Nhật, cho biết hiện nay trong hướng dẫn lâm sàng của Trung Quốc về cai thuốc lá, liệu pháp toàn diện bao gồm can thiệp tâm lý, trị liệu hành vi và thuốc cai thuốc lá là phương pháp điều trị cai thuốc lá tốt nhất.
Can thiệp tâm lý đề cập đến việc liên tục nhấn mạnh tác hại của việc hút thuốc, lợi ích của việc bỏ hút thuốc,... Một mặt, những người đã từng hút thuốc phải hiểu rõ về hậu quả của việc hút thuốc và mục đích của việc bỏ thuốc lá. Mặt khác, những người từng hút thuốc có khả năng tự chủ yếu có thể tìm kiếm sự giúp đỡ, hỗ trợ từ người thân, bạn bè để có động lực bỏ thuốc.
Trị liệu hành vi đề cập đến việc nuôi dưỡng những sở thích để khiến bản thân bận rộn, chẳng hạn như tập thể dục, đọc sách, nấu ăn,... và quên đi việc hút thuốc. Nếu nghiện miệng, bạn có thể giải tỏa bằng cách nhai kẹo cao su, ăn hạt dưa và các phương pháp khác. Ngoài ra, thay đổi thói quen sinh hoạt và tránh xa môi trường hút thuốc cũng là biện pháp đối phó hiệu quả.
Điều trị bằng thuốc, bao gồm thuốc trị liệu thay thế nicotin, viên nén giải phóng kéo dài bupropion hydrochloride và varenicline tartrate, những loại thuốc này đã được các tổ chức có thẩm quyền xác nhận là an toàn và hiệu quả, không có tác dụng phụ độc hại trên cơ thể con người và cũng có thể làm tăng tỷ lệ thành công bỏ thuốc lá 1-2 lần.
Cuối cùng, nếu bạn thực sự không thể tự mình bỏ thuốc lá, bạn có thể đến bệnh viện để nhờ sự trợ giúp từ phòng khám cai thuốc lá. Các phòng khám cai thuốc lá có thể giúp những người đã từng hút thuốc tránh xa thuốc lá bằng cách xây dựng chu kỳ cai thuốc lá cho từng cá nhân, đánh giá toàn diện các lý do bên trong và bên ngoài của việc hút thuốc, tìm ra lời kêu gọi từ bên trong để bỏ thuốc lá và tiến hành đánh giá rủi ro sức khỏe cá nhân.
Đối với những người hút thuốc lâu năm, nếu sau bao nỗ lực vẫn không bỏ được thuốc lá, họ thường có thể sử dụng một số đơn thuốc dinh dưỡng để nuôi dưỡng phổi và giảm ho nhằm giảm tổn thương phổi do thuốc lá gây ra và giảm nguy cơ ung thư phổi.
Theo T.Linh (Gia Đình Việt Nam)