Đề xuất cơ chế giá điện mới: 2 tháng điều chỉnh giá một lần, EVN sẽ có lãi?

2 tháng giá điện được điều chỉnh 1 lần, thay vì 3 tháng

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định Quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh, căn cứ lập và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Việc này nhằm kịp thời triển khai thi hành Luật Điện lực số 61/2024/QH15, cập nhật các quy định tại Luật Điện lực số 61, phản ánh thực tế chi phí sản xuất kinh doanh điện và việc Đơn vị điều độ vận hành hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện lực đã tách độc lập với Tập đoàn Điện lực Việt Nam và quy định việc xác định lợi nhuận của các khâu để đảm bảo cơ sở thực hiện ngay khi Luật Điện lực số 61 có hiệu lực.

Điểm đáng chú ý của dự thảo là rút ngắn thời gian giữa các lần điều chỉnh tăng giá điện. Cụ thể, khi giá bán điện bình quân tăng từ 2% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành thì giá điện được phép điều chỉnh tăng. Thời gian điều chỉnh giá bán điện bình quân tối thiểu là 2 tháng kể từ lần điều chỉnh giá điện gần nhất.

Còn khi giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành thì giá điện được phép điều chỉnh giảm tương ứng (giữ nguyên như quy định hiện hành).

Trong khi đó, quy định hiện hành khi giá bán điện bình quân tăng từ 3% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành thì giá điện mới được phép điều chỉnh. Còn thời gian điều chỉnh giá bán điện bình quân tối thiểu là 3 tháng.

Lý giải cho đề xuất này, Bộ Công Thương cho biết là để giá bán lẻ điện được phản ánh và điều chỉnh kịp thời theo biến động thực tế của thông số đầu vào, bù đắp chi phí hợp lý, hợp lệ với lợi nhuận hợp lý để bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của từng thời kỳ và cấp độ thị trường điện cạnh tranh. Đồng thời phù hợp với chỉ đạo của Thường trực Chính phủ về việc tránh giật cục trong quá trình điều chỉnh giá điện, có thể điều chỉnh nhiều lần trong năm.

"Mặt khác, hiện nay các thông số đầu vào trong tính toán giá điện có sự biến động khá lớn trong thời gian ngắn và cần phải phản ánh kịp thời để hạn chế sự tác động của thông số đầu vào đến mức điều chỉnh giá điện", Bộ Công Thương giải thích.

Trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh cao hơn giá bán điện bình quân hiện hành từ 10% trở lên hoặc ảnh hưởng đến tình hình kinh tế vĩ mô, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan kiểm tra, rà soát và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến. Trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan báo cáo Ban Chỉ đạo điều hành giá trước khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ. 

Công thức tính giá bán điện bình quân bao gồm lợi nhuận của EVN?

Một điểm đáng chú ý nữa của dự thảo Nghị định là trong công thức tính giá bán điện bình quân có yếu tố cấu thành liên quan đến tổng chi phí điều hành - quản lý ngành và lợi nhuận định mức năm (gọi là năm N).

Trong đó, Dự thảo cũng quy định rõ về lợi nhuận định mức năm trong tính toán giá bán điện bình quân của các khâu phân phối - bán lẻ điện; điều hành - quản lý ngành; nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu và các nhà máy điện hạch toán phụ thuộc khác trong giai đoạn chưa tham gia thị trường điện cạnh tranh của Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Theo đó, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu năm N bằng mức trung bình lãi suất tiền gửi có kỳ hạn 12 tháng cho khách hàng cá nhân của 4 ngân hàng thương mại (Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agribank hoặc đơn vị kế thừa hợp pháp của các đơn vị này) được xác định tại ngày 30/9 của 5 năm liền kề năm N.

Một chuyên gia cho rằng: Theo công thức này EVN chỉ có thể lỗ khi chậm điều chỉnh giá, còn nếu điều chỉnh giá đúng thì EVN không thể lỗ do giá là cộng tất cả các chi phí và lợi nhuận định mức.

Theo Lương Bằng (VietNamNet)