Sàn tiền ảo FTX phá sản, hàng nghìn người Việt thành chủ nợ bất đắc dĩ

FTX và các công ty con nộp đơn xin phá sản lên toà án ở Delaware vào hôm 11/11, đánh dấu một trong những vụ sụp đổ lớn nhất từ trước đến nay trong lĩnh vực tiền ảo. 

Trong tài liệu xin phá sản gửi lên tòa án, FTX cho hay, công ty hiện có hơn 100.000 chủ nợ hợp pháp. Ngoài ra, danh sách mắc nợ có thể mở rộng tới hơn 1 triệu người. Những khách hàng có tài sản bị mắc kẹt trên FTX được xem là một chủ nợ của công ty.

Số nợ chính xác và lượng tài sản công ty này đang nắm giữ hiện vẫn chưa được công bố. Nhưng theo một số tài liệu rò rỉ được chia sẻ bởi The Block, FTX và Alameda Research (quỹ của FTX) đang thâm hụt khoảng 9 tỉ USD. Các nhà đầu tư Việt Nam cũng chung cảnh khi mắc kẹt tiền trên sàn và không rõ ngày có thể lấy lại.

Tại Việt Nam, tuy FTX không phổ biến bằng Binance song lượng người dùng ở sàn FTX vẫn cao. Nhiều người Việt chọn lưu trữ tài sản trên sàn FTX vì nền tảng này lớn. Để tiền trên FTX để nhận mức lãi linh hoạt 5-8%/năm. Do vậy, khi sàn sụp đổ, không ít người bị mất một lượng lớn tài sản số.

"Tôi gửi hơn 5.000 USD trên FTX để lấy lãi. Hôm 8/11, gần như không ai có thể rút tiền từ nền tảng. Giờ xem như mất trắng hết", Hải An (Hà Nội) nói trên Dân Trí và cho rằng để tiền trên FTX còn nguy hiểm hơn là chơi xổ số. 

Anh có một nhóm bạn chịu tình cảnh tương tự, vì tin tưởng nhà sáng lập 9x Sam Bankman-Fried, vốn nổi tiếng với việc luôn nỗ lực xây dựng sàn giao dịch tiền số tuân thủ pháp luật.

Tương tự, Lao động dẫn lời anh L.T.A (nhân vật đề nghị giấu tên) ngụ tại TPHCM cho biết, chọn FTX vì là sàn giao dịch lớn hàng đầu thế giới. Những tưởng không để đổ vỡ nhưng vài nghìn USD tại FTX giờ lại không biết cách nào để lấy lại. Các lệnh cứ ở trạng thái “được yêu cầu” mà không có thêm bất kỳ động tĩnh gì.

Anh P tiếc nuối: "Từ sáng 8.11 hầu như không thể thực hiện các lệnh rút tiền nữa. Sang hôm sau thì cả website và ứng dụng đều không thể đăng nhập. Tôi còn vài nghìn USD trên sàn hiện không thể rút về".

Nhóm Telegram chính thức của FTX dành cho người Việt Nam có gần 10.000 thành viên đã ngừng hoạt động. Nhiều người kẹt tiền tại đây, không thể giao dịch. Không những trở thành chủ nợ bất đắc dĩ của một doanh nghiệp phá sản mà khả năng mất trắng tài sản cũng đang dần hiện hữu.

Tuy nhiên, vẫn có một lượng người may mắn "thoát hàng", là một nhà đầu tư tiền điện tử nhiều năm, anh P.Q.H (nhân vật đề nghị giấu tên) đổ lượng lớn tiền vào nhiều sàn giao dịch tiền số khác nhau. Trong đó, có hơn 25.000 USD tại sàn giao dịch FTX, tương đương hơn 575 triệu đồng.

Một tháng trước khi sàn giao dịch tiền điện tử lớn thứ tư thế giới này sụp đổ, anh đã nhận thấy nhiều dấu hiệu nghi ngờ và lập tức rút sạch vốn. Toàn bộ tiền điện tử được anh thu về ví cá nhân để bảo toàn tài sản.

Trao đổi với Lao Động, anh H kể lại: "FTX có dấu hiệu chậm trễ trong rút tiền. Chính những hội nhóm tôi tham gia cũng đã cảnh báo về vấn đề này tại thời điểm đó. Khác với các sàn giao dịch lớn khác, nếu có bảo trì sẽ luôn báo trước thời gian cụ thể còn FTX thì không. Thêm vào đó, FTX cũng mới chỉ thành lập được vài năm nên độ uy tín sẽ không thể bằng các sàn lớn như Binance. Chính vì thế, tôi đã rút tiền về sớm".

Anh H cho biết, sau đà mất giá của Bitcoin, LUNA và giờ đây là sàn FTX, lượng thành viên trong các hội nhóm chat đã hao hụt đi trông thấy. Họ giờ đây chủ động cập nhật thông tin hơn là phụ thuộc vào các admin đăng bài như ngày xưa.

Liên quan tới sự việc, trao đổi với Dân trí, ông Đào Tiến Phong, Giám đốc điều hành hãng luật Investpush Legal và là người tư vấn pháp lý cho FTX tại Việt Nam, cho biết "không thể tin được một đế chế như thế có thể sụp đổ dễ dàng chỉ trong 3 ngày".

Ông Phong thông tin, trước đây, FTX coi trọng pháp lý và rất cẩn trọng khi đi vào mỗi thị trường. "Nếu thị trường chưa có khung pháp lý thì họ sẵn sàng đợi chứ chưa đẩy mạnh thị trường đó. Nền tảng toàn cầu thì ai cũng tham gia được, nhưng FTX không mở một thực thể pháp lý cho tới khi có quy định pháp lý chắc chắn", ông Phong cho biết.

Chính ông cũng không biết nguyên nhân sâu xa khiến FTX sụp đổ. "Thậm chí nhân viên của FTX cũng vậy, trừ dàn lãnh đạo cấp cao", ông cho hay. Ông Phong đã nói chuyện với các nhân viên của FTX để hiểu thêm tình hình và chỉ nhận được phản hồi nhiều người trong số họ mất niềm tin lẫn tiền bạc.

Ông cho rằng, nhìn từ góc độ pháp lý, sẽ ngày càng khó khăn cho mọi sàn, dự án trong thế giới crypto sau sự kiện này: "Chưa kể hiệu ứng domino khi gần tới Noel, giai đoạn hết sức nhạy cảm".

Theo người tư vấn pháp lý cho FTX tại Việt Nam, những quỹ đầu tư và nhà đầu tư hay có khuynh hướng tìm dự án có các quỹ đầu mạo hiểm chuyên cung cấp vốn tham gia để đầu tư theo, nhưng cần bình tâm xem tỷ trọng nắm giữ cổ phần của họ. "Một khi họ thoát ra vì bất kỳ lý do gì thì chúng ta cũng bị ảnh hưởng nặng nề", ông nhận định. Binance đã "thoát" kịp thời trước sự sụp đổ của FTX nhưng đây cũng là nguyên nhân quan trọng khiến FTX sụp đổ.

Ông này cũng cho rằng các chủ sàn cũng không vội mừng khi thấy sàn đối thủ bị sập hay thiệt hại vì chuyện đó có thể xảy ra với bất kỳ tổ chức nào. "Các sàn cũng nên ngay lập tức có biện pháp chống rủi ro vì có thể cơ quan quản lý sẽ siết chặt sàn và các quỹ đầu tự mạo hiểm lớn, để tránh những sự kiện như vậy tiếp diễn", ông chỉ ra.

PN (Nguoiduatin.vn)