Thao túng chứng khoán: Kịch bản 'thổi giá, lùa gà, úp sọt' như phim và món hời trăm tỷ

Ngày 29/3, Người lao động đưa tin, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Tập đoàn FLC (Tập đoàn FLC), để điều tra về tội thao túng thị trường chứng khoán.

Theo đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã tiến hành điều tra, xác minh đối với Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC; các cá nhân thuộc Công ty CP Tập đoàn FLC, Công ty CP Chứng khoán BOS và các công ty có liên quan về hành vi "Thao túng thị trường chứng khoán", "Che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán" xảy ra ngày 10/1/2022, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư, ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Bóc chiêu 'lùa gà, úp sọt' thu lời 530 tỷ của Trịnh Văn Quyết

Theo nguồn tin của Tuổi Trẻ, hành vi sai phạm thao túng thị trường chứng khoán của bị can Trịnh Văn Quyết bị xác định được thực hiện từ đầu tháng 12-2021 kéo dài đến phiên giao dịch ngày 10-1-2022 - phiên mà chủ tịch FLC bán chui 74,8 triệu cổ phiếu.

Theo đó, ông Quyết đã vẽ ra một "kịch bản" khá tinh vi, chỉ đạo nhiều người cùng tham gia "thổi giá" cổ phiếu của chính tập đoàn mình nắm giữ lên một mức cao ngất ngưởng để "lùa gà" nhiều nhà đầu tư rồi "úp sọt" bán chui số cổ phiếu ông mua rẻ với mục đích hưởng lợi bất chính.

Bị can Trịnh Văn Quyết đã chỉ đạo nhiều người thân trong gia đình và một số người khác điều hành nhân viên Công ty CP Chứng khoán BOS và các công ty con sử dụng khoảng 20 tài khoản chứng khoán của 11 tổ chức để thực hiện việc "làm giá". Những cá nhân này thông đồng với nhau liên tục mua, bán chứng khoán FLC với tần suất lớn nhằm tạo ra cung cầu giả để đẩy giá lên cao.

Trịnh Văn Quyết cùng những người giúp sức đã tham gia 28/28 phiên giao dịch, số lượng đặt mua chiếm 12% và số lượng đặt bán chiếm 7% tổng khối lượng thị trường.

Hành vi tạo cung cầu giả của nhóm Trịnh Văn Quyết đã đẩy giá cổ phiếu FLC từ hơn 14.000 đồng/cổ phiếu ngày 1-12-2021 liên tục tăng, thậm chí tăng "trần" nhiều phiên và phiên tăng "trần" cao nhất là 24.000 đồng/cổ phiếu. Giá cổ phiếu FLC đã được nhóm của bị can Quyết làm "ảo thuật" tăng hơn 64%.

Sau khi giá cổ phiếu FLC được "thổi" lên cao ngất ngưởng thì chủ tịch tập đoàn này đã dùng chiêu "úp sọt", chỉ đạo người thân bán ra 175 triệu cổ phiếu. Tổng số cổ phiếu FLC nhóm của ông Quyết bán ra đã khớp lệnh là 74,8 triệu, với giá trung bình là 22.500 đồng/cổ phiếu. Toàn bộ số cổ phiếu này đã được bán "chui", không công bố trước khi thực hiện giao dịch.

Tổng số tiền bị can Trịnh Văn Quyết thu về sau khi bán chui cổ phiếu là gần 1.700 tỉ đồng, hưởng lợi bất chính số tiền hơn 530 tỉ đồng. 

Lỗ hổng trên thị trường chứng khoán

Ngoài quy định về xử phạt hành chính quy định trong Nghị định 128/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 cũng có quy định xử phạt nặng đối với hành vi thao túng giá.

Cụ thể, theo Điều 221 quy định cá nhân hiện hành vi thao túng thị trường chứng khoán mà thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo tội "Thao túng thị trường chứng khoán".

Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty TNHH Luật ANVI cho biết trên báo Giao thông, về cơ bản các quy định pháp luật hiện nay đã “lấp” được các lỗ hổng trên thị trường.

“Trước đây Nghị định quy định về việc xử phạt hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán. Sau đó, Luật Hình sự quy định thêm tội danh “Thao túng giá chứng khoán”, nay mở rộng thành “Thao túng thị trường chứng khoán” trong đó mô tả rõ nét nhiều hành vi vi phạm”, Luật sư Trương Thanh Đức nói.

Với trường hợp của Trịnh Văn Quyết, ông Đức cho rằng, khả năng thứ nhất ông Quyết sẽ bị phạt tù 7 năm vì hành vi “Thao túng thị trường chứng khoán”; Khả năng hai là 12 năm tù nếu thêm tội “Che dấu thông tin giao dịch chứng khoán” theo Điều 209 Bộ luật Hình sự. Trong trường hợp nếu có thêm tội danh khác nữa, ông Quyết sẽ chịu hình phạt cao hơn.

Cũng trao đổi với báo trên, Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Đoàn luật sư Hà Nội, cho biết nhiều nước trên thế giới xử phạt tội thao túng chứng khoán rất mạnh tay. Ông Truyền lấy ví dụ, tại Mỹ nếu các cá nhân phạm tội thao túng chứng khoán có thể bị phạt tù đến 20 năm, phạt hành chính lên đến 5 triệu USD.

Chiếu với mức xử phạt tại Việt Nam, Luật sư Nguyễn Thế Truyền cho rằng, ngoại trừ việc xử lý hình sự, số tiền phạt hành chính vài tỷ đồng còn khá khiêm tốn so với số tiền thu lợi bất chính nếu thao túng chứng khoán trót lọt.

Do đó, Luật sư Truyền đề xuất cân nhắc nâng mức xử phạt hành chính theo phần trăm tổng số tiền dùng để thao túng giá cổ phiếu để tăng tính răn đe.

Mặc dù quy định về cơ bản đã khá đầy đủ, song theo Luật sư Trương Thanh Đức vẫn phải tăng tính giám sát thị trường, bởi có quy định nhưng giám sát không chặt, không phát hiện được hành vi vi phạm thì sẽ vẫn còn nhiều vụ việc thao túng giá chứng khoán.

PN (Nguoiduatin.vn)