Thủ tướng: Tinh thần lớn nhất là tháo gỡ vướng mắc, không hình sự hóa

Theo thông tin từ ban tổ chức, hội nghị được thực hiện vừa trực tiếp vừa trực tuyến. Tại điểm cầu Hội trường Thống nhất Thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 300 đại biểu doanh nghiệp dân doanh, 50 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và 20 hiệp hội doanh nghiệp như: AmCham, Eurocham, Phòng Thương mại Hàn Quốc, Nhật Bản… tham dự. Ngoài ra, mỗi điểm cầu tại 62 tỉnh, thành phố trên cả nước có khoảng 50 đến 100 đại diện doanh nghiệp tham dự.

Từ sáng sớm, các doanh nghiệp đã đến rất đông, làm thủ tục vào dự hội nghị. Ảnh: Công Quang

Hai nội dung chính của Hội nghị là: Xác định các rào cản về cơ chế, chính sách và giải pháp khắc phục, nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhất cho doanh nghiệp; xử lý các kiến nghị, giải quyết các khó khăn của doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, kinh doanh, trong quá trình thực thi pháp luật của đội ngũ công chức, như tình trạng nhũng nhiễu do chính bộ máy hoặc do công chức gây ra.

Theo chương trình nghị sự, buổi chiều nay, Thủ tướng và các lãnh đạo bộ ngành, địa phương sẽ có cuộc họp để bàn bạc, giải quyết tiếp những vấn đề còn tồn tại được nêu tại hội nghị sáng nay.

Trước đó, tại cuộc họp báo giới thiệu về Hội nghị, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho biết, cộng đồng doanh nghiệp coi Hội nghị với Thủ tướng là một “hội nghị Diên Hồng” trong phát triển doanh nghiệp.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Muốn đổi mới, phải bỏ cái cũ !

Phát biểu khai mạc hội nghị tại Hội trường Thống nhất, Thủ tướng đặt vấn đề: “Ai xây dựng đất nước? Chính là toàn quân, toàn dân xây dựng dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhưng đi đầu, tiên phong vẫn là cộng đồng doanh nghiệp”. Theo đó, doanh nghiệp là người giải quyết việc làm cho người lao động, là những “tế bào” để tạo GDP. Do đó, Nhà nước cần phải lắng nghe doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và phát triển.

Thủ tướng cho rằng, trong 30 năm đổi mới, bên cạnh những thành tích phát triển kinh tế xã hội, nhưng vẫn còn đó có những rào cản, mà nhẽ ra nếu không có những rào cản đó thì kinh tế đã phát triển nhanh hơn, tốt hơn.

Các doanh nghiệp rất chờ đợi ở những quyết tâm cải cách của Thủ tướng Chính phủ

Người đứng đầu Chính phủ đánh giá, tuy Đảng và Nhà nước đã có chủ trương tháo gỡ, nhưng thực tế vẫn chưa được nhiều, vẫn còn những rào cản lớn với doanh nghiệp. Do đó, Thủ tướng cho biết, cuộc gặp lần này, là để lắng nghe, cùng tháo gỡ với doanh nghiệp để phát triển đất nước. “Cuộc gặp lần này phải thực chất, có ích cho tổ quốc và doanh nghiệp. Tránh bệnh hình thức, gặp là phải lắng nghe và thực hiện” – Thủ tướng nhấn mạnh. Đồng thời yêu cầu, sau khi nghe vướng mắc kiến nghị của doanh nghiệp thì các lãnh đạo bộ ngành phải phát biểu rõ ràng về việc tháo gỡ, giải phóng sức sản xuất, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển.

“Muốn đổi mới thì phải bỏ cái cũ, cái lạc hậu để đưa nền kinh tế phát triển” – Thủ tướng nói. Thủ tướng cho rằng, trong tháo gỡ rào cản, tinh thần lớn nhất là không hình sự hóa các quan hệ hành chính và kinh tế. Tuy nhiên, bên cạnh đó các doanh nghiệp cũng phải sản xuất, kinh doanh trên tinh thần liêm chính, cân đối lợi ích doanh nghiệp và cộng đồng, nhất là bảo vệ môi trường.

Thủ tướng cũng yêu cầu các lãnh đạo Chính phủ trên trên tinh thần của Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư mới, không thể “quyền anh, quyền tôi” mà phải tạo điều kiện doanh nghiệp phát triển. Kết quả hội nghị phải tạo niềm tin của doanh nghiệp, niềm tin của người dân vào doanh nghiệp, từ đó, người dân, doanh nghiệp mới hăng hái bắt tay vào sản xuất kinh doanh một cách tích cực hơn, hội nhập quốc tế vững vàng hơn. Hội nghị sẽ khởi đầu giai đoạn mới trong đối thoại về thông tin giữa Chính phủ và doanh nghiệp trên tinh thần cầu thị, nhất quán; mở rộng mô hình này trên khắp toàn quốc để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển.

Chủ tịch VCCI: Không thể để xảy ra các vụ "Xin chào" nữa

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - ông Vũ Tiến Lộc cho biết, trong khoảng thời gian 15 năm trở lại đây, kể từ ngày có Luật Doanh nghiệp, Việt Nam có 941.000 doanh nghiệp đã được đăng ký thành lập.

