Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực từ 1/8, tại điều 48 về thanh toán trong kinh doanh bất động sản quy định người mua nhà tại các dự án bắt buộc thanh toán bằng chuyển khoản cho chủ đầu tư, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản.
Cụ thể, điều 48 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 yêu cầu chủ đầu tư dự án, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản hay dịch vụ địa ốc phải nhận tiền thanh toán theo hợp đồng từ khách hàng thông qua tài khoản ngân hàng tại Việt Nam. Việc phạt, bồi thường thiệt hại vì chậm tiến độ thanh toán hay chậm bàn giao được các bên thỏa thuận và phải ghi trong hợp đồng.
Theo đó, việc bắt buộc thanh toán qua ngân hàng chỉ áp dụng với chủ đầu tư, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản. Còn các cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ, bán nhà ở, công trình xây dựng, diện tích sàn trong công trình không nhằm mục đích kinh doanh hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở... không bắt buộc thanh toán bằng chuyển khoản.
Luật Kinh doanh bất động sản hiện hành (Luật năm 2014) không bắt buộc việc giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản phải thanh toán qua ngân hàng. Việc này, theo nhiều chuyên gia, khiến xuất hiện tình trạng trốn thuế, phát sinh tiêu cực trong giao dịch.
Các chuyên gia nhìn nhận quy định mới bảo đảm kiểm soát dòng tiền giao dịch của các doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh bất động sản, giúp thị trường minh bạch hơn.
Ngoài ra, điều 47 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 cũng quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản phải ghi đúng giá giao dịch thực tế trong hợp đồng và chịu trách nhiệm nếu giá hợp đồng không đúng với giá thực tế.
Trước đây, tình trạng mua bán bất động sản kê khai hai giá, tức giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn nhiều giá chuyển nhượng thực tế, diễn ra phổ biến để giảm số thuế phải nộp, nhằm trốn tránh nghĩa vụ. Việc né thuế này đã gây thất thu ngân sách rất lớn.
Theo số liệu do Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đưa ra, tính đến năm 2022, có khoảng 30.000 trường hợp giao dịch nhà đất đã phải rà soát lại việc kê khai chuyển nhượng bất động sản.
Trước đó, vào năm 2023, trong qua trình cho ý kiến đối với Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội đánh giá quy định tại Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 không bắt buộc việc giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản phải thanh toán qua ngân hàng khiến xuất hiện tình trạng trốn thuế, phát sinh tiêu cực, tham nhũng trong giao dịch.
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng khi sửa Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014, Nhà nước cần đưa ra chính sách bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt với giao dịch bất động sản để đảm bảo mục tiêu phòng chống tham nhũng.
Theo Lê Sáng (Nhịp Sống Thị Trường)