Mỹ châm ngòi thương chiến với EU

Các quan chức Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) hôm 2-10 cho biết Washington sẽ áp thuế từ 10%-25% lên 7,5 tỉ USD hàng hóa của Liên minh châu Âu (EU) sau khi thắng vụ kiện kéo dài 15 năm tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). USTR đã công bố danh sách các mặt hàng dự kiến bị đánh thuế, trong đó có máy bay, nông sản, hàng hóa công nghiệp… và các mức thuế mới dự kiến có hiệu lực từ ngày 18-10.

Ngay trước khi WTO ra phán quyết có lợi cho Mỹ, phát ngôn viên Ủy ban châu Âu Mina Andreeva cho rằng hai bên nên tránh đánh thuế "ăn miếng trả miếng" nhằm vào nhau vì điều này sẽ gây tổn hại cho mối quan hệ thương mại trị giá 1.300 tỉ USD giữa hai bên, đe dọa thương mại toàn cầu và ngành công nghiệp máy bay. Bà Andreeva nhấn mạnh EU sẵn sàng hợp tác với Mỹ tìm kiếm giải pháp công bằng nhưng nếu Washington quyết định áp dụng các biện pháp đối phó, EU sẽ có động thái tương tự.

Ông Clete Willems, cựu Phó Giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia Mỹ, nhận định với đài CNBC hôm 3-10 việc WTO mở đường cho Mỹ áp thuế lên hàng hóa EU có thể đưa hai bên đến bàn đàm phán. Vấn đề là hai bên đã không đạt được nhiều tiến triển trong các cuộc đàm phán thương mại trước đây nên đòn thuế mới của Mỹ có thể được duy trì trong nhiều tháng.

Tranh cãi bắt đầu nổ ra vào năm 2004 khi Mỹ nộp đơn lên WTO cáo buộc Airbus - tập đoàn được Anh, Pháp, Đức và Tây Ban Nha hậu thuẫn - hưởng trợ cấp chính phủ bất hợp pháp. Châu Âu cũng có những khiếu nại tương tự nhằm vào hãng Boeing của Mỹ. Kể từ đó, hai bên liên tục đưa ra các yêu sách và phản tố, khiến cuộc tranh chấp pháp lý này trở thành vụ kiện tụng lớn nhất lịch sử WTO. Theo hãng tin AP, EU đã thắng kiện trong vụ cáo buộc Mỹ trợ cấp bất hợp pháp cho Boeing và WTO có thể ra phán quyết cho phép EU trả đũa trong những tháng tới.

Theo trang Bloomberg, dù chính quyền ông Donald Trump xem phán quyết của WTO trong tuần này như một chiến thắng vang dội thì cũng không có gì đáng để ăn mừng. Đòn thuế mới sẽ làm tăng chi phí đối với người tiêu dùng Mỹ và tác động tiêu cực đến nền kinh tế lớn nhất thế giới. Trong khi đó, EU chắc chắn sẽ không bỏ qua đòn thuế của Mỹ mà không có biện pháp trả đũa. Khối này trước mắt dọa sẽ áp thuế lên 4 tỉ USD hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ nếu chính quyền ông Donald Trump vẫn quyết thực hiện bước đi trên. Chưa kể, nếu WTO ra phán quyết có lợi cho EU trong vụ kiện Boeing, EU có thể còn ra đòn mạnh hơn nữa. Theo trang Business Insider, các nhà đầu tư lo ngại các cuộc chiến thương mại kéo dài sẽ ảnh hưởng tăng trưởng toàn cầu và có khả năng đẩy kinh tế Mỹ vào suy thoái.

Ông Donald Trump đến nay vẫn chỉ trích các hoạt động thương mại của EU mà ông cho là bất công. Chính quyền của ông Donald Trump đã leo thang căng thẳng với khối này khi Mỹ áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm từ châu Âu hồi năm ngoái. Đáp lại, EU đã đánh thuế lên khoảng 3 tỉ USD hàng hóa của Mỹ. Mỹ và EU từ lâu đã bất đồng về các vấn đề thương mại, đặc biệt là từ khi ông Donald Trump nhậm chức vào năm 2017. Cả hai bên đã nỗ lực đàm phán thỏa thuận thương mại nhưng dường như chưa tiến triển.

Trang Bloomberg nhận định các cuộc chiến thương mại của chính quyền ông Donald Trump nhìn chung đã tác động tiêu cực đến nền kinh tế thế giới. WTO trong tuần này dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu sẽ chậm lại đáng kể. Còn vào tháng rồi, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cảnh báo xung đột thương mại leo thang đang đè nặng đến các thị trường tài chính và triển vọng tăng trưởng của kinh tế toàn cầu.

Theo Xuân Mai (Nld.com.vn)