Theo ông Lộc, tính đến ngày 31/12/2015, cả nước có 513.000 doanh nghiệp còn hoạt động (chiếm 54,5%), tuy nhiên, song song với đó cũng có tới 428.000 doanh nghiệp ngừng hoạt động hoặc giải thể vì nhiều lí do khác nhau (chiếm 45,5%).

"Dẫu biết rằng các doanh nghiệp ngừng hoạt động hay giải thể là lẽ tự nhiên trong nền kinh tế thị trường, nhưng điều đáng nói là khoảng một nửa số doanh nghiệp ngừng hoạt động hoặc giải thể nói ở trên diễn ra chỉ trong giai đoạn 3 năm gần đây và vẫn đang có xu hướng gia tăng. Trong riêng năm 2015 là 80.000 doanh nghiệp. Quý I/2016 tiếp tục có gần 23.000 doanh nghiệp ngừng hoạt động và giải thể, tăng gần 14% so với cùng kỳ năm trước" - Chủ tịch VCCI nêu thực trạng.

Ngoài ra, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp cũng cho thấy bức tranh không mấy lạc quan. Trong số các doanh nghiệp đang hoạt động ở thời điểm cuối năm 2015, 42% doanh nghiệp hoạt động có lãi, hơn một nửa (58%) doanh nghiệp thua lỗ hoặc hòa vốn. Con số 42% này, mặc dù được cải thiện so với mức 32% và 35% của những năm trước, nhưng việc chỉ có chưa đầy một nửa số doanh nghiệp kinh doanh có lãi trong một nền kinh tế là điều không bình thường, cho thấy hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp còn thấp và môi trường đầu tư kinh doanh còn nhiều khó khăn.

Một trong những vấn đề khiến doanh nghiệp bức xúc nhất là rủi ro về chi phí thủ tục hành chính. Ông Lộc đánh giá, các doanh nghiệp Việt Nam đang phải chịu nhiều rủi ro và gánh nặng chi phí cả chính thức và không chính thức khá lớn. Riêng các rủi ro và chi phí về hành chính (giao dịch, gia nhập thị trường, tuân thủ luật pháp…) đang ở mức cao so với các nước láng giềng.

Để giải quyết vấn đề này, trước mắt, ông Lộc cho rằng, với gần 6.000 điều kiện kinh doanh, đến ngày 1/7 tới cần công bố đầy đủ điều kiện đối với từng ngành nghề trên Cổng thông tin quốc gia về doanh nghiệp theo quy định của Luật doanh nghiệp và Luật đầu tư để mọi người dân, doanh nghiệp biết và tuân thủ. Ngày 25/4, Thủ tướng Chính phủ đã có mệnh lệnh dứt khoát thực hiện đúng yêu cầu của luật doanh nghiệp, luật đầu tư, không cho phép các bộ bàn lùi.

"Tôi hy vọng mệnh lệnh quan trọng này của Thủ tướng sẽ được các vị bộ trưởng thực thi nghiêm túc, không thể chậm trễ, với nhận thức rằng, chậm trễ ngày nào là cản trở quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp, của người dân, cản trở sự phát triển của đất nước ngày đó"- Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Ngoài ra, liên quan đến chi phí vốn, hiện các doanh nghiệp Việt Nam đang phải vay ngân hàng với lãi suất cho vay bình quân khoảng 8,5%/năm, trong khi lạm phát chỉ ở mức 1,84% năm 2014 và 0,6% năm 2015. Ông Lộc tính toán, như vậy, lãi suất thực mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải chịu đựng là 7 – 8%/năm, cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực (lãi suất thực của Philippine là 2,2%/năm, lãi suất thực của Malaysia là 2,1%/năm).

Chủ tịch VCCI chỉ ra thực trạng: Các doanh nghiệp trong nước đang phải gánh chịu các chi phí của cả các khoản nợ xấu của hệ thống ngân hàng cũng như nợ công của Chính phủ. Rõ ràng là nếu mức lãi suất thực hợp lý của người gửi tiền khoảng 2% và mức chênh lệch lãi suất huy động và cho vay hợp lý của hệ thống ngân hàng khoảng 2-3%, mặt bằng lãi suất hiện nay cần phải được giảm thêm 2% nữa mới về mức hợp lý. Vì thế, Chính phủ nên đặt mục tiêu cụ thể giảm lãi suất thực 1-2% trong năm tới cùng với việc giải quyết nợ xấu một cách thực chất.

Ngoài ra, một nhóm chi phí quan trọng khác cũng cần được xem xét cải cách theo hướng cắt giảm là thuế và phí, bỏ thuế khoán thay vào đó là thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân, miễn thuế môn bài cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, hộ kinh doanh.

"Mặc dù ngân sách hiện nay đang khó khăn, nhưng chủ yếu là do chi thường xuyên tăng mạnh chứ không phải do mức thu thuế thấp. Các khoản thuế, phí ở Việt Nam hiện đã chiếm tới 40,8% lợi nhuận của doanh nghiệp. Đây là mức huy động thuộc loại cao nhất trong khu vực" - ông Lộc khẳng định.

