Kịch bản tài chính khi giá dầu giảm sâu

Gần một tháng qua, giá dầu thế giới “tuột dốc” không phanh. Những ngày gần đây, cứ sau 24 giờ, giá dầu lại xác lập một kỷ lục mới, thấp nhất trong lịch sử hơn 10 năm qua. Là nước xuất khẩu dầu thô, giá dầu giảm mạnh sẽ ảnh hưởng đến thu ngân sách của Việt Nam.

Giàn khai thác dầu khí trên biển ở mỏ Sông Đốc của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam

Chưa có dấu hiệu dừng lại

Ngày 12-1, giá dầu thế giới đã giảm phiên thứ bảy liên tiếp khi đà bán tháo dầu thô chưa có dấu hiệu dừng lại. Theo đó, dầu thô WTI giảm 3,1% xuống 30,44 USD/thùng. Trong phiên giao dịch ngày 12-1, có lúc giá xuống mức 29,93 USD - mức thấp nhất từ tháng 12-2003. Dầu thô Brent cũng mất gần 0,7 USD, xuống 30,86 USD. Trong phiên giao dịch, có lúc giá chạm đáy 30,34 USD/thùng.

Theo PGS. TS Tô Trung Thành - Đại học Kinh tế Quốc dân, giá dầu ở mức thấp sẽ thu hẹp dư địa điều hành chính sách kinh tế năm 2016. TS Cấn Văn Lực - Giám đốc Trường đào tạo cán bộ Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết, nhóm nghiên cứu của BIDV rất băn khoăn với biến động của giá dầu thời gian gần đây.

Ông Cấn Văn Lực tính toán, nếu bình quân cả năm, giá dầu dao động từ 40-50 USD/thùng thì Việt Nam xuất khẩu dầu thô vẫn có lợi. “Chi phí khai thác dầu là 27,5 USD/thùng. Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) đã tính, nếu giá xuất khẩu ở mức 45 USD/thùng thì ta vẫn có lợi. Tuy nhiên, kịch bản giá dầu dường như đang có xu hướng trôi về mức 20- 30 USD/thùng do nguồn cung tăng, Trung Quốc lại giảm nhu cầu, lệnh cấm vận Iran được dỡ bỏ. Mặt khác, USD tăng  giá cũng khiến giá dầu giảm mạnh”- ông Cấn Văn Lực nói.

Các chuyên gia quốc tế đã tính toán, nếu USD tăng giá 1% thì giá dầu giảm khoảng 1 USD/thùng. Nếu USD tăng 7-10% thì giá dầu cũng mất tương ứng 7-10 USD/thùng. Ông Cấn Văn Lực nhận định: “Nhiều khả năng giá dầu có thể xuống mức 20-25 USD/thùng. Đối với Việt Nam, giá dầu giảm mặc dù gây thất thu ngân sách nhưng không nên quá
lo ngại”.

Bước sang 2016, bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước vẫn diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức. Quốc hội thông qua dự toán ngân sách với giá dầu thô là 60 USD/thùng nhưng từ đầu năm đến nay, giá chỉ còn dưới 35 USD/thùng. Bên cạnh đó, việc cắt giảm lộ trình thuế quan 2016 theo các cam kết quốc tế cũng sẽ làm giảm thu ngân sách khoảng 10.000 tỷ đồng.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho rằng: “Đây là 2 yếu tố tác động trực tiếp vào tình hình ngân sách Trung ương năm 2016. Trước tình hình đó, chúng tôi đã chủ động xây dựng nhiều kịch bản khác nhau về giá dầu thô năm 2016 là 55 USD/thùng, 50 USD/thùng, 45 USD/thùng, 40 USD/thùng, 35 USD/thùng và đến nay là 30 USD/thùng để làm cơ sở điều hành ngân sách Nhà nước hợp lý cho năm 2016”.

Liên quan tới việc giá dầu giảm mạnh, nhiều ý kiến cho rằng giá xăng, dầu bán lẻ giảm không tương xứng. Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính lý giải: “Giá dầu thô và giá bán lẻ xăng dầu là hai khái niệm có quan hệ với nhau nhưng không thể đồng nhất về tỷ lệ giảm giá. Bởi lẽ, dầu thô là nguyên liệu đầu vào của giá xăng dầu bán lẻ. Để có xăng, dầu, còn phải thông qua chế biến, lưu thông, dự trữ và rất nhiều chi phí khác”.