Những thay đổi liên quan đến BHXH có hiệu lực từ 2022 người lao động cần biết

1. Tuổi nghỉ hưu tăng dần theo đúng lộ trình

Theo quy định tại Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019, tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường sẽ được tăng dần theo lộ trình như sau:

Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.

Như vậy, theo đúng lộ trình này thì đến năm 2022, tuổi nghỉ hưu của người lao động sẽ tăng nhẹ so với năm 2021. Cụ thể:

Trong khi đó, nếu bị suy giảm khả năng lao động hoặc làm nghề, công việc có yếu tố nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người lao động còn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn từ 05 - 10 tuổi so với độ tuổi nghỉ hưu nói trên.

2. Mức hưởng lương hưu năm 2022 thay đổi như thế nào?

Căn cứ Điều 56 và Điều 74 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, mức hưởng lương hưu của người lao động được tính như sau:

Lương hưu = Tỷ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH

Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu năm 2022 được xác định như sau:

* Lao động nữ:

- Đóng đủ 15 năm BHXH: Tính 45%.

- Sau đó: Cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%.

- Tỷ lệ tối đa là 75%.

Cách tính tỷ lệ này năm 2022 không có sự thay đổi so với năm 2021 nên mức hưởng lương hưu năm 2022 của lao động nữ vẫn được tính như năm 2021.

* Lao động nam:

- Đóng đủ 20 năm BHXH: Tính 45%.

(Năm 2021 chỉ cần đóng 19 năm BHXH được tính 45%)

- Sau đó: Cứ thêm mỗi năm tính thêm 2%.

- Tỷ lệ tối đa là 75%.

Theo đó, nếu chỉ đóng tối thiểu 20 năm BHXH, lao động nam khi nghỉ hưu năm 2022 chỉ được hưởng tỷ lệ 45%. Trong khi đó, cùng 20 năm đóng BHXH nhưng nghỉ hưu ở năm 2021 thì tỷ lệ hưởng là 47%.

Như vậy, với cách tính này, lao động nam nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi sẽ được hưởng mức lương hưu thấp hơn so với những người nghỉ hưu năm 2021 mà có cùng thời gian đóng BHXH.

3. Từ 01/01/2022, người nước ngoài cũng được hưởng lương hưu

Khoản 2 Điều 17 Nghị định 143/2018/NĐ-CP quy định về BHXH đối với người nước ngoài ghi nhận:

Các chế độ quy định tại Điều 9 và Điều 10 của Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2022.

Theo đó, chế độ hưu trí và chế độ tử tuất đối với người nước ngoài sẽ được áp dụng từ ngày 01/01/2022.

Căn cứ khoản 1 Điều 9 Nghị định 143/2018/NĐ-CP, người lao động nước ngoài được giải quyết hưởng lương hưu hàng tháng nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:

1 - Đủ tuổi nghỉ hưu: Tuổi nghỉ hưu của người lao động nước ngoài cũng được xác định như phần 1.

2 - Đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên.

Mức hưởng lương hưu của người lao động nước ngoài được tính tương tự đối với người lao động là công dân Việt Nam.

Đặc biệt, nếu không có nhu cầu hưởng lương hưu, người lao động nước ngoài cũng có thể yêu cầu rút BHXH 1 lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

- Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm BHXH.

- Đang mắc một trong các bệnh như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định.

- Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam.

- Khi chấm dứt hợp đồng hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.

4. Mức đóng BHXH tự nguyện tăng

Theo quy định hiện hành, mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập do người lao động lựa chọn, thấp nhất bằng chuẩn nghèo khu vực nông thôn từng giai đoạn và cao nhất bằng 20 lần tháng lương cơ sở.

Theo Nghị định 7/2021 quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025, mức chuẩn nghèo từ đầu năm 2022 áp dụng với khu vực nông thôn là 1.500.000 đồng/tháng, thay vì 700.000 đồng như hiện tại. Do đó, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 330.000 đồng mỗi tháng.

Số tiền hỗ trợ hằng tháng của Nhà nước với người đóng BHXH tự nguyện cũng sẽ tăng lên, cụ thể, với người thuộc hộ nghèo là 99.000 đồng; người thuộc hộ cận nghèo là 82.500 đồng, và người thuộc nhóm khác là 33.000 đồng.

PN (Nguoiduatin.vn)