Theo đề nghị của Chủ tịch VCCI, 5 năm tới nên được xác định là 5 năm quốc gia khởi nghiệp, 5 năm cả nước tập trung toàn lực phát triển doanh nghiệp. Thay mặt cộng đồng doanh nghiệp, ông Lộc kiến nghị Chính phủ ban hành một nghị quyết về chương trình hành động quốc gia phát triển doanh nghiệp cho cả nhiệm kỳ, bảo đảm thực hiện được hai yêu cầu xuyên suốt là củng cố niềm tin, vực dậy tinh thần, phục hồi và phát triển doanh nghiệp.

Muốn vậy phải tiếp tục đặt ưu tiên vào mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, xây dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi và an toàn, giảm tối đa chi phí và giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp, đổi mới tư duy toàn diện bộ máy hành chính ở Trung ương và địa phương để nhất quán nhận thức đúng và thực hiện đầy đủ tinh thần chính quyền phục vụ dân và doanh nghiệp.

Ông Lộc cho rằng, có như vậy mới không lặp lại vụ việc không thể chấp nhận được trong một nhà nước pháp quyền như trường hợp quán cà phê Xin Chào mà đích thân Thủ tướng đã phải ra tay can thiệp.

"Tất cả các cơ quan hành chính cần tạo điều kiện thuận lợi trên trang web, điện thoại đường dây nóng của lãnh đạo để người dân, doanh nghiệp phản ánh bất kỳ biểu hiện tiêu cực nào. Nếu phát hiện có vi phạm cần xử lý ngay và nghiêm minh, đúng pháp luật để làm gương, giữ niềm tin của người dân vào pháp luật" - ông Lộc đề nghị.

Sau phần phát biểu của ông Lộc, đại diện Hiệp hội DN nhỏ và vừa (NVV) Việt Nam đứng lên đề nghị, Chính phủ cần khẩn trương xây dựng và sớm hoàn thiện luật về hội để các hiệp hội có chỗ dựa pháp lý vững chắc; thành lập chương trình khởi nghiệp quốc gia do Thủ tướng hoặc Phó Thủ tướng đứng đầu

“Chính phủ cần khuyến khích các ngân hàng hỗ trợ cho DNNVV vay; tạo kênh phân phối bản lẻ nội địa; tạo cơ chế phát triển các cụm khu công nghiệp có đầy đủ hạ tầng cho DNNVV thuê; đẩy mạnh cải cách hành chính trực tuyến để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh”, đại diện khối DNVVN kiến nghị.

Được mời phát biểu, đại diện Hiệp hội doanh nghiệp Hoa Kỳ (HHDNHK) cho biết, hiệp hội này đánh giá cao việc Chính phủ đã duy trì hoạt động đối thoại với cộng đồng DN qua diễn đàn VBF cũng như tạo điều kiện cho các DN góp ý vào quá trình sửa đổi pháp luật, cải cách đất nước. Ngoài ra, HHDNHK cũng đánh giá cao việc Việt Nam gia nhập TPP và kỳ vọng Quốc hội sẽ sớm thông qua Hiệp định này.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vị này cũng cho rằng, Việt Nam cần giảm tối đa việc giao dịch tiền mặt, hạn chế gặp mặt trực tiếp giữa đại diện nhà nước và DN, từ đó mới giảm thiểu được nguy cơ tham nhũng. "Bên cạnh đó, Việt Nam cần hoàn thiện và tiếp cận chuẩn mực kế toán quốc tế. Chính phủ cần có những chính sách tạo điều kiện để DN nâng cao năng suất lao động, giảm thủ tục hành chính… tạo thuận lợi cho DNp, đưa kinh tế tư nhân khởi sắc", đại diện HHDNHK nêu.

Ông Trần Bắc Hà: "Hãy điều hành nền kinh tế như bản giao hưởng"

Tham luận tại hội nghị, ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam nói: "Tôi cho rằng cơ chế chính sách thì phải đạt thông lệ chuẩn mực quốc tế, đáp ứng các FTA. Chúng ta có khoảng trống về pháp lý nên gây khó khăn cho DN".

"Tôi kiến nghị dưới luật chỉ có 1 nghị định, không có thông tư. Xử lý mạnh mẽ những cán bộ nhũng nhiễu. Việc thực thi luật phá sản cần thúc đẩy mạnh mẽ để lành mạnh thị trường", ông Hà nhấn mạnh.

Cũng theo ông Trần Bắc Hà, hiện nay, nguồn vốn tín dụng vẫn là kênh quan trọng tăng trưởng kinh tế nên điều chỉnh dự trữ thanh khoản, dự trữ bắt buộc ở 1% với VND và 3% ngoại tệ. " Tôi đề nghị điều chỉnh giảm tỉ lệ phát hành trái phiếu chính phủ là 10%. Đề nghị Chính phủ đẩy nhanh cơ chế tái cấp vốn; sửa đổi thông tư 36 cần có lộ trình", ông Hà đề xuất.

"BIDV cam kết tiết giảm lãi suất cho vay tối đa trung và dài hạn không quá 10% bắt đầu ngay từ hôm nay. Xin đề nghị phát triển cân bằng, đa dạng thị trường tài chính. Về xử lý nợ xấu, doanh nghiệp chờ hơn 3 năm mà không có hướng dẫn tạo lập nợ", ông Bắc Hà nói và bên dưới, các DN vỗ tay râm ran.

"Tôi rất mong muốn điều hành kinh tế đất nước như bản nhạc giao hưởng, Thủ tướng là nhạc trưởng, cơ quan chức năng là nhạc công và doanh nghiệp chúng tôi là ca sĩ. Chúng ta làm sao có bản nhạc hay và phối hợp nhịp nhàng", ông Trần Bắc Hà kết lại bài phát biểu.

Chủ tịch Công ty ô tô Trường Hải: "Phải bảo vệ DN chân chính trước khi quá muộn"

Tham gia ý kiến, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Công ty CTCP ô tô Trường Hải kiến nghị Chính phủ cần bảo vệ những doanh nghiệp chân chính trước khi quá muộn, bảo vệ những doanh nghiệp nội địa, vốn dĩ làm ăn tốt nhưng gặp thất bại do điều kiện khách quan, nhất là trong bối cảnh hội nhập, các dòng thuế giảm mạnh, hàng ngoại xâm nhập thị trường nội địa.

Theo vị đại diện này, kinh tế Việt Nam chỉ có thể hội nhập thành công khi có cộng đồng doanh nghiệp mạnh. Theo đó, các DN Việt phải cạnh trah lành mạnh với nhau nhưng đồng thời cũng phải phối hợp với nhau để cùng nhau mạnh lên. Tuy vậy, so với các nước, cộng đồng DN Việt Nam vẫn còn nhỏ.

Theo lãnh đạo ô tô Trường Hải, mặc dù hội nhập là thất yếu nhưng cũng chứng kiến không ít sai lầm của các doanh nghiệp khiến kinh tế lâm vào khủng hoảng những năm 2008-2009, 2011-2013. Nhiều DN sa lầy, sai lầm trong triết lý kinh doanh. Trường Hải kỳ vọng Nhà nước sẽ kiến tạo chính sách và có những giải pháp giúp DN trong nước phát triển, là động lực cho nền kinh tế phát triển. Đồng thời, DN này mong được người tiêu dùng và xã hội ủng hộ với những sản phẩm do DN trong nước sản xuất, chế tạo.

Trực tiếp trả lời ông Trần Bà Dương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói: "Khi chúng ta hội nhập sâu thì phải chấp nhận việc các dòng thuế giảm và phải cạnh tranh với hàng ngoại nhập. Sắp tới, thuế với ô tô sẽ giảm rất mạnh, nếu như các DN vẫn còn làm ăn với lề lối cũ sẽ gặp thất bại. Nên không còn cách nào khác, các DN phải chủ động thay đổi, chủ động hội nhập".

Tiếp theo, đại diện Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam cho rằng, môi trường cạnh tranh của Việt Nam đã có những cải thiện nhất định nhưng để nâng cao được năng lực cạnh tranh thì Việt Nam cần chú trọng đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ thông tin và phần mềm.

"Đây là lĩnh vực mà các DN Nhật rất quan tâm tới thị trường Việt Nam. Do lĩnh vực này phát triển nhanh nên Việt Nam sẽ được hưởng lợi rất nhiều trong đào tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đề nghị nhà nước đầu tư lĩnh vực này để nâng cao năng suất lao động của người Việt Nam. Ví dụ để phát triển năng lực kỹ năng mềm, kỹ thuật thì nên đưa vào trường học chứ không chỉ ở các trường đào tạo nghề", vị này nói.

Cũng theo đại diện của Hiệp hội DN Nhật Bản, trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam cũng có rất nhiều tiềm năng với các sản phẩm đa dạng phong phú. "Việt Nam sẽ hưởng lợi nhiều nếu mở rộng thị trường và áp dụng công nghệ vào nông nghiệp. Nhật Bản có những bí quyết liên quan đến nông nghiệp và công nghệ nên rất muốn hợp tác cùng Việt Nam. Hệ thống truy xuất nguồn gốc của Nhật Bản sẽ giúp tìm các nhà sản xuất uy tín, phát hiện những công ty sản xuất không an toàn", vị này phát biểu.

Đáng chú ý, đại diện của Hiệp bội doanh nghiệp Nhật nêu kiến nghị: "Chúng tôi mong Việt Nam hoàn thiện pháp luật cho phù hợp. Một số quy định trong Luật Đầu tư hiện nay tạo ra những quy định không cần thiết mà cần sửa đổi cho phù hợp thông lệ quốc tế. Những quy định về làm thêm giờ trong Luật lao động sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh. Cần nới quy định làm thêm giờ ở mức hợp lý".

Saigon Coop: "Chính phủ cần bảo vệ DN và thị trường bán lẻ trong nước"

9h33: Phát biểu với lãnh đạo Chính phủ, đại diện của Saigon Coop, cho rằng, hiện nay, thị trường bán lẻ hiện đại từng bước mở rộng đến các vùng nông thôn. DN và thị trường bán lẻ ngáy càng đóng góp nhiều cho GDP. “Thời gian qua, các tập đoàn bán lẻ nước ngoài ngày càng thâm nhập thị trường bán lẻ Việt Nam thông qua M&A. Đây là thách thức và nếu không nhận thức rõ thì thua ngay sân nhà và thu hẹp không gian kinh tế”, ông này nói.

“Việc triển khai các chính sách theo các thoả thuận với cộng đồng quốc tế về bảo lưu thời gian để bảo vệ doanh nghiệp bán lẻ trong nước còn chậm. Chúng ta không ngại cạnh tranh nhưng trong thế yếu thì cần tận dụng những gì chúng ta đã thương lượng được. Mong Chính phủ chỉ đạo các bộ triển khai nhanh để bảo vệ DN và thị phần bán lẻ trong nước”, ông nói.

Cũng theo đại diện Saigon Coop, hiện nay, các hoạt động M&A diễn ra thuận lợi với DN nước ngoài nhưng lại khó khăn với DN trong nước. “DN trong nước muốn M&A muốn thực hiện phải qua nhiều thủ tục. Mong Chính phủ xây dựng chiến lược bán lẻ quốc gia tầm nhìn đến 2030, xây dựng chuỗi 20 DN bán lẻ hàng đầu của đất nước và có chính sách bảo vệ DN bán lẻ trong nước”, Saigon Coop đưa ra kiến nghị.

Lắng nghe hết ý kiến này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói ngay: "Yêu cầu các tỉnh thành khác quan tâm đến DN và thị trường bán lẻ như ở TP Hồ Chí Minh. Không thể coi nhẹ bán lẻ. Ông Sài Gòn Coop là thành uỷ viên, các địa phương khác có tỉnh nào làm như vậy không. Cần xem lại".

Chính phủ cần linh hoạt hơn trong chính sách lao động, tiền lương

Các DN theo dõi hội nghị qua truyền hình trực tuyến

9h44': Đại diện Hiệp hội DN Hàn Quốc đứng lên phát biểu, đề nghị Chính phủ linh hoạt hơn nữa trong vấn đề về lao động, tiền lương, BHXH... “Các chính sách cần có tính dự báo và có tính nhất quán thì DN mới có thể yên tâm với công việc của mình”, vị này nói.

Cũng theo Koreacham, hiện nay, mặc dù vấn đề giấy phép với lao động nước ngoài đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc. Theo vị này, để thuận lợi hơn trong giao tiếp thì cần sử dụng lao động nước ngoài là cần thiết. Nhưng các quy định gần đây khiến các DN trở nên khó khăn hơn, cụ thể là việc các chuyên gia nước ngoài muốn cấp mới giấy phép lao động không dễ dàng. Theo vị này, để phù hợp với những nhu cầu khác nhau của các đối tượng DN cụ thể thì chính sách của Chính phủ không thể chung chung và mang tính áp đặt đại trà. Theo đó, những điều kiện kinh doanh cưỡng chế sẽ không thể mang tính bền vững lâu dài.

Ngoài ra, đại diện DN Hàn Quốc cũng đề xuất Chính phủ thành lập Ủy ban cải cách thể chế do Thủ tướng đứng đầu để tiếp xúc thường xuyên hơn với các doanh nghiệp, lắng nghe và giải quyết những những vấn đề vướng mắc mà DN gặp phải. Từ đó để Chính phủ và cộng đồng DN hiểu nhau hơn.

9 giờ 55 phút

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Tổng giám đốc Công ty hàng không Vietjet được phát biểu. Dù chỉ có 5 phút nhưng bà Thảo báo cáo về thành quả của hãng, nhiều DN vỗ tay …phản đối. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ 2 lần nhắc nhở: “Thời gian quảng cáo tương đối nhiều” và yêu cầu bà Thảo nên tập trung vào các kiến nghị nhưng bà Thảo vẫn tiếp tục đọc.

Bà Thảo kiến nghị mong tháo gỡ những vướng mắc luên quan đến hàng không. Thời gian qua, hệ thống hạ tầng như nhà ga, bảo dưỡng đều phải thuê. Những quy định tháo gỡ của Bộ Giao thông vận tải nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc chưa có khả thi. “Đề nghị xây dựng cơ chế cho hàng không tư nhân được tham gia mạnh hơn về đầu tư hạ tầng, cổ phần hoá. Chính phủ cần tạo cơ chế quản lý lao động nước ngoài chặt chẽ nhưng cũng cần có độ mở để có những chuyên gia nước ngoài làm việc trong lĩnh vực hàng không”, bà Thảo nêu.

Các doanh nghiệp theo dõi qua cầu truyền hình

10 giờ 00

Công ty Kinh doanh hàng xuất khẩu Quang Đức đại diện Hiệp hội DN Gia Lai phát biểu qua đầu cầu truyền hình Gia Lai đưa ra 4 vấn đề kiến nghị. Cụ thể, DN này đề xuất Chính phủ có chính sách bảo hộ, bảo hiểm với những DNcao su trong bối cảnh giá cao su lao dốc nhiều công ty thua lỗ, phải chặt cây cao su trồng nông sản khác.

“Chính phủ cần tạo điều kiện cho các DN có điều kiện tiếp cận vốn vay dài hạn cũng như các nguồn vốn vay ưu đãi khác. Giúp các DNcó năng lực vay được vốn để xây dựng nhà máy. Giảm xuất khẩu cà phê thô kém hiệu quả”, ông này nói.

Cũng theo đại diện Hiệp hội DN Gia Lai, hiện nay phương tiện vận tải giữa Việt Nam và Campuchia bị hạn chế hạn ngạch toàn quốc là 500 xe chứ không dựa vào đặc điểm địa phương nên so với nhu cầu DN là không đủ. Vị này đề nghị Chính phủ làm việc với phía Campuchia xóa bỏ hạn ngạch. Đồng thời mong muốn Chính phủ có chính sách kích thích thu hút mạnh mẽ hơn hoạt động đầu tư vào các nơi khó khăn.

Ngoài ra, theo Hiệp hội DN Gia Lai, mặc dù hiệp định thương mại với Lào quy định các DN Việt Nam sản xuất ở Lào khi xuất khẩu sản phẩm về nước thì được hưởng ưu đãi nhưng do các quy định luật pháp hiện hành vẫn chưa cụ thể nên vẫn chưa hưởng ưu dãi. Lấy ví dụ là Hoàng Anh Gia Lai, vị này cho biết, khi xuất khẩu đường từ Lào về Việt Nam, HAGL vẫn chưa nhận được ưu đãi nào. Do đó, đề nghị các cơ quan liên quan sớm triển khai các cơ chế ưu đãi cho HAGL nói riêng và các DN hoạt động ở Lào nói chung.

10 giờ 05 phút:

Phát biểu trước Thủ tướng, bà Mai Kiều Liên-Tổng giám đốc Vinamilk đề nghị rà soát và giảm số lượng giấy phép con, điều kiện cấp phép kinh doanh phải rõ ràng, phù hợp với các doanh nghiệp và có sự liên thông giữa các bộ ngành. Tránh tình trạng hai cơ quan cùng giải quyết một công việc; hạn chế ban hành Nghị định để bổ sung quy định trong Luật Đầu tư. Đồng thời, bà Liên cũng muốn TP.HCM mở thêm phòng đăng ký kinh doanh trong điều kiện thành phố chỉ có 1 cơ sở như hiện nay.

Bà Liên cũng thể hiện mong muốn Cục Chăn nuôi xem xét lại quy định xử lý chất thải trong chăn nuôi. “Hiện nay chúng ta đang trong xu hướng sử dụng phân hữu cơ nên phân và nước tiểu bò có thể sử dụng trong trồng trọt, không nhất thiết phải đáp ứng đạt tiêu chuẩn lọc sang mức B1 như yêu cầu hiện tại. Như vậy là không cần thiết và chưa tận dụng được nguồn phân bón cho các trang trại chăn nuôi”, Tổng giám đốc Vinamilk đề xuất.

Bà Liên phát biểu: “Nhà nước cần coi DN là đối tượng phục vụ chứ không phải đối tượng quản lý. Nếu có môi trường tốt để phát triển thì các DN Việt Nam sẽ phát triển không kém các DN trên thế giới".

Ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch Tập đoàn Tôn Hoa Sen trả lời phỏng vấn bên lề hội nghị, Ảnh: Công Quang

10 giờ 10 phút

Đại diện Công ty phần mềm Quang Trung được mời phát biểu. Công ty này đề xuất giảm mạnh ít nhất 50% thuế thu nhập cá nhân cho cho người lao động trong lĩnh vực DN nội dung số và phần mềm; giảm 50% thuế TNDN cho doanh nghiệp phần mềm. Xóa bỏ hoàn toàn 100% thuế TNDN cho các công ty phần mềm thứ cấp.

Theo vị này, các DN trong lĩnh vực nội dung số là thành phần quan trọng trong CNTT nên cần được hưởng ưu đãi như các DN phần mềm và đề nghị các cơ quan thuế chưa thống nhất và quán triệt về chủ trương ưu đãi.

“Những DN trong lĩnh vực phần mềm, nội dung số cần nhân lực hơn so với cần tín dụng, đất đai... tuy nhiên thực tế đang gặp khó khăn trong tuyển dụng nhân lực chất lượng. Do vậy, đề nghị Bộ Giáo dục và đào tạo áp dụng chương trình hoàn toàn bằng tiếng Anh hoặc tiếng Nhật tại các ngành CNTT ở tất cả các trường đại học, cao đẳng; xây dựng bộ chỉ số về đào tạo CNTT để tránh các trường đào tạo tràn lan, không bài bản”, ông này nêu thẳng kiến nghị.

10 giờ 17 phút

Ông Vũ Đức Giang, đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, trong năm 2015, cộng đồng doanh nghiệp dệt may đã xuất khẩu 27,4 tỷ USD, 4 tháng đầu năm 2016 xuất trên 8 tỷ USD, tăng 8% so cùng kỳ. Tuy nhiên, ngành này đang đứng trước nhiều thách thức khi các DNNVV phải đóng cửa rất lớn do không cạnh tranh được.

Hiệp hội đề nghị cần triển khai điều chỉnh quy hoạch ngành dệt may giai đoạn 2020 - 2040 vì quy hoạch cũ không còn phù hợp. Đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng quy hoạch ngành gắn với quy hoạch các khu công nghiệp; yêu cầu phù hợp với hoạt động xử lý nước thải, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường không gom lại các tiêu chuẩn chung dành cho ngành vì nhiều lĩnh vực bị gắn các tiêu chuẩn “quá nặng nề”.

"Bây giờ có những doanh nghiệp chỉ 400 lao động mà phải bắt xây dựng đầu tư một nhà máy mấy tỷ để đảm bảo điều kiện môi trường là không cần thiết. Như ngành may thì không sử dụng hóa chất độc hại như ngành dệt nên yêu cầu phải khác", ông Giang cho biết.

Hiệp hội dệt may cũng cho hay, trong quý I/2016, hàng loạt khách hàng của DN Việt Nam đã chuyển đơn hàng sang Myanmar và Lào vì các nước này áp dụng thuế suất ưu đãi trong thương mại với Mỹ và Châu Âu (các hiệp định của Việt Nam với những nước này chưa có hiệu lực).

Hiệp hội này đề nghị điều chỉnh giảm lương bảo hiểm xã hội (đối với DN xuống còn 18%) để gia tăng sức cạnh tranh. Hiện Trung Quốc cũng đã điều chỉnh lương BHXH từ 22% còn 14%.

“Trong tình hình hiện nay, giờ làm thêm là một trong những thách thức của DN dệt may. Trong khi Việt Nam quy định chỉ 300 giờ/năm thì Trung Quốc không có quy định giờ nào cả. Để tạo điều kiện cho DN, hiệp hội này đề nghị tăng số giờ làm thêm mỗi năm lên 500 giờ. Vì DN dệt may có mùa vụ, có những quý phải làm thêm rất nhiều, có quý thì nhàn rỗi hơn”, ông Giang nêu.

Ngoài ra, việc các đơn vị kiểm tra giám sát thuế, hải quan, lao động xã hội, thực phẩm, phòng cháy chữa cháy... khiến doanh nghiệp mất rất nhiều thời giam. Một quý tới 3.4 đoàn đến kiểm tra, DN rất ức chế. Do vậy, đề nghị đã kiểm tra thì 1 năm 1-2 lần, các cơ quan cùng tới kiểm tra 1 lúc để DN chuẩn bị hồ sơ tài liệu một lần.

Đại diện các Hiệp hội DN nước ngoài tại hội nghị, Ảnh: Công Quang

10 giờ 40 phút

Ông Lê Hoàng Châu: Cần công bằng với doanh nghiệp bất động sản:

Phát biểu tại cuộc họp, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh nêu: “BĐS là một trong những ngành kinh tế nền tảng của đất nước nhưng quy định hiện hành, hầu hết các ngành nghề đều được Nhà nước cho phép hạch toán bù trừ trong quá trình kinh doanh để xác định lợi nhuận và nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Nhưng cơ chế này lại không được áp dụng đầy đủ cho hoạt động kinh doanh BĐS vì theo quy định thì kinh doanh BĐS phải được hạch toán riêng”.

Cũng theo ông Châu, hiện DN được lấy lợi nhuận trong hoạt động ở các lĩnh vực khác để bù trừ cho kinh doanh BĐS bị thua lỗ nhưng không được lấy lợi nhuận từ kinh doanh BĐS để bù trừ cho các hoạt động khác bị thua lỗ. Đây là quy định bất hợp lý và không còn phù hợp với tinh thần đổi mới khi xây dựng Luật Đầu tư 2014 đã quy định nhà đầu tư được quyền thực hiện hoạt động đầu tư, kinh doanh trong các ngành, nghề mà pháp luật không cấm.

“Hơn nữa, trong cùng một DN thì các hoạt động đầu tư, kinh doanh đều được đầu tư từ nguồn vốn của DN, có vai trò hỗ trợ lẫn nhau và hiệu quả sản xuất, kinh doanh chính là kết quả tổng hợp của các hoạt động trên. Do vậy, cần bãi bỏ quy định lỗi thời này và cho phép được bù trừ lỗ của các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác với lợi nhuận từ kinh doanh BĐS để phù hợp với các điều ước quốc tế mà nước ta đã ký kết”, ông Châu nhấn mạnh.

11 giờ 13 phút

 Lãnh đạo các bộ, ngành phát biểu

Lãnh đạo các bộ, ngành trả lời ý kiến các DN, Ảnh: Công Quang

Hướng về phía các DN, Bộ trưởng Bộ Tài Chính Đinh Tiến Dũng cho biết: Bộ Tài chính đang tập trung đẩy mạnh thủ tục cải cách hành chính đặc biệt là thuế và hải quan, ngành tài chính vừa qua đã cải cách giảm đáng kể số giờ nộp thuế, giờ thông quan hải quan.

“Những sửa đổi quy định của chúng ta vừa qua chỉ là bước đầu mà DN vẫn còn nhiều khó khăn về thuế và thông quan. Năm 2016, Bộ Tài chính sẽ cải cách mạnh hơn nữa về thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả thị trường tài chính trong đó có bảo hiểm, chứng khoán. Đến hết 2020 thì vốn hoá sẽ là 70%”, ông nói.

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ phải phấn đấu trước năm 2020 môi trường kinh doanh của VN sẽ đứng thứ 3 khu vực Asean, ít nhất là ở việc rút ngắn thời gian nộp thuế, hoàn thiện công tác hoàn thuế theo hướng điện tử, giảm thời gian thông quan hàng hoá xuất nhập khẩu. Hiện đại hoá thuế và hải quan nhất là hướng tới cơ chế hải quan một cửa quốc gia.

11 giờ 24 phút:

Trao đổi với các DN, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng nói:“Hiện mặt bằng lãi suất cho vay đã ổn định. Tỉ giá và thị trường ngoại hối cũng rất ổn định. Đã đạt mức dự trữ ngoại tệ cao nhất. Tín dụng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đáng kể. Tín dụng cao hơn cùng kỳ. An toàn hệ thống được bảo đảm. Điều đó góp phần vào việc ổn định và phát triển nền kinh tế”.

“Tuy nhiên, hiện nay nổi lên một số vấn đề thách thức và đáng quan tâm. Tăng trưởng kinh tế có biểu hiện chậm lại, hạn hán, ngập mặn diễn ra ở nhiều nơi ở ĐBSCL nên mục tiêu đặt ra tăng trưởng 6,7% là thách thức không nhỏ. mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 5% năm nay cũng là một thách thức”, ông Hưng nói.

Cũng theo Thống đốc Lê Minh Hưng, hiệ nay tín dụng tăng trưởng khá nhanh, tín dụng cho vay trung dài hạn tăng hơn 5%. Lãi suất huy động tăng nhẹ, ngoại hối ổn định nhưng diễn biến thế giới rất khó lường.

“Thời gian tới, NHNN sẽ theo dõi sát mặt bằng lãi suất, ổn định mặt bằng lãi suất cho vay; cam kết điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt để giữ mặt bằng lãi suất cho vay. Mặt bằng lãi suất hiện nay giảm thấp hơn giai đoạn tăng trưởng kinh tế ổn định 2005-2006”, ông Hưng đưa ra cam kết.

Ông Hưng cũng cho biết, “Vừa qua, NHNN đã làm việc với nhóm các NHTM lớn và yêu cầu tiết giảm tối đa để chia sẻ khó khăn với DN. Các ngân hàng đã cam kết giảm lãi suất, triển khai các chương trình cho vay ưu đãi...”. Ngoài ra, Thống đốc NHN cũng cho biết, NHNN sẽ chỉ đạo tiếp tục cơ cấu lại các tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu. “Ngay sau cuộc làm việc hôm nay, NHNN sẽ ban hành chỉ thị để ổn định an toàn hệ thống. Trên cơ sở các kiến nghị hôm nay của DN, NHNN sẽ xem xét, điều chỉnh cho phù hợp”, ông Hưng nói thêm.

Trả lời ý kiến các DN về sửa thông tư 36/TT-NHNN, Thống đốc Lê Minh Hưng cho rằng, việc đặt ra sửa thông tư 36 là “hợp lý” khi thị trường BĐS có dấu hiệu phục hồi tốt. “Đến nay, tín dụng BĐS tăng cao. Nhu cầu vốn cho nền kinh tế đặc biệt vốn trung và dài hạn là rất lớn. Tuy nhiên, quy định này là rất quan trọng để đảm bảo an toàn hệ thống tín dụng. Căn cứ vào các ý kiến doanh nghiệp, NHNN sẽ xem xét rất kỹ lưỡng Thông tư 36 về lộ trình, thời điểm, liều lượng”, ông Hưng cho biết.

11h 39 phút

Về phần mình, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, thời gian qua Bộ Công Thương hướng tới xây dựng hành chính công trực tuyến. Các đối tượng công dân đều tham gia thủ tục hành chính công trực tuyến trên mạng. Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương tham gia cùng Bộ Tài chính xây dựng cơ chế một cửa quốc gia và có những diễn tiến tích cực.

Giải đáp các ý kiến của DN nêu trong buổi sáng nay, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết trong thời gian tới tập trung phát triển công nghiệp năng lượng bền vững, đảm bảo về môi trường. "Quan điểm của chúng ta ưu tiên phát triển nguồn điện cạnh tranh, phát triển năng lượng tái tạo, điện năng lượng, điện gió, năng lượng sinh khối", ông Tuấn Anh nói.

Với lĩnh vực bán lẻ, Bộ trưởng Công Thương cho biết, Bộ này sẽ thể chế hoá những cam kết hội nhập. "Ưu tiên tạo ra hệ thống bán lẻ đủ mạnh để cạnh tranh và hội nhập. Chúng ta vẫn có cơ chế để cấp phép những DN nước ngoài đầu tư vào bán lẻ tại Việt Nam", ông nói.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng đồng tình vai trò của DN bán lẻ rất quan trọng. "Bộ Công Thương đang xây dựng chiến lược bán lẻ mang tính dài hạn để đảm bảo lợi ích quốc gia, DN và người tiêu dùng", ông cho biết. Ngoài ra, Bộ trưởng Tuấn Anh cho biết sẽ thực hiện quy hoạch lại ngành dệt may.

Bộ trưởng Xây dựng cũng đã có bài trả lời các ý kiến của cộng đồng DN. Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, những kiến nghị của DN cần xem xét xử lý và Bộ này đang khẩn trương triển khai. Ông cho biết: "Bộ xây dựng sẽ tiếp tục phân cấp cho các địa phương trong việc thực hiện một số thủ tục hành chính liên quan đến xây dựng, đầu tư kinh doanh. Bảo đảm sự bìh đẳng giữa các DN trong và ngoài nước trong đầu tư kinh doanh bất đọng sản, đảm bảo nguồn cung nhà ở xã hội..."

"Chúng tôi sẽ chỉ đạo, chấm dứt tình trạng DN phải chịu quá nhiều đoàn thanh tra. Bộ xây dựng coi DN là đối tượng phục vụ. Tạo mọi điều kiện cho DN phát triển", Bộ trưởng Phạm Hồng Hà khẳng định.

Nghe đến điều này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói : "Các bộ trưởng nói tạo mọi điều kiện cho DN là đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, đã nói là phải làm".

12 giờ